“Cá nhét nấu ngót lá gừng
Ăn rồi mới thấy… phừng phừng tình quê”.
Cá nhét (còn gọi là cá chạch) có hương vị đầu bảng trong các loài cá sống nước ngọt, chuyên dũi dưới lớp bùn trong ao đồng. Cá như thế thì làm món gì cũng dễ ngon, nhưng lúc nóng nảy trong người hoặc cần “tốc hành” thì nấu ngót lá gừng là… mau thấy nhất.
Cá nhét trước khi chế biến phải dùng tro để tẩy sạch lớp nhớt trên thân cá, làm ruột sơ, để nguyên đầu, cho vào nồi nước lã nấu canh vừa với lượng cá - lượng người ăn, khoảng mười lăm phút là cá chín. Sau đó, người nấu cho một nắm lá gừng tươi non xắt nhỏ vào, ai ăn cay thì thêm mấy lát ớt tươi và tí tiêu bột. Nếu có nước mắm ngon nêm nếm thì cũng chả cần bột nêm làm gì… Thế là xong một tô canh cá nhét nấu lá gừng bốc khói vang lừng!
Một tô canh cá nhét trứng - lá gừng non vừa ra khỏi bếp, một nồi cơm vừa chín, ăn nóng mới ngon, cho người thanh nhiệt, giải sầu. Cái ngọt dịu dàng, ngon ngót, dai dai của cá hòa hương vị lá gừng nồng đượm trong toàn thể cuống họng, cứ thế mà chan mà húp… Cái kiểu ăn độc món này của người quê Việt ta mới hợp thời, hợp cảnh làm sao, bởi có món nào khác đâu mà bị… phân tâm! Chỉ vậy thôi mà ta chợt cảm khái: “Cá ơi là cá, cơm ơi là cơm…!”.
Theo tôi biết, rất nhiều vùng dùng cá nhét nấu ngót lá gừng nhưng du khách rất ấn tượng với món này ở các quán thuộc xã Hòa Thịnh, Hòa Đồng (huyện Tây Hòa). Bởi món này không nhiều gia vị, nên phải cá tươi ngon, mà cá nhét ở vùng Tây Hòa này thì được “trời phú” cho độ thơm mềm hơn hẳn... Đặc biệt, mùa tháng 5, tháng 6 âm lịch là dịp cá nhét đẻ nên con nào con nấy mập núng, trứng chứa chật bụng…
Cá nhét tươi nấu ngót ăn với cơm, bún, bánh tráng... đều hấp dẫn khẩu vị! Nghe đâu, cá nhét - lá gừng lại là món đại bổ cho chuyện... tình yêu!
HÙNG PHIÊN