Chọn ngành học sau khi kết thúc chương trình THPT luôn là nỗi băn khoăn của học sinh (HS) cùng phụ huynh. Việc tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp cho HS có vai trò quan trọng, không chỉ giúp các em lựa chọn được ngành học phù hợp với năng lực, sở thích mà còn góp phần xây dựng lộ trình học tập đúng đắn trước ngã rẽ tương lai.

Giải đáp trực tiếp

Chọn ngành gì để có cơ hội tìm được việc làm tốt? Đó là câu hỏi nhiều HS đặt ra cho các chuyên gia tư vấn tại chương trình Tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp 2023 vừa diễn ra tại Trường đại học Xây dựng Miền Trung. Theo TS Lê Thị Thanh Mai, Trưởng ban Công tác sinh viên Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, nguyên tắc bất biến để chọn ngành là HS cần tìm hiểu ngành nghề đó đào tạo thế nào, ra trường làm gì, tìm hiểu nhu cầu nguồn lực... Thông tin càng nhiều thì việc lựa chọn càng chính xác. Nếu bản thân ước mơ làm công việc gì thì hãy quay ngược lại xem các trường đào tạo ngành đúng mong muốn của mình trong tương lai hay không. Như vậy sẽ có hướng mở, giúp các em thấy được bức tranh ngành nghề dễ hơn.

“Đến giờ em vẫn không biết mình thích học ngành gì. Nếu như không xác định được mình thích ngành gì thì phải làm sao?”, câu hỏi của một HS đến từ Trường THPT Nguyễn Huệ (TP Tuy Hòa) khiến cả sân trường cười rộ. Nhưng thực tế đây lại là tâm lý của không ít HS. TS Phạm Tấn Hạ, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP Hồ Chí Minh chia sẻ: “Các em phải nhìn lại mình thích môn học nào ở THPT. Bên cạnh đó, các em cần tự xem xét mục tiêu học đại học của các em là gì? Điều này rất quan trọng. Nếu quyết tâm thì dù các em học ngành nào, khi gặp khó khăn cũng sẽ vượt qua”.

Tại chương trình tư vấn, HS đặt ra nhiều câu hỏi thú vị như: Học dở toán có vào đại học được không và nên chọn ngành gì? Cơ hội việc làm của các ngành ngôn ngữ khi trí tuệ nhân tạo ChatGPT có thể giải quyết thay con người? Nên học ngành gì phù hợp với kinh tế địa phương?… Trong hơn 2 tiếng đồng hồ, những băn khoăn này đã được các chuyên gia giải đáp.

Theo em Nguyễn Tấn Phát, HS Trường THPT Nguyễn Văn Linh (TX Đông Hòa), trước khi đến chương trình tư vấn, em khá băn khoăn trong việc có nên lựa chọn ngành Tài chính ngân hàng để theo học hay không. Với sự đồng hành của các chuyên gia, em đã hiểu hơn về chương trình đào tạo cũng như những cơ hội việc làm khi ra trường. Giờ thì em có thể yên tâm về lựa chọn của mình.

Chọn ngành phù hợp năng lực

Theo các chuyên gia giáo dục, đây là thời điểm quan trọng đối với hàng triệu HS, phụ huynh trên cả nước khi tất bật chuẩn bị cho kỳ thi THPT cũng như tham gia xét tuyển đại học, cao đẳng. Để đạt kết quả tốt trong kỳ thi và xét tuyển sắp tới, HS không chỉ nỗ lực học tập tốt mà còn cần khéo léo lựa chọn ngành nghề phù hợp. Sự lựa chọn này có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với tương lai các em. Nếu lựa chọn đúng ngành yêu thích, các em sẽ có tương lai tươi sáng; nếu chọn sai, các em không chỉ làm mất thời gian, tiền bạc của gia đình mà còn gián tiếp tạo nên sự mất cân bằng trong phân bổ nguồn lao động...

Nhận định về vấn đề chọn đúng ngành học, PGS.TS Huỳnh Thanh Hùng, Quyền Hiệu trưởng Trường đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh cho biết: Thông thường, khi chọn ngành học, các em có xu hướng chọn ngành nghề theo truyền thống gia đình, xu thế bạn bè hoặc theo trào lưu xã hội. Tuy nhiên, để chọn ngành nghề phù hợp trước tiên HS phải hiểu bản thân mình. Bên cạnh đó, các em cũng nên chọn ngành nghề có thể tham gia vào nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp hoặc tự mình có thể lập nghiệp, tạo việc làm cho người khác từ ngành học mình chọn. Thí sinh càng chọn lựa đúng ngành học từ khi xét tuyển thì càng đỡ tốn công sức, tiền bạc... trong quá trình học tập.

Còn theo TS Lê Thị Thanh Mai, HS có thể dựa vào năng lực của bản thân để lựa chọn ngành nghề. Theo đó, các em giỏi môn nào, thuộc tổ hợp nào thì dựa vào đó lựa chọn ngành nghề: Nếu giỏi môn Văn, Sử, Địa chọn khối C; giỏi Toán, Lý, Hóa chọn khối A… Bạn học môn Toán không giỏi, thì đó cũng là một cơ hội để bạn tìm đến những ngành học khác phù hợp với khả năng của mình. Ngoài ra, việc HS lựa chọn ngành nghề còn phải dựa vào nhiều yếu tố khác như: sức khỏe, ngoại hình, tài chính gia đình. Ví dụ, các em muốn sau này trở thành vận động viên bóng rổ thì phải có chiều cao, muốn làm hướng dẫn viên du lịch thì phải có sức khỏe, ngoại hình. “Có nhiều con đường để thành công, quan trọng là chúng ta có quyết tâm để theo đuổi nó không. Và sự thành công không phụ thuộc vào ngành nghề, bậc học mà phụ thuộc vào năng lực và đam mê. Có hai thứ đó, chúng ta sẽ làm được tất cả”, TS Lê Thị Thanh Mai nhấn mạnh.

BÀ HOÀNG THÚY NGA, CHUYÊN VIÊN CHÍNH VỤ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC (BỘ GD-ĐT): Đặt quyền lợi của thí sinh lên trên hết    Hiện những quy định về tuyển sinh, xét tuyển đại học trong năm 2023 vẫn giữ ổn định như năm 2022. Các quy định này sẽ luôn đặt quyền lợi của thí sinh lên trên, tạo được sự thuận lợi và công bằng cho các em.   Một trong những điểm mới trong năm 2023 là các cơ sở giáo dục đại học phải xây dựng quy chế tuyển sinh để cụ thể hóa quy chế của Bộ GD-ĐT. Quy chế này cũng sẽ dựa vào những đặc thù của từng trường. Thí sinh có thể theo dõi trên website của các trường đại học này hoặc trên những trang báo chính thống. Khi tìm hiểu quy chế tuyển sinh và đề án tuyển sinh của các trường, thí sinh cần chú ý đến các phương thức xét tuyển, các tổ hợp môn học xét tuyển, thông tin đào tạo từ trường… để có thể lựa chọn lộ trình ôn tập và xét tuyển hợp lý. Tất cả các bước đăng ký, xác nhận trong khâu tuyển sinh, xét tuyển năm 2023 đều được thực hiện trực tuyến. Thí sinh sẽ phải đăng ký trên trang nghiệp vụ của Bộ GD-ĐT. Thí sinh có thể đăng ký nhiều nguyện vọng trong năm 2023 nhưng chỉ có thể trúng tuyển nguyện vọng cao nhất. Tất cả nguyện vọng của thí sinh đều phải đưa vào hệ thống lọc ảo chung, cho dù xét tuyển bằng bất kỳ phương thức nào. Với các nhóm ngành sư phạm và sức khỏe, thí sinh sẽ phải tuân thủ ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào do Bộ GD-ĐT quy định.   ÔNG NGÔ NGỌC THƯ, PHÓ GIÁM ĐỐC SỞ GD-ĐT: Cung cấp thông tin bổ ích, kịp thời cho HS trước ngưỡng cửa đại học    Chương trình Tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp 2023 được tổ chức đã cung cấp thông tin cũng như giải đáp trực tiếp cho HS, phụ huynh, các thầy cô giáo những nội dung cần thiết, các quy định của kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng năm nay. HS lớp 12 đang đứng trước ngưỡng cửa quan trọng của cuộc đời để quyết định chọn trường nào, ngành nghề nào phù hợp với năng lực, sở thích của bản thân, khả năng của gia đình và đáp ứng nhu cầu của xã hội. Với sự tư vấn, giải đáp của chuyên gia, các em sẽ chọn đúng con đường, mở hướng tương lai cho chính mình.   Trong thời gian tới, lãnh đạo sở sẽ tiếp tục liên hệ, phối hợp với các trường đại học, cao đẳng để tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho các em. Đồng thời chỉ đạo ban tư vấn tuyển sinh, giáo viên chủ nhiệm các trường nghiên cứu các tài liệu tiếp tục giải đáp thắc mắc, định hướng cho các em chọn đúng ngành nghề phù hợp với năng lực, sở trường.

NHƯ THANH