Cuối năm 2005, Trung tâm Giống và Kỹ thuật Cây trồng Phú Yên đã cung cấp 20.000 cây lan con được sản xuất từ công nghệ nuôi cấy mô cho một đối tác ở TP Hồ Chí Minh xuất khẩu đi Đài Loan và Canada. Điều này mở ra một triển vọng mới kích thích sự phát triển hơn nữa việc ứng dụng công nghệ sinh học vào thực tiễn.

KHÔNG LO THIẾU THỊ TRƯỜNG

Kỹ sư Lê Bảo Huy đang kiểm tra lan cấy mô trước lúc đưa ra bì - Ảnh: Khương Duy

Kỹ sư Lê Bảo Huy, phụ trách Phòng Nuôi cấy mô của Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên, nói rằng trong một chuyến công tác tại TP Hồ Chí Minh, các cán bộ của trung tâm đã tạo được lòng tin đối với một số đối tác chuyên xuất khẩu hoa và cây cảnh tại đây. “Vậy là phòng mô đã có “đất sống”, ý tưởng chuyển từ nghiên cứu thuần túy sang kinh doanh chính thức bắt đầu” – kỹ sư Huy không giấu được niềm vui. Dễ dàng hiểu được cảm xúc của chàng kỹ sư trẻ này bởi thực tế phũ phàng là nhiều phòng nuôi cấy mô thực vật được thành lập ở cả mấy chục tỉnh thành trong cả nước đã tự... chết yểu trong vài năm gần đây vì hoạt động kém hiệu quả. Còn phòng mô này, theo Lê Bảo Huy, kể từ ngày thành lập cuối năm 2003 đến nay chủ yếu là nghiên cứu cấy mô một số cây lâm sinh, còn hoa thì chỉ nghiên cứu xong rồi để đó, chưa thu được hiệu quả đáng kể.

“Chúng tôi được đề nghị cấy mô một số loài hoa lan, giống do đối tác cung cấp. Nhiệm vụ là làm sao trong giới hạn thời gian cho phép, lan cấy mô này phải sống được khi đưa ra tự nhiên. Điều này thì nằm trong tầm tay và thực tế chứng minh là “mẻ” đầu tiên chúng tôi đã thành công với 20.000 cây lan con vừa được xuất đi” – kỹ sư Huy hồ hởi. Anh cũng cho biết thêm với năng lực hiện nay của phòng mô này, năm 2006 có thể cung cấp 300.000-500.000 cây lan cấy mô theo yêu cầu của khách hàng. “Theo thăm dò của chúng tôi, thì thị trường tiêu thụ hoa trong nước hiện nay rất tiềm năng. Chỉ riêng tại TP Hồ Chí Minh mỗi năm tiêu thụ hàng triệu cây hoa các loại, riêng hoa lan thì cũng 700.000 – 1 triệu cây. Có thể nói hiện nay sản xuất hoa lan nuôi cấy mô để kinh doanh thì không phải lo lắng nhiều về thị trường. Chúng tôi cũng định sẽ đề xuất mở rộng phòng mô nếu nhu cầu số lượng của phía đối tác tăng cao”.

SẼ CHUYÊN SẢN XUẤT HOA

Cán bộ phòng mô của Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên đang cấy mô hoa lan - Ảnh: Khương Duy

Dù chỉ mới thành lập trong khoảng thời gian ngắn, nhân lực thiếu (chỉ 3 người), nhưng phòng nuôi cấy mô của Trung tâm Giống và Kỹ thuật Cây trồng Phú Yên đã có những thành công bước đầu. Nơi đây đã sản xuất bằng cấy mô các loại cây lâm nghiệp như keo lai, bạch đàn, dó bầu, xoan chịu hạn... để cung cấp cho việc trồng rừng trong tỉnh. Nhưng với những triển vọng mới trong cung ứng hoa xuất khẩu này, trung tâm dự kiến chỉ sản xuất cây lâm sinh theo đơn đặt hàng để dành nhiều thời gian đầu tư nghiên cứu sản xuất các giống hoa có nhu cầu cao ở thị trường.

Đến nay, phòng mô này đã nghiên cứu cấy mô thành công các loại lan thông dụng như: dendro, hồ điệp, vanda, catleya, vũ nữ... và một số dòng địa lan; một số loài khác như hoa chuông, vạn thọ... Anh Huy cho biết: “Chúng tôi cũng đang nghiên cứu với kết quả hiện khá khả quan về các giống hoa: vạn thọ Pháp, cúc Đài Loan, hoa salem , cẩm chướng... với tổng cộng khoảng 11 dòng. Các nhà vườn trồng hoa ở Phú Yên đang là thị trường mà chúng tôi nhắm tới”.

Lan cấy mô của Trung tâm Ứng dụng và chuyển giao công nghệ Phú Yên đã cho hoa - Ảnh: Khương Duy Tại Phú Yên, một phòng nuôi cấy mô ra đời trước, có quy mô lớn hơn và được đầu tư đúng mức thuộc Trung tâm Ứng dụng và chuyển giao công nghệ cũng đang thực hiện dự án bộ sưu tập phong lan hàng đầu miền Trung – Tây Nguyên với gần 200 dòng lan đầu dòng trong và ngoài nước. Dự án dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2006 này và theo kế hoạch cũng sẽ cung ứng lan nuôi cấy mô cho khách hàng, trong đó có cả việc cung ứng cho các đối tác xuất khẩu.

NGUYỄN QUỐC KHƯƠNG