Hoạt động ứng dụng tiến bộ KH-CN trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua đã được các cấp, các ngành quan tâm, coi trọng với hàng chục lượt đề tài, nhiệm vụ khoa học được triển khai thành công ở các lĩnh vực nông - lâm nghiệp, văn hóa - xã hội. Qua đó không chỉ nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Nhiều hoạt động khoa học mang lại hiệu quả

Đối với ông Cao Nguyên Lâm, một nông dân trồng sầu riêng trên vùng đất Ea Bar (huyện Sông Hinh), đây là lần đầu tiên ông được tham dự một hội nghị KH-CN chuyên đề về cây sầu riêng do Sở KH-CN phối hợp tổ chức tại địa phương. Tại đây, ông và những nông dân khác được các nhà khoa học, các chuyên gia đầu ngành về cây ăn trái hướng dẫn kỹ thuật, chuyển giao tiến bộ KH-CN, đồng thời được trực tiếp trao đổi với các doanh nghiệp thu mua, chế biến nông sản nên ông cảm thấy rất bổ ích.

Ông Cao Nguyên Lâm chia sẻ: “Trước đây, tôi trồng sầu riêng chưa ứng dụng KH-CN vào sản xuất nên năng suất thấp, bấp bênh, thu nhập không cao. Nay với sự tham gia các nhà khoa học, tôi có thêm nhiều kiến thức rất hữu ích. Đặc biệt, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu (Bến Tre) - một doanh nghiệp có mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói xuất khẩu sầu riêng bằng đường chính ngạch chuyển giao KH-CN và bao tiêu sản phẩm đã mở ra nhiều triển vọng trong việc phát triển cây sầu riêng cho người dân ở đây”.

Trước nhu cầu của thị trường và nhu cầu đa dạng mô hình, sản phẩm nông nghiệp cho tỉnh nhà, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Phú Yên (thuộc Ban Quản lý Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Phú Yên) đã liên kết, giới thiệu quy trình trồng nấm mối đen cho doanh nghiệp, các hộ dân để tạo chuỗi giá trị sản phẩm nấm mối đen cho Phú Yên. Theo kỹ sư Nguyễn Duy Triều, cán bộ trung tâm, người dân đầu tư khoảng 450 triệu đồng làm 200m² nhà trồng nấm, mỗi năm nuôi trồng 2-3 vụ, mỗi vụ nuôi khoảng 12.000 bịch phôi, thu hoạch 0,2kg nấm/bịch, với giá trung bình 110.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, người trồng nấm có lợi nhuận khoảng 84 triệu đồng/vụ…

Mới đây, dự án Ứng dụng KH-CN xây dựng mô hình sản xuất giống và nuôi hàu Thái Bình Dương theo hướng công nghiệp tại tỉnh Phú Yên, với quy mô 3 triệu con giống/năm đã được Công ty CP Bá Hải (Khu công nghiệp Hòa Hiệp, TX Đông Hòa) triển khai thành công đã giúp các hộ dân tham gia dự án tiếp nhận đầy đủ các quy trình công nghệ, đưa vào nuôi trồng ổn định; hay HTX Lâm nghiệp công nghệ cao tỉnh cũng đã ứng dụng KH-CN sản xuất cây giống, trồng cây thương phẩm, thu hoạch sơ chế dược liệu sâm bố chính, sa nhân tím, ba kích đạt tiêu chuẩn GACP-WHO… đã góp phần nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm đối với các loại dược liệu này.

Theo lãnh đạo Sở KH-CN, ngày càng nhiều hoạt động KH-CN như trên, cũng như việc triển khai các đề tài KH-CN đã đưa ngay kết quả nghiên cứu khoa học vào ứng dụng trong thực tiễn đời sống đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; qua đó tạo thêm nguồn lực, từng bước cải thiện đời sống, mang lại hiệu quả kinh tế, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Các giảng viên Trường đại học Phú Yên đang nghiên cứu và bảo tồn cây cam thảo Đá Bia. Ảnh: LỆ VĂN

Thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

Theo ông Dương Văn Nghị, Trưởng phòng Quản lý KH-CN (Sở KH-CN), hiện trên địa bàn tỉnh đang triển khai 12 nhiệm vụ KH-CN cấp quốc gia, 20 đề tài KH-CN cấp tỉnh. Trong đó, nhiều đề tài có tính ứng dụng thực tiễn cao như: Ứng dụng tiến bộ KH-CN nuôi cá chình hoa giống và thương phẩm; Nghiên cứu quy trình nhân giống invitro và bảo tồn loài dược liệu quý, cây cam thảo Đá Bia và trà Mã Dọ; Nghiên cứu xây dựng hệ thống thông tin nông nghiệp Phú Yên, số hóa cơ sở dữ liệu vùng trồng làm cơ sở truy xuất nguồn gốc sản phẩm… Điều này không chỉ góp phần cải thiện chất lượng sản phẩm, tăng năng suất, tăng thu nhập cho nông dân, mà còn tăng cường sự hợp tác giữa địa phương với các đơn vị nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, cũng như cải thiện một số tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới.

Ông Dương Bình Phú, Giám đốc Sở KH-CN, cho biết thời gian đến, Sở KH-CN sẽ đẩy mạnh ứng dụng KH-CN để nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm và thu nhập của người dân theo chuỗi giá trị, đưa KH-CN trở thành đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Đồng thời tổ chức xây dựng các chương trình, nhiệm vụ KH-CN có quy mô lớn, dài hạn, chuyên sâu nhằm tập trung giải quyết các vấn đề cốt lõi thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội, phù hợp với tầm nhìn chiến lược và quy hoạch của tỉnh. Ngành cũng sẽ tập trung đẩy mạnh chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KH-CN, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội miền núi; đề án khung nhiệm vụ KH-CN về quỹ gen cấp tỉnh; chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030.

“Mục tiêu đến năm 2025, tỉ lệ đóng góp của ngành KH-CN và đổi mới sáng tạo thông qua yếu tố năng suất tổng hợp (TEP) đạt hơn 35% và tăng tỉ trọng giá trị sản phẩm công nghệ cao chiếm khoảng 10% trong tổng chuỗi giá trị công nghiệp; xây dựng chương trình chuyển đổi số và khung kiến trúc chính quyền điện tử 2.0, phát triển hạ tầng mạng, thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số; phấn đấu 90% nhiệm vụ KH-CN được đưa vào ứng dụng trong thực tiễn sản xuất và đời sống”, ông Dương Bình Phú nói. 

VĂN TÀI