Theo ThS Đặng Thị Thủy, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và Chuyển giao công nghệ (Sở KH-CN Phú Yên), chuối là cây trồng có tiềm năng mang lại nguồn thu nhập cao cho một số hộ dân vùng nông thôn, miền núi. Vì vậy, thời gian qua, Trung tâm Ứng dụng và Chuyển giao công nghệ đã chú trọng nghiên cứu các giải pháp để nâng cao năng suất chất lượng nhằm giúp những hộ dân trồng chuối đạt hiệu quả kinh tế.

Dùng giống chuối cấy mô thay cho giống tách từ cây mẹ là một trong những giải pháp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm chuối - Ảnh: THÁI HÀ

Chuối là cây trồng lâu đời của người dân nông thôn, miền núi và thường được trồng dưới dạng phân tán trong vườn nhà, nương rẫy hoặc vùng đồi, triền núi. Theo thống kê của Trung tâm Ứng dụng và Chuyển giao công nghệ tỉnh, chuối được trồng tập trung chủ yếu ở các xã An Lĩnh, An Xuân, An Thọ (huyện Tuy An); Sơn Long, Sơn Định (huyện Sơn Hòa); Sơn Thành Tây (huyện Tây Hòa). Tuy không phải là cây trồng phổ biến trên diện rộng của địa bàn tỉnh nhưng chuối lại là cây trồng chủ lực của các hộ dân nghèo tại xã miền núi và là nguồn thu chính của nhiều hộ trong dịp Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, hiện nay, hiệu quả kinh tế mà cây trồng này mang lại chưa cao.

Theo ThS Đặng Thị Thủy, nguyên nhân làm giảm giá trị kinh tế của cây chuối xuất phát từ việc người dân thường trồng chuối rải rác theo lối quảng canh ở các nương rẫy nên việc sử dụng phân bón và chế độ giữ ẩm chưa đúng cách; công tác phòng trừ sâu chưa được chú trọng, người dân hay sử dụng chuối giống gốc tách từ cây mẹ nên năng suất, chất lượng chưa cao. Bên cạnh đó, việc trồng chuối cũng chưa được người dân đầu tư đúng mức khi việc tưới tiêu chủ yếu dựa vào nước trời.

Để nâng cao giá trị sản phẩm chuối, giúp mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân, tại Hội thảo khoa học thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, đổi mới sản xuất các sản phẩm chủ lực theo chuỗi giá trị vùng Nam Trung Bộ, do Bộ KH-CN phối hợp với UBND tỉnh tổ chức, bà Đặng Thị Thủy đề xuất giải pháp phát triển sản phẩm chuối theo chuỗi giá trị nhằm biến chuối trở thành hàng hóa chủ lực để tiến tới chế biến và xuất khẩu.

Theo đó, để chuối trở thành cây ăn quả chủ lực của địa phương, cần có sự liên kết giữa nhà khoa học, doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm và các hộ sản xuất. Trong đó, Trung tâm Ứng dụng và Chuyển giao công nghệ sẽ cung cấp giống chuối có chất lượng tốt, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho người dân trồng chuối; hợp tác xã hay các hộ dân tiếp nhận đầu tư sẽ phối hợp cùng nhau để hình thành nên vùng trồng chuối tập trung đạt tiêu chuẩn vùng sản xuất chuối an toàn hay các chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAP, Global GAP, đáp ứng nhu cầu chế biến - xuất khẩu cho doanh nghiệp theo quy hoạch vùng sản xuất chuối của tỉnh; doanh nghiệp với công nghệ và thiết bị đồng bộ, tiên tiến có thể bảo quản, chế biến nâng cao chất lượng sản phẩm và sau đó có giải pháp quảng bá để đưa sản phẩm ra thị trường một cách hiệu quả.

Xu thế phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị hiện là một hướng đi mới giúp tăng giá trị sản phẩm. Tuy nhiên, theo bà Đặng Thị Thủy, để sản phẩm chuối phát triển, hình thành chuỗi giá trị, cần có sự ưu đãi từ các bộ, ngành liên quan, địa phương. Bởi đây là yếu tố quyết định để người trồng chuối, nhà doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư phát triển kinh doanh.

THÁI HÀ