Phú Yên là một trong 40 tỉnh, thành trong cả nước được Bộ GD-ĐT chỉ đạo điểm về sử dụng Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi. Báo Phú Yên đã phỏng vấn bà Trần Thị Kim Tuyết, Trưởng phòng Giáo dục mầm non Sở GD-ĐT Phú Yên về những nội dung liên quan đến việc triển khai bộ chuẩn này.

Bà Trần Thị Kim Tuyết - Ảnh: M.THÚY

- Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi gồm 4 lĩnh vực, 28 chuẩn và 120 chỉ số. Bao gồm lĩnh vực phát triển thể chất, phát triển tình cảm và quan hệ xã hội, phát triển ngôn ngữ và giao tiếp, phát triển nhận thức. Mục đích của Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi nhằm hỗ trợ thực hiện chương trình giáo dục mầm non, nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục, chuẩn bị tâm thế cho trẻ em 5 tuổi vào lớp 1. Bộ chuẩn này còn là căn cứ để xây dựng chương trình, tài liệu tuyên truyền, hướng dẫn các bậc cha mẹ và cộng đồng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ em 5 tuổi nhằm nâng cao nhận thức về sự phát triển của trẻ em. Trên cơ sở đó tạo sự thống nhất trong chăm sóc, giáo dục trẻ giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Theo quy định, các trường mầm non, mẫu giáo và lớp mẫu giáo độc lập triển khai sử dụng bộ chuẩn này sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp.

Trong 28 chuẩn, có những chỉ số khá đơn giản đối với trẻ như tự mặc và cởi được áo, biết rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi tay bẩn... Bên cạnh đó, có những chỉ số khá khó đối với trẻ như tô màu kín, không chờm ra ngoài đường viền các hình vẽ, đọc theo truyện tranh đã biết, biết kể chuyện theo tranh, biết sử dụng các vật liệu khác nhau để làm một sản phẩm đơn giản... Đối với lĩnh vực phát triển tình cảm và quan hệ xã hội, phát triển nhận thức, có những chỉ số yêu cầu trẻ thể hiện sự thích thú trước cái đẹp, nhận ra giai điệu (vui, êm dịu, buồn) của bài hát hoặc bản nhạc... Đặc biệt, ở chỉ số 114 nêu rõ mong muốn trẻ giải thích được mối quan hệ nguyên nhân - kết quả đơn giản trong cuộc sống. Mới nghe, mọi người tưởng là khó đối với trẻ 5 tuổi, song chỉ số này chẳng có gì khó. Ví dụ, giáo viên dạy trẻ: nếu trẻ đi mưa sẽ bị bệnh. Với cách dạy này, trẻ rất dễ nhận biết mối quan hệ nguyên nhân - kết quả.

Tóm lại, 120 chỉ số của bộ chuẩn được coi là sự cụ thể hóa, mô tả những hành vi, kỹ năng của trẻ, giúp trẻ 5 tuổi biết và có thể làm được.

* Bộ chuẩn này được triển khai ở Phú Yên như thế nào, thưa bà?

- Hiện Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi được triển khai điểm tại 3 trường mầm non Anh Đào (TP Tuy Hòa), thị trấn Phú Hòa (huyện Phú Hòa) và Hoa Mai (huyện Sông Hinh). Để triển khai bộ chuẩn này, Sở GD-ĐT đã có văn bản chỉ đạo các phòng GD-ĐT tổ chức bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên mầm non và phụ huynh của trường thực hiện điểm nhận thức đúng đắn về Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi. Xác định bộ chuẩn là công cụ hỗ trợ cho việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Ngoài ra, trong quá trình lập kế hoạch giáo dục phát triển trẻ 5 tuổi trong năm học, các trường cần đưa 120 chỉ số vào trong các hoạt động của trẻ; đánh giá trẻ hằng ngày sau mỗi chủ đề để xem trẻ đạt được bao nhiêu chỉ số; giáo viên có kế hoạch điều chỉnh bổ sung cho chủ đề, không áp đặt trẻ, bắt ép trẻ đạt các chỉ số theo ý muốn của giáo viên và không đánh giá xếp loại trẻ đưa ra kết quả để làm cơ sở khen thưởng hoặc thông báo với phụ huynh và phục vụ cho mục đích khác. Nhà trường xây dựng bộ công cụ (từ 30-40 chỉ số) để đánh giá trẻ; phải có phiếu đánh giá trẻ 5 tuổi theo mẫu của Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi.

Hoạt động âm nhạc của học sinh Trường mầm non Anh Đào (TP Tuy Hòa) - Ảnh: M.THÚY

* Hạn chế lớn nhất của bậc học mầm non trên địa bàn tỉnh hiện nay, đó là cơ sở vật chất yếu và thiếu, điều này có ảnh hưởng đến việc triển khai Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi?

- Phú Yên hiện có 134 trường mầm non. Ba trường mầm non được triển khai điểm Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi có cơ sở vật chất tương đối tốt (hai trường đạt chuẩn quốc gia và một trường đang phấn đấu đạt chuẩn trong năm học này) nên cơ bản đáp ứng các điều kiện ứng dụng Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi. Trong học kỳ 2 năm học 2011-2012, ngành GD-ĐT tiếp tục triển khai bộ chuẩn này ở 9 trường mầm non thuộc 9 phòng GD-ĐT trên địa bàn tỉnh. Năm học 2012-2013, Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi sẽ được triển khai đại trà ở tất cả các trường mầm non.

Điều kiện đầu tiên khi triển khai Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi đó là các lớp mầm non 5 tuổi được tổ chức học 2 buổi/ngày; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học được đầu tư tương xứng; nâng cao trách nhiệm của phụ huynh trong phối hợp với giáo viên chăm sóc con cái. Vì trong 120 chỉ số mà bộ chuẩn nêu có lĩnh vực phát triển tình cảm và quan hệ xã hội. Ví dụ, chỉ số 28 nêu: Trẻ có ứng xử phù hợp với giới tính của bản thân; chỉ số 29 nêu: Trẻ nói được khả năng và sở thích riêng của bản thân; chỉ số 36 nêu: Trẻ bộc lộ cảm xúc của bản thân bằng lời nói, cử chỉ, nét mặt. Với những chỉ số này, đòi hỏi phụ huynh phải có sự quan tâm nhiều hơn để giúp trẻ phát triển lĩnh vực tình cảm và quan hệ xã hội.

* Tỉ lệ trẻ 5 tuổi học 2 buổi/ngày ở Phú Yên hiện nay rất ít, thưa bà?

- Hiện nay, toàn tỉnh có 43,2% trẻ 5 tuổi được học 2 buổi/ngày, chủ yếu tập trung ở các vùng thuận lợi. Để nhân rộng mô hình trẻ 5 tuổi học 2 buổi/ngày phụ thuộc rất lớn vào sự quan tâm của lãnh đạo các cấp, các ngành; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trường, lớp học cho bậc học mầm non. Một khi cơ sở vật chất trường, lớp học được cải thiện sẽ tạo điều kiện thuận lợi trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục, chuẩn bị tâm thế cho trẻ em 5 tuổi vào lớp 1.

THÚY HẰNG (thực hiện)