THƯ HIỆU TRIỆU ĐỒNG BÀO ĐÁNH ĐỔ ĐẾ QUỐC PHÁP

Sự thế đến cùng;

Thời cơ sắp tới.

Đau đớn bấy! Dân ta điêu đứng khổ biết bao nhiêu!

Cay nghiệt thay! Chúng nó hoành hành tội không thể tả.

Lòng tham chưa đủ;

Chuỗi ác đã đầy.

Căm giận chứa chan;

Kêu trời nguyền rủa.

Hỡi kìa người Pháp quốc!

Thù gì đất Việt Nam ?

Trùng dương bao cách trở, kẻ thực dân vượt tới xâm lăng;

Đông Hải lắm tiền tài, túi vô để tóm thu vơ vét (1).

Coi dân ta như trâu ngựa;

Bắt dân ta làm tôi đòi.

Bảy mươi năm đô hộ, thuế nặng sưu cao;

Hai mươi lăm triệu sinh linh, nạo xương hút tủy.

Đắp đường sá, xây cống cầu cốt để thông thương cơ khí;

Mở nhà thương, lập trường học chẳng qua ngu hoặc nhân dân.

Nam Bắc cắt giao, lợi quyền nắm cả;

Trung Kỳ bảo hộ, thanh thế rỗng không.

Bán ngục, mua quan, lũ dua bợ Nam triều dễ bề kiếm chác(2);

Thuế rừng, thuế biển, dân đói nghèo lao động mất kế làm ăn.

Trưng cầu quá khắc;

Bóc lột càng sâu.

Ta thì rách áo đói cơm;

Nó lại cá ngon thịt béo.

Ông già, trẻ nít, không chỗ náu nương;

Bỏ vợ, chôn con, nghẹt đường sinh sống.

Ta đây có tội tình gì;

Lâu nay chịu thảm họa ấy.

Ngắn cổ tỏ cùng ai;

Đè đầu nặng hơn nữa.

Thả lểnh giống sài lang, lung tung kẻ cướp;

Xây nhiều đài pháo đạn, ngang dọc đường xe.

Ra pháp lệnh bạo tàn, khủng bố quần chúng;

Trương ngọn cờ quy thuận, phỉnh phờ nhân dân.

Than ôi!

Hết sức thảm thương!

Vô cùng uất hận.

Kìa gian mưu rất đáng buồn cười;

Nhưng công lý không hề mai một.

Binh thóc nhà Tần, Lưu Quý vùng lên miền Tứ Thượng (3);

Nong sông ai chủ, Lê Lợi đứng dậy ở Lam Sơn.

Bỏ kẻ ác, về với người nhân, đó là thường lý;

Thờ quân thù, quên Tổ quốc, chớ có quan tâm.

Hiện nay:

Các nước văn minh đều đề xướng bình quyền;

Thế giới liệt cường có liên đoàn Cộng sản.

Vận hội đang buổi đại đồng, đâu nỡ để người đi ta đứng;

Chính phong trào tranh đấu, đừng rằng mạnh được yếu thua.

Hỡi các vị văn hào, nêu cao đại chí;

Hỡi các nhà tri thức, mở rộng hùng tâm.

Chớ thấy tài lợi trước mắt, dò tình hình hãm hại đồng bào (4);

Chớ ôm mưu chước trong lòng, đem tài cán làm tôi quân địch.

Lấy đạo đức hóa người ngu dốt;

Dùng văn minh thay lối quê mùa.

Đem học ra làm;

Liều mình cho nước.

Hễ có chí dám cầm siêu phi ngựa, sợ gì không gươm bén giáp bền;

Hễ có tài hay đại kiếm trường thương, lo gì thiếu đạn rừng súng bể.

Nguyện:

Phấn đấu một lòng một dạ, cứu nước lửa cho sinh dân;

Giải trừ muôn đắng ngàn cay, mưu lợi quyền cho quần chúng.

Chứa chan tâm huyết một bầu, cho ra khẩn cấp;

“Đánh đổ đế quốc” bốn chữ, ghi vào não cân.

Xót dạ nghiến răng, không một phút bỏ lơ nhiệm vụ;

Đau đầu nhăn trán, kính đôi lời tỏ với bà con.

TRẦN TOẠI

(Nghĩa Bình – Phú Yên, 1930 – 1931)

_______________

(1) Túi vô để: túi tham không đáy.

(2) Lũ dua bợ: lũ xu nịnh giặc Pháp.

(3) Chỉ Bái Công Lưu Quý nổi dậy từ miền sông Tứ.

(4) Dò: dò xét, làm gián điệp cho địch.