Trong toàn bộ tư tưởng Hồ Chí Minh, vấn đề phẩm chất đạo đức của người cán bộ, đảng viên nói riêng và mỗi người dân Việt Nam nói chung, chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng. Bác gọi chung là đạo đức công dân. Theo Người, Tổ quốc là Tổ quốc chung. Tổ quốc độc lập thì ai cũng được tự do. Nếu nước mất thì ai cũng phải làm nô lệ. Vì vậy, đạo đức công dân là mỗi người dân phải có bổn phận với đất nước, phải hăng hái tham gia công việc chung, bảo vệ tài sản công cộng, bảo vệ Tổ quốc, cần kiệm xây dựng nước nhà. Đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ngoài việc thực hiện đạo đức công dân còn phải thực hiện đạo đức của người cán bộ cách mạng, tận trung với nước, tận hiếu với dân, vì Đảng, vì dân mà đấu tranh quên mình, gương mẫu trong mọi việc để làm gương cho nhân dân.

Bác Hồ đến thăm nhà máy xe lửa Gia Lâm - Ảnh: TL

Về tinh thần, ý thức trách nhiệm: Chủ tịch Hồ Chí Minh giải thích một cách dễ hiểu như sau:

Khi Đảng, Chính phủ hoặc cấp trên giao cho ta việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ ta cũng đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi đến chốn, vượt mọi khó khăn, làm cho thành công. Đó là có tinh thần, có ý thức trách nhiệm. Còn làm một cách cẩu thả, làm cho có chuyện, dễ làm khó bỏ, đánh trống bỏ dùi, gặp sao làm vậy... là không có tinh thần và ý thức trách nhiệm.

Bác yêu cầu tất cả mọi người, ở mọi địa vị, mọi công tác, mọi hoàn cảnh đều phải nâng cao tinh thần và ý thức trách  nhiệm. Đặc biệt đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức Bác căn dặn: “Phải nghiên cứu nắm vững đường lối, chính sách của Đảng và Chính phủ, từ hoàn cảnh cụ thể của đơn vị, địa phương mà đặt ra kế hoạch rõ ràng, tỉ mỉ, thiết thực, bàn bạc, hỏi han, gom góp sáng kiến của quần chúng, tuyên truyền cổ động quần chúng tham gia thi đua thực hiện đầy đủ chủ trương, chính sách ấy. Thế là có tinh thần và ý thức trách nhiệm đối với Đảng, Chính phủ và nhân dân.

Theo Bác, Tổ quốc Việt Nam là của mọi người Việt Nam và nhân dân chính là chủ nhân của đất nước. Mọi người dân đều phải hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, đặt lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Người cán bộ đảng viên cần phải tận tâm, tận lực, tận tình phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Người nói việc gì có lợi cho dân thì phải cố gắng làm cho kỳ được. Việc gì có hại cho dân thì phải hết sức tránh. Mục đích hoạt động của các cấp, các ngành, của mỗi cán bộ, đảng viên là nhằm không ngừng nâng cao đời sống vật chất và đời sống tinh thần của nhân dân.

Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, ở tiểu mục (5) “Vì ai mà làm? Đối ai phụ trách? Bác viết: Nếu chúng ta hỏi cán bộ: “Việc đó làm cho ai? Đối với ai phụ trách? chắc số đông cán bộ sẽ trả lời: “Làm cho Chính phủ hoặc Đảng, phụ trách trước cấp trên”

Câu trả lời đó chỉ đúng một nửa. Nếu chúng ta lại hỏi “Chính phủ và Đảng vì ai mà làm việc đó? và phụ trách với ai” thì e nhiều cán bộ không trả lời được.

Chính phủ và Đảng chỉ mưu giải phóng cho nhân dân, vì thế, bất kỳ việc gì cũng vì lợi ích của nhân dân mà làm và chịu trách nhiệm trước nhân dân.

Đó là một lẽ rất đơn giản, rõ ràng. Nhưng nhiều cán bộ chưa hiểu, cho nên trong lúc làm việc thường sai lầm, đến nỗi chia cán bộ Chính phủ và Đảng ra làm một phía, quần chúng ra làm một phía. (1)

Mỗi cán bộ, đảng viên theo Bác vừa phụ trách trước Đảng và Chính phủ, vừa phụ trách trước nhân dân. Cán bộ đảng viên không làm tròn nhiệm vụ do nhân dân giao phó, tức là không phụ trách trước Đảng và Chính phủ vì Đảng và Chính phủ cũng chỉ là công bộc của dân.

Để hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, mỗi cán bộ đảng viên luôn ghi nhớ lời dạy sau đây của Bác: “Làm cán bộ tức là làm đầy tớ trung thành của nhân dân. Mấy chữ a, b, c này không phải ai cũng thuộc đâu, phải học mãi, học suốt đời mới thuộc được” (2)

---------------------

(1)Trích từ tác phẩm “ Sửa đổi lối làm việc”

(2)Hồ Chí Minh toàn tập, tập 12

BẰNG TÍN