Ngày 2/11 (tức 19/9 âm lịch), tại Đền thờ Danh nhân Lương Văn Chánh ở thôn Long Phụng, xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa, Ban Trị sự họ Lương tỉnh Phú Yên tổ chức dâng hương tưởng niệm 412 năm ngày mất Phù Nghĩa Hầu - Phù Quận công Lương Văn Chánh (1611-2023).
Các đồng chí: Cao Thị Hòa An, Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Đào Bảo Minh, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy; Bùi Thanh Toàn, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; lãnh đạo các sở, ban ngành, đoàn thể của tỉnh, huyện Phú Hòa, tộc họ Lương cùng đông đảo người dân địa phương đến dự.
Danh nhân Lương Văn Chánh sinh vào khoảng thập niên 40 của thế kỷ XVI tại Thanh Hóa. Ông làm quan dưới thời Lê Trung Hưng, chức Đô Chỉ huy sứ, tước Phù Nghĩa Hầu. Năm 1558, Lương Văn Chánh theo Nguyễn Hoàng vào Thuận Hóa. Tại đây, ông có nhiều công lao giúp chúa Nguyễn mở mang vùng đất Thuận - Quảng.
Năm 1578, chúa Nguyễn Hoàng cử Lương Văn Chánh mang quân vào ổn định vùng đất từ đèo Cù Mông đến đèo Cả. Do lập công lớn nên ông được đặc tiến Phụ quốc thượng tướng quân với nhiệm vụ điều hành huyện Tuy Viễn, trấn An Biên thuộc tỉnh Bình Định ngày nay. Năm 1597, Lương Văn Chánh được chúa Nguyễn Hoàng tiếp tục giao nhiệm vụ đưa dân vào khai khẩn các xứ Cù Mông, Bà Đài (Xuân Đài), Bà Diễn (Đà Diễn), Bà Nông (Đà Nông). Đây là cơ sở để chúa Nguyễn thành lập phủ Phú Yên vào năm 1611, gồm huyện Đồng Xuân và Tuy Hòa.
Sau khi Lương Văn Chánh qua đời vào ngày 19/9 năm Tân Hợi (năm 1611) tại thôn Phụng Tường, xã Hòa Trị, ông được nhân dân địa phương suy tôn là thành hoàng và lập đền thờ để ghi nhớ công lao to lớn của ông đối với vùng đất Phú Yên. Mộ và đền thờ Danh nhân Lương Văn Chánh được Bộ VH-TT (nay là Bộ VH-TT&DL) công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào năm 1996.
QUỲNH CHI
