Nghị quyết 51-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa IX) về tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam đang được triển khai thực hiện trong Bộ đội Biên phòng Phú Yên. Bên cạnh nhận thức đúng đắn của tuyệt đại đa số cán bộ, quân nhân, cần chú ý khắc phục tình trạng nhận thức chưa thấu đáo, rất dễ dẫn đến sai lệch…

Đại tá Nguyễn Văn Thắm, Chính ủy BĐBP Phú Yên (giữa) tặng giấy khen cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc năm 2012 - Ảnh: X.HIẾU

NẮM VỮNG 5 NGUYÊN TẮC CƠ BẢN

Biểu hiện tập trung ở việc nhận thức này là do không nắm chắc nội dung nghị quyết. Vì thế, khi chấp hành, không phân biệt đâu là hoạt động hành chính quân sự, đâu là hoạt động chính trị. Cá biệt có người cho đây là cơ hội để làm theo cảm tính chứ không theo nguyên tắc, vô tình phương hại đến sức mạnh tổng hợp của quân đội. Cũng không loại trừ khả năng bị kẻ địch tuyên truyền kích động làm cho nhận thức sai lệch như hữu khuynh cho rằng việc thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên chỉ mang tính “tạm thời” nhằm tăng thêm hiệu quả “giúp việc” cho người chỉ huy đơn vị đang bị xuống cấp(!) hoặc tả khuynh cho rằng thực hiện là để “phân chia quyền lực” nhằm “hạn chế vai trò người chỉ huy” có quá nhiều quyền lực! Nhằm khắc phục những hạn chế trên, tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động, mỗi quân nhân cần nhận thức đầy đủ các nội dung cơ bản thể hiện ở 2 vấn đề sau.

Vấn đề thứ nhất là nắm vững 5 nguyên tắc cơ bản: Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội nhân dân Việt Nam; Đối với hệ thống tổ chức đảng trong quân đội được tổ chức từ Quân ủy Trung ương đến cơ sở và quy định về hoạt động của các tổ chức đó; quy định về nguyên tắc hoạt động của cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng trong quân đội là “tập trung dân chủ”, “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách theo chức trách, nhiệm vụ”; quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Tổng cục Chính trị, chính ủy, chính trị viên và cơ quan chính trị (cấp trung đoàn đến cấp quân khu, quân đoàn, quân chủng, binh chủng, bộ tư lệnh) và mối quan hệ giữa Tổng cục Chính trị với Ban Bí thư, Đảng ủy Quân sự Trung ương, giữa chính ủy, chính trị viên và cơ quan chính trị cấp dưới với chính ủy, chính trị viên, cấp ủy, cơ quan chính trị cấp trên, giữa chính ủy, chính trị viên với cấp ủy cùng cấp; về thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên. 5 nguyên tắc này có quan hệ chặt chẽ, hợp thành một chỉnh thể thống nhất. Thực hiện đúng đắn, đồng bộ các nguyên tắc này bảo đảm cho Đảng luôn nắm vững quân đội trong mọi tình huống, làm cho quân đội luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân, với sự nghiệp cách mạng.

XÁC ĐỊNH RÕ QUAN HỆ, TRÁCH NHIỆM CHÍNH ỦY VÀ NGƯỜI CHỈ HUY

Vấn đề thứ hai, Nghị quyết 51 xác định “thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên” trong quân đội. Chính ủy (chính trị viên) là người chủ trì về chính trị, đảm nhiệm công tác đảng, công tác chính trị ở đơn vị, hoạt động dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của cấp ủy, chính ủy (chính trị viên) cơ quan chính trị cấp trên và chịu sự lãnh đạo của cấp ủy cùng cấp. Chính ủy (chính trị viên) là người chỉ đạo, tổ chức, hướng dẫn và chịu trách nhiệm chính về toàn bộ các hoạt động xây dựng đơn vị về chính trị và toàn bộ những vấn đề về chính trị của đơn vị, cùng với người chỉ huy xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện các mặt công tác chung của đơn vị và phải báo cáo với cấp ủy cấp mình và cấp trên về tình hình đơn vị, nhiệm vụ công tác đảng, công tác chính trị, đề xuất các chủ trương lãnh đạo, giải quyết... Nghị quyết cũng xác định rõ người chỉ huy đơn vị “có trách nhiệm chấp hành và tổ chức thực hiện nghiêm túc chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên và nghị quyết của cấp mình về toàn bộ hoạt động quân sự của đơn vị. Trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ, người chỉ huy phải báo cáo với cấp ủy cấp mình về nhiệm vụ được cấp trên giao, đề xuất các chủ trương, biện pháp lãnh đạo để cấp ủy thảo luận, quyết định. Khi có tình huống khẩn trương, người chỉ huy phải chủ động quyết đoán, xử lý kịp thời để hoàn thành nhiệm vụ, sau đó phải kịp thời báo cáo và chịu trách nhiệm trước cấp ủy, người chỉ huy cấp trên và cấp ủy cấp mình”. Trong nghị quyết, Đảng xác định quan hệ giữa chính ủy (chính trị viên) và người chỉ huy là “quan hệ phối hợp công tác”. Chính ủy (chính trị viên) và người chỉ huy phải “thường xuyên trao đổi, bàn bạc các công việc của đơn vị trên tinh thần đoàn kết, thống nhất, tin cậy, tôn trọng, giúp đỡ lẫn nhau, cùng chăm lo xây dựng tổ chức đảng, đơn vị trong sạch, vững mạnh toàn diện”, phải “kịp thời thông báo và trao đổi cho nhau biết các nghị quyết, chỉ thị và mệnh lệnh của cấp trên giao, thống nhất đánh giá tình hình, đề xuất chủ trương, biện pháp lãnh đạo, báo cáo cấp ủy hoặc ban thường vụ cấp ủy quyết định; xây dựng kế hoạch, phân công tổ chức thực hiện nghị quyết và kiểm tra các tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị thực hiện”.

Như vậy, người chỉ huy và chính ủy (chính trị viên) là 2 người có trách nhiệm và quyền hạn cao nhất, chịu trách nhiệm toàn diện trước cấp trên, cấp mình về mọi mặt hoạt động của đơn vị. Để làm tròn trách nhiệm, Đảng yêu cầu người chỉ huy, chính ủy (chính trị viên) phải không ngừng trau dồi, rèn luyện đạo đức cách mạng, tích cực học tập nâng cao kiến thức lý luận, năng lực lãnh đạo, chỉ huy ngang tầm với chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Việc xác lập cơ chế này kịp thời khắc phục những hạn chế của cơ chế cũ, mặt khác khi triển khai đúng trong thực tiễn sẽ làm cho toàn bộ hoạt động của đơn vị đúng đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước, làm tăng thêm vai trò của Đảng đối với quân đội, làm cho hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị ở các đơn vị ngày càng nâng cao. Thực hiện chế độ chính ủy (chính trị viên) sẽ làm cho người chỉ huy có những quyết định đúng đắn hơn trong chỉ huy các hoạt động quân sự của đơn vị, cũng như trong giải quyết hài hòa, đồng bộ các mối quan hệ. Vì thế, cần chống lại tình trạng nhận thức sai lệch rơi vào tả khuynh hoặc hữu khuynh như đã nêu.

Thượng tá NGUYỄN PHÚ DŨNG

Phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Biên phòng Phú Yên