Trước bước ngoặt lựa chọn cho tương lai, không nhiều học sinh muốn chọn học trường nghề để bắt đầu hành trình lập thân, lập nghiệp. Phụ huynh càng không muốn. Nhưng thực tế là xã hội thừa thầy thiếu thợ, nhiều người có bằng cử nhân, thạc sĩ không tìm được việc làm.

Thời gian gần đây, thay vì theo đuổi đại học, nhiều học sinh ngày càng nhận thấy lợi ích của việc học trung cấp hoặc cao đẳng nghề. Vì vậy, việc học nghề dần trở thành xu hướng khá phổ biến và đang được khuyến khích nhằm phân luồng nguồn nhân lực, cân bằng nhu cầu xã hội cũng như đảm bảo bài toán kinh tế.

Một trong những lợi ích lớn nhất của việc học nghề là khả năng có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp. Hiện nay, thị trường lao động cần rất nhiều công nhân kỹ thuật và người làm việc trong các ngành nghề chuyên môn, như công nghệ thông tin, điện tử, cơ khí, điều khiển tự động, quản lý nhà hàng khách sạn... Vì vậy, học sinh chọn học nghề sẽ có cơ hội tìm được công việc ổn định và phát triển sự nghiệp sớm hơn so với những người lựa chọn học đại học. Điều này đã được các trường đào tạo nghề cam kết.

TS Trần Kim Quyên, Hiệu trưởng Trường cao đẳng Công Thương miền Trung, cho biết: “Những năm gần đây, các doanh nghiệp đến tận trường để tuyển lao động, đặt hàng ngay từ năm thứ nhất, năm hai, nhận thực tập tại cơ sở để học sinh, sinh viên tiếp tục làm việc sau khi tốt nghiệp. Vậy nên người học và phụ huynh có thể yên tâm về điều này”.

Chi phí học tập thấp là một lợi ích khác của học nghề so với đại học. Học sinh và phụ huynh không phải đau đầu vì học phí quá cao và các khoản chi phí khác như sinh hoạt, ăn ở... Theo dự thảo quy định mức học phí đại học (cơ sở chưa tự chủ) năm học 2023-2024, tất cả các khối ngành có học phí từ 12,5 triệu đồng/năm. Đối với các trường tự chủ, tùy trường, tùy ngành đào tạo con số này lên đến vài chục triệu, chưa kể mức học phí sẽ điều chỉnh tăng theo từng năm. Trong khi đó, mức học phí của giáo dục nghề nghiệp do Bộ LĐ-TB&XH quy định hầu như không tăng so với năm học 2022-2023. Một số nghề được giảm học phí đến 70%... Điều này giúp học sinh và gia đình tiết kiệm được một khoản tiền lớn và giảm áp lực tài chính.

Lợi ích nữa là học nghề giúp học sinh rút ngắn thời gian học tập so với vào đại học. Thay vì mất ít nhất 4 năm để tốt nghiệp đại học, các chương trình học nghề thường chỉ từ 1,5-2,5 năm. Nhờ vậy, các bạn trẻ có thể tiếp cận với ngành nghề mình chọn lựa một cách nhanh chóng và bắt đầu sự nghiệp sớm hơn.

Bên cạnh đó, học sinh tốt nghiệp THCS có thể vừa học nghề, vừa tiếp tục học THPT. Sau khi tốt nghiệp, các em có thể đăng ký học liên thông lên các bậc học cao hơn (cao đẳng, đại học) trở thành kỹ sư thực hành.

Không ít học sinh sau khi thi tốt nghiệp THPT với số điểm khá, có thể vào các trường đại học, nhưng đã quyết định học nghề, bởi những lợi ích thiết thực, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh. Em Lê Trung Kiến ở xã Hòa Phú (huyện Tây Hòa) cho biết, năm học trước, điểm thi tốt nghiệp THPT đủ đăng ký nguyện vọng vào đại học, nhưng em quyết định chọn học cao đẳng công nghệ ô tô (Trường cao đẳng Nghề Phú Yên). “Sau một năm học, em thấy khá hứng thú với nghề; học phí và chi phí sinh hoạt rất thấp so với học đại học ở các thành phố lớn. Sau khi tốt nghiệp có thể có việc làm ngay, thời gian học lại ngắn hơn nên tiết kiệm được rất nhiều”, Trung Kiến chia sẻ.

TRẦN QUỚI