Bài học nắm thời cơ, chủ động tiến công cách mạng, đem sức ta mà tự giải phóng cho ta của tư tưởng Hồ Chí Minh trong Cách mạng tháng Tám soi sáng con đường cho Đảng ta và nhân dân ta giành thắng lợi trong hai cuộc kháng chiến thần thánh, đi lên xây dựng CNXH và tiến hành đổi mới, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh.
Mít tinh Tổng khởi nghĩa ở quãng trường Nhà Hát Lớn, Hà Nội |
Tổng khởi nghĩa tháng Tám là thắng lợi vĩ đại đầu tiên của tư tưởng Hồ Chí Minh, nổi bật nhất là tư tưởng của Người về giải phóng dân tộc. Đó là một trong những đóng góp to lớn vào lý luận Mác-Lênin, mở ra con đường cho các dân tộc bị áp bức đứng lên, đoàn kết đấu tranh giành quyền độc lập, tự do.
Đường lối cứu nước của Hồ Chí Minh đáp ứng nguyện vọng của toàn dân tộc, ngay từ đầu đã gắn cuộc cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân ta với phong trào cách mạng thế giới, đặt cách mạng Việt
Tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường cách mạng Việt Nam với mục tiêu, nhiệm vụ giải phóng dân tộc được đặt lên hàng đầu đã tập hợp mọi lực lượng trong toàn dân tộc chống đế quốc và dẫn dắt phong trào cách mạng vượt qua những khó khăn, thử thách, phát triển mạnh mẽ. Năm 1941, đánh dấu bước chuyển cơ bản của phong trào cách mạng nước ta. Đó là bước chuyển chiến lược về nhiệm vụ cách mạng được phát triển, bổ sung, nâng cao gắn liền với tư tưởng chỉ đạo và hoạt động thực tiễn của Bác Hồ. Sau 30 năm bôn ba, hoạt động cách mạng ở nước ngoài, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng. Tháng 5 năm 1941, Người chủ trì Hội nghị Trung ương 8, xác định giải phóng dân tộc là nhiệm vụ hàng đầu, bức thiết của cách mạng. Do đó, “trong lúc này quyền lợi của bộ phận, của giai cấp phải đặt dưới sự sinh tử, tồn vong của quốc gia, của dân tộc”. Trong thư Kính cáo đồng bào, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chỉ rõ, “trong lúc quyền lợi dân tộc giải phóng cao hơn hết thảy, chúng ta phải đoàn kết lại đánh đổ bọn đế quốc và bọn Việt gian đặng cứu giống nòi ra khỏi nước sôi lửa bỏng. Hiện thời, muốn đánh Pháp, Nhật ta chỉ cần một điều: Toàn dân đoàn kết... Việc cứu nước là việc chung, ai là người Việt
Mặt trận Việt Minh ra đời là sáng kiến đặc biệt của Bác Hồ đã liên hiệp được các đoàn thể cứu quốc, thống nhất các lực lượng yêu nước phản đế, thực hiện đoàn kết toàn dân đấu tranh đánh đuổi thực dân, phát xít dưới ngọn cờ cứu nước, giải phóng dân tộc, giành lại tự do cho nhân dân. Đồng thời, đây cũng là sự chuẩn bị lực lượng cách mạng trong quần chúng nhân dân, thông qua đấu tranh chính trị, từng bước xây dựng “những tiểu tổ du kích, du kích chính thức” làm nòng cốt cho các cuộc khởi nghĩa, tiến tới khởi nghĩa võ trang, “nhằm vào cơ hội thuận tiện hơn cả mà đánh lại quân thù”, khởi nghĩa từng phần trong từng địa phương, giành sự thắng lợi và mở đường “cho một cuộc tổng khởi nghĩa to lớn”. Theo đó, các căn cứ địa được xây dựng ở các tỉnh miền núi và phát triển về đồng bằng, đô thị. Ngày 22/12/1944, Bác Hồ chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, là “khởi điểm của giải phóng quân”, có nhiệm vụ dìu dắt cán bộ vũ trang địa phương, huấn luyện các đội vũ trang địa phương và phát triển đội quân chủ lực, cùng với lực lượng chính trị của quần chúng làm Tổng khởi nghĩa tháng Tám thành công.
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, giải phóng dân tộc là tiền đề để giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Nghĩa là giữa cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa không có điểm dừng mà là cách mạng không ngừng, cách mạng giải phóng dân tộc phải phát triển thành cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành được thắng lợi hoàn toàn. Cách mạng tháng Tám thành công, nhân dân ta giành quyền làm chủ đất nước, mở ra thời kỳ mới, độc lập dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội, toàn dân đoàn kết bảo vệ quyền dân tộc độc lập, phấn đấu thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
PHẠM VĂN KHÁNH