Trên diện tích khoảng 1.100km^{2 rạn san hô ở nước ta có 350 loài san hô và 800 loại cá sinh sống, chiếm 18-60% tổng số loài cá ở vùng biển các nước láng giềng. Một báo cáo điều tra san hô Việt Nam cho biết, 96% san hô bị đe dọa trong đó 75% bị đe dọa nghiêm trọng và rất nghiêm trọng.}

SAN HÔ SUY THOÁI

Các nhà khoa học vừa đưa ra cảnh báo có tới chín phần mười trong số hơn 1.000km^{2 rạn san hô ở Việt Nam đang hồi nguy cấp trong khi tình trạng ô nhiễm môi trường biển ngày càng tồi tệ và các nguồn lợi thủy sinh ngày càng cạn kiện.}

San hô không chỉ có giá trị tạo cảnh quan đẹp mà còn bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Từ cuộc khảo cứu mới đây, các nhà khoa học sửng sốt trước sự suy thoái nghiêm trọng của các rạn san hô ở  vùng Vịnh Hạ Long, di sản thiên nhiên thế giới. Tiến sĩ Đàm Đức Tiến, Trưởng phòng Thực vật biển, Đội trưởng Đội Cảnh sát ngầm (Viện Tài  nguyên Môi trường biển), cho biết: "Sau cuộc khảo sát san hô ở Vịnh Hạ Long, buồn lắm. Không còn gì để nói. San hô chết hết bao gồm cả mới lẫn cũ. Mới chết xương còn trắng. Cũ bị rong phủ gần hết".

200 điểm rạn san hô được khảo sát ở vùng biển ven bờ Việt Nam cho thấy, trong vòng 10 năm qua độ phủ của san hô bị suy giảm đáng kể. Theo TS Nguyễn Huy Yết, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam , ở đâu rong phủ, ở đó san hô không còn đất sống. Trên nền đá cứng dưới đáy biển, san hô và rong cạnh tranh quyết liệt để lấy chỗ bám sinh sống và phát triển. San hô suy thoái và bị tiêu diệt đồng nghĩa với các nguồn lợi thủy sinh ở Vịnh Hạ Long và xung quanh chỉ suy thoái và tiêu diệt. Đến là chưa kể bị mất đi con đê chắn sóng tự nhiên mỗi khi gió bão hay sóng thần đánh vào bờ.

Điều tra các nguồn đánh bắt hải sản thời gian gần đây ở vùng vịnh Hạ Long và xung quanh, các nhà khoa học cũng thấy vắng bóng các loại hải sản quý như cá bướm, mú, kiếm, ốc nón, ốc tù và con tranh học, v.v... Bộ thủy sản cho biết, sản lượng khai thác của các tàu giảm từ 1,1 tấn/sức ngựa (HP) vào năm 1985 xuống còn 0,45 tấn/HP vào năm 2000.

Năm 2000, TS Yết cùng cộng sự từng đi khảo sát san hô ở quần đảo Cô Tô, cách bờ biển Vân Đồn của tỉnh Quảng Ninh 30 km, gồm khoảng 15 đảo nhỏ và ba đảo lớn (Cô Tô lớn, Thanh Lân, Cô Tô con). “Hồi đó, tôi còn thấy san hô vẫn tốt, độ phủ nhiều rạn san hô sống đạt trên 50%", TS Yết nói.

Năm 1985, hầu như chỗ nào ven đảo Hạ Long cũng đều có san hô . Đến năm 1998, mất 1/3 rạn san hô so với năm 1985. Khảo sát hồi giữa tháng Sáu năm nay cho thấy vịnh Hạ Long và Bái Tử Long hầu như không còn san hô nữa.

Nhiều người đi nghỉ mát ở Bãi Cháy mấy năm gần đây phàn nàn nước biển nơi đây đục hơn xưa và sau khi bơi da thấy ngứa hơn trước.

Trớ trêu là vịnh Hạ Long nằm trong số ba địa điểm được xếp loại có hiệu quả quản lý khá theo tiêu chuẩn đánh giá của mô hình quốc tế: Cát Bà, Côn Đảo và vịnh Hạ Long. So  sánh với tình trạng của các rạn san hô trong khu vực, mô hình tính toán mới nhất của các nhà khoa học cho thấy Việt Nam nằm trong nhóm các nước và vùng lãnh thổ có tỷ lệ các rạn bị đe dọa nhiều nhất (cùng với Philippines, Trung Quốc, Đài Loan và Indonesia).

ĐÁNH ĐẮM TÀU CÁ TẠO SAN HÔ

Ý tưởng này được bắt đầu từ chủ trương giảm thiểu hơn 40.000 tàu cá của Chính phủ để bảo vệ nguồn lợi và phát triển thủy sản đến năm 2010. PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, Viện trưởng Viện Kinh tế và quy hoạch thủy sản - Bộ Thủy sản, có ý kiến: đánh đắm những con tàu này để tạo san hô.

Theo PGS. TS Nguyễn Chu Hồi thì giá trị của rạn san hô được ví như rừng mưa nhiệt đới dưới đáy biển. Nếu giá trị của rừng nơi thượng nguồn quý như thế nào thì rạn san hô dưới đáy biển cũng như vậy. Nếu mất rạn san hô thì biển sẽ thành “thủy mạc” - cũng như mất rừng sẽ thành sa mạc. Các rạn san hô được coi là “ngôi nhà” để thu hút các loài cá tìm về sinh trưởng, phát triển. Biển của chúng ta có 2.000 loài cá. Nếu không có rạn san hô thì dù chúng ta không khai thác, cá vẫn bỏ đi.

Ngoài ra, không chỉ mang lại giá trị về bảo vệ nguồn lợi thủy sản và môi trường biển, các rạn san hô còn có giá trị cảnh quan rất đẹp, là một điều kiện lý tưởng để phát triển các loại hình du lịch trong tương lai. Vì vậy,  việc đầu tư cho các rạn san hô, theo PGS. TS Hồi là đầu tư có lãi lớn, bền vững và rất lâu dài. Cách làm này, các nước trên thế giới đã thực hiện. Ở Malaysia , cứ gặp tàu lưới kéo nào hoạt động trên biển là họ đánh chìm. Ở Israel , người ta còn dùng lốp xe phế thải đưa xuống biển để cấy san hô và hiện nay nước này sở hữu một nguồn san hô khá lớn.

H.KIM (Theo VNN, VNE)