Hàng năm cứ vào dịp Tết đến, Xuân về sau mùng sáu tháng Giêng, một nhóm quân tình nguyện Việt Nam và chuyên gia tham gia chiến đấu, công tác ở chiến trường Campuchia, đang sinh sống trên địa bàn tỉnh Phú Yên lại họp mặt để ôn lại kỷ niệm ở chiến trường và tri ân những đồng chí, đồng đội đã anh dũng hy sinh, đóng góp một phần cơ thể, xương máu của mình cho sự nghiệp bảo vệ sự tường tồn của Tổ quốc và tinh thần quốc tế cao cả. Đây là một việc làm đầy ý nghĩa, đáng trân trọng.

Sau 10 năm sát cánh cùng quân dân Campuchia chiến đấu đập tan chế độ diệt chủng Pôn Pốt, quân tình nguyện Việt Nam rút về nước trong tình cảm lưu luyến, biết ơn của người dân Campuchia.

Nhân dịp thành lập Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia tỉnh Phú Yên, chúng tôi xin cung cấp một số thông tin về tập đoàn Pôn Pốt, nguyên nhân và nguồn gốc gây ra thảm họa diệt chủng chính dân tộc mình.

Nhân loại đời đời lên án, phỉ nhổ chế độ Pôn Pốt gây ra thảm họa diệt chủng đối với nhân dân Campuchia và chiến tranh xâm lược man rợ ở biên giới Tây Nam Việt Nam. Những tài liệu thu được cho thấy, trong khi liên minh với Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ, tập đoàn Pôn Pốt, với chủ nghĩa cực đoan đã chủ trương thù địch với Việt Nam. Tháng 7/1971, Đại hội Đảng lần thứ III (Đảng Pôn Pốt - Ing Xa Ry- Khiêu Xam Phon) nội dung có hai phần. Phần công khai: Đường lối chiến tranh chống Mỹ và tay sai; phần thứ hai bí mật: Xác định Việt Nam là kẻ thù số 1, Mỹ là kẻ thù số 2. Trong hồi ký Hoàng thân Xi Ha Núc đã xác nhận điều này. Ông viết: “Năm 1978 Khiêu Xam Phon nói với tôi rằng, người Mỹ chỉ chinh phục Campuchia một cách phiến diện thôi, còn người Hà Nội thì sẽ nuốt chửng chúng ta”.

Ngày 20/5/1975, Thường vụ Trung ương đảng của Pôn Pốt họp quyết định 3 chủ trương lớn: Làm trong sạch nội bộ nhân dân; Xác định Việt Nam là kẻ thù số 1, kẻ thù truyền kiếp; Xây dựng xã hội mới ở Campuchia không chợ, không tiền, không trường học, không trí thức, không tôn giáo, không đô thị…

Trong chỉ thị mật đảng Pôn Pốt ghi “Dù có phải hao tốn 1 triệu người, đảng ta (đảng Pôn Pốt) cũng không tiếc, đảng ta cần phải mạnh, nếu chỉ còn lại 2 triệu người Campuchia thì chúng ta vẫn xây dựng lại được đất nước”.

Trong văn kiện Hội nghị Trung ương ngày 1/2/1978 có ghi: “Chiến tranh giữa ta và Việt Nam là lâu dài, có tính gặm nhấm, ta không đánh nó trước thì sẽ không thắng… chỉ cần mỗi ngày diệt vài chục, mỗi tháng diệt vài ngàn, mỗi năm diệt vài ba vạn thì có thể đánh 10-15-20 năm. Thực hiện 1 diệt 30, hy sinh 2 triệu người Campuchia để tiêu diệt 60 triệu người Việt Nam”... Phải đưa chiến tranh qua đất nó”.

Đường lối chính sách cực kỳ phản động và diệt chủng của tập đoàn Pôn Pốt chỉ sau 3 năm 8 tháng 20 ngày cầm quyền, chúng đã giết hại dã man 2,7 triệu người Campuchia, tàn phá, đảo lộn toàn bộ đất nước và xã hội Campuchia. Hàng vạn người dân Campuchia đã chạy thoát sang Việt Nam để tỵ nạn. Sự khủng bố và giết người man rợ của tập đoàn Pôn Pốt không dừng lại trên đất nước Chùa Tháp mà chúng còn dã tâm phát động cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Kể từ tháng 5/1975-12/1978, Pôn Pốt đã sử dụng 10 sư đoàn tiến công trên toàn tuyến biên giới tây Nam Việt Nam. Chúng giết hại và làm bị thương gần 10.000 người, bắt và đưa đi thủ tiêu hơn 20.000 người Việt Nam; đốt phá hàng ngàn làng mạc, trường học, bệnh viện, cơ sở y tế, cướp bóc tài sản, trâu bò... làm cho vùng biên giới Tây Nam Việt Nam đang hòa bình bỗng dưng máu chảy, đầu rơi đau thương tang tóc. Đã rõ ràng: Chừng nào còn chế độ diệt chủng Pôn Pốt thì dân tộc Campuchia còn đắm chìm trong thảm họa diệt chủng và Việt Nam không bao giờ có hòa bình, ổn định để xây dựng. Phải xóa bỏ chế độ diệt chủng Pôn Pốt - đó là tiếng thét của hàng triệu người dân Campuchia đang bị khủng bố kìm kẹp. Hàng chục cuộc nổi dậy chống chế độ diệt chủng nổ ra khắp nơi trên đất nước Campuchia. Những người lãnh đạo các cuộc nổi dậy chống Pôn Pốt tập hợp lại xây dựng Đảng nhân dân cách mạng Campuchia và thành lập Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia. Mặt trận đã khẩn thiết đề nghị Việt Nam cứu giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng.

Quán triệt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh “giúp nhân dân nước bạn là mình tự giúp mình”. Xác định tính chất, mục đích chính nghĩa của chiến tranh, sự thống nhất giữa tinh thần yêu nước chân chính với nghĩa vụ quốc tế cao cả; kiên quyết bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ nhân dân và sự ổn định của đất nước; cứu giúp nhân dân nước Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, thực hiện hồi sinh dân tộc đó là mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ của quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã phối hợp cùng với các lực lượng yêu nước của Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia mở đợt phản công từ 23/12/1978 đến 7/1/1979 đã giải phóng thủ đô Nông Pênh. Đến 7/1/1979 tất cả các thành phố, thị xã, thị trấn trên đất nước Campuchia đã được hoàn toàn giải phóng khỏi chế độ diệt chủng. Được giải phóng khỏi chế độ diệt chủng, với sự giúp đỡ của quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam, nhân dân Campuchia hồi sinh từng người, từng gia đình, từng thôn ấp và hồi sinh toàn dân tộc. Điều đó được minh chứng bằng nghĩa cử và hành động cao đẹp của quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam; với số lượng đông, hoạt động trên diện rộng, trong thời gian dài (1979-1989) đã làm nhiều việc giúp bạn tận tình, chí nghĩa. Nhiều người dân Campuchia ngay khi sắp bị bọn Pôn Pốt hành quyết, nhiều người kiệt sức đã được bộ đội Việt Nam cứu sống. Trên toàn bộ đất nước Campuchia vừa được giải phóng, bộ đội và chuyên gia Việt Nam đã giúp hàng vạn, hàng triệu người dân tiều tụy, đói khát trở về quê cũ, nơi mà họ bị bọn Pôn Pốt đã buộc phải rời bỏ. Tiếp đến là cứu đói, chữa bệnh, giúp nhân dân bắt tay vào sản xuất, làm lại nhà cửa, lập bệnh xá, khôi phục lại trường học, chùa chiền, chợ búa…

Đầu năm 1979, quân tình nguyện Việt Nam và lực lượng cách mạng Campuchia đã sát cánh phối hợp đánh vào thủ đô Phnôm Pênh

Các chiến sĩ ta căm thù bọn Pôn Pốt giết hại dã man đồng bào mình nhưng không hề có bất cứ hành động trả thù nào đối với tù, hàng binh. Tù hàng binh Pôn Pốt được đối xử nhân đạo. Việc làm này đã khiến cho người dân Campuchia vốn hết sức căm thù bọn Pôn Pốt rất ngạc nhiên, khó hiểu, không đồng tình. Sau đó, họ đã hiểu ra, cảm phục chính sách nhân đạo của bộ đội Việt Nam. Những việc làm chí nhân, chí nghĩa đó đã đi vào lòng dân, được nhân dân tin cậy bộ đội Việt Nam, tin tưởng vào cách mạng Campuchia, cảm hóa được kẻ thù. Với sự giúp đỡ của quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam, sau 10 năm Bạn đã trưởng thành từng bước tự đảm đương được công việc từ Trung ương đến cơ sở, đó là thời điểm thuận lợi để chúng ta rút quân về nước, hoàn thành sứ mệnh lịch sử của dân tộc: Bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và thực hiện nghĩa vụ quốc tế vẻ vang.

Mười năm giúp nước bạn Campuchia, quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam nói chung, tỉnh Phú Yên nói riêng đã đóng góp một phần không nhỏ sức người, sức của cùng với cả nước làm tròn nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và nêu cao tinh thần quốc tế cao cả. Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, từ năm 1978 đến năm 1989, tỉnh Phú Yên đã có khoảng 10.000 quân nhân và chuyên gia tình nguyện tham gia chiến đấu và công tác trên chiến trường Campuchia, hầu hết lực lượng này đã nghỉ hưu, xuất ngũ về sinh sống ở các địa phương trong tỉnh, một số đồng chí hiện nay còn đang phục vụ trong quân đội, ở các cơ quan Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính trị - xã hội... dù trên cương vị nào các chiến sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam giúp bạn Campuchia ở Phú Yên luôn phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, tư cách người cán bộ, đảng viên, tiền phong gương mẫu trong công tác và cuộc sống, đoàn kết, tích cực hoạt động góp sức xây dựng Phú Yên trở thành một tỉnh phát triển giàu, mạnh cùng với cả nước thực hiện mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

-------------------------

(*) Trưởng Ban Khoa học Công nghệ và Môi trường, Biên soạn lịch sử quân sự - Tổng kết chiến tranh

Thượng tá PHẠM NGỌC DIỆP

Trưởng Ban KHCM&MT, BSLSQS-TKCT^(*)

Bộ CHQS tỉnh Phú Yên