Các đô thị lớn của tỉnh không chỉ có cây xanh đường phố mà còn có cây xanh trong công viên và rừng trong đô thị. Đây là 3 thành phần thuộc hệ thống cây xanh đô thị được Nhà nước đầu tư ngân sách. Việc quy hoạch những thành phần cây xanh này để khai thác theo hướng du lịch dịch vụ là cách để phát triển đô thị xanh - hiện đại - bền vững. 

Nhiều không gian xanh

176 tuyến đường tại 3 đô thị lớn của tỉnh là TP Tuy Hòa, TX Đông Hòa, TX Sông Cầu đã được phủ xanh từ hơn 21.000 cây xanh các loại. Ngoài ra, các đô thị này còn có 45 công viên, tiểu công viên là không gian xanh với nhiều loại cây được thiết kế hài hòa với các công trình kiến trúc. Trong đó, TP Tuy Hòa trồng nhiều nhất với 17.000 cây.

Theo UBND TP Tuy Hòa, đô thị Tuy Hòa trồng chủ yếu cây thân gỗ với 9.870 cây thuộc 89 loài như bàng đồng (hơn 1.000 cây), phượng vĩ (1.381 cây), bằng lăng tím (1.155 cây), muồng hoàng yến (741 cây)… Nhiều cây trồng lâu năm có đường kính trên 30cm. Số cây còn lại là các cây trồng mới có nguồn gốc từ rừng núi địa phương như sao đen, giáng hương, lim xẹt…; cây ăn trái gồm me chua, chùm ruột, khế…

Trên những tuyến phố cũ, cây chủ yếu do người dân trồng nên nhiều loại đan xen nhau. Nhiều tuyến đường mới mở, cây được trồng đồng bộ như đường Độc Lập trồng cây bàng biển, đường Hùng Vương đoạn từ cầu Hùng Vương tới sân bay Tuy Hòa trồng cây giáng hương trên dải phân cách và cây mù u trên vỉa hè… Cây trong công viên chú trọng cây bonsai, hoa, thảm cỏ và được thiết kế theo biểu tượng, mô hình với tính thẩm mỹ cao.

Ông Nguyễn Khoa Khang, Trưởng phòng Quản lý đô thị thành phố, cho biết: TP Tuy Hòa phấn đấu đến năm 2025, trồng 250.000 cây xanh trên vỉa hè các tuyến đường, 152.000 cây ở các trường học và 71.000 cây trồng tại các công viên, nghĩa trang.

Cùng với đó, hơn 1,5 triệu cây được trồng tại trụ sở các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, khu sinh hoạt dân cư, trạm y tế, khu di tích lịch sử, di tích văn hóa, khuôn viên các chùa, đình, miếu và các khu vực như đường nông thôn, đường ven kênh, bờ ruộng… Để việc chăm sóc, cắt tỉa cây xanh đạt hiệu quả, từ năm 2022, thành phố giao Công ty CP Môi trường đô thị Phú Yên thực hiện.

Còn theo UBND TX Sông Cầu, những tuyến đường, công viên, tiểu công viên trong nội thị được trồng hơn 2.000 cây xanh các loại. Cùng với quá trình mở rộng đô thị, các tuyến đường mở tới đâu cây xanh được thiết kế tới đó và trong quy hoạch khu dân cư luôn gắn với hình thành các công viên, tiểu công viên. Đến năm 2025, khi 5 xã lên phường, không gian xanh ở thị xã cũng tăng lên 11 công viên, tiểu công viên.

Ứng phó với biến đổi khí hậu, nhiều đô thị lớn trong và ngoài nước phải tính tới tái cấu trúc quy hoạch theo hướng nén dân cư đô thị để có không gian cho những mảng xanh, đặc biệt là không gian cho rừng. Trong khi đó, các đô thị của tỉnh có điều kiện tự nhiên thuận lợi hình thành rừng trong phố. Điển hình là núi Nhạn của TP Tuy Hòa.

Với hệ động thực vật phong phú gồm 450 loài cây và nhiều chim, sóc, bướm…, nơi đây từ lâu trở thành lá phổi xanh của đô thị Tuy Hòa, đồng thời cũng là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT thu hút đông đảo người dân, du khách.

Tìm giải pháp khoa học

Ông Nguyễn Khoa Khang cho biết thêm: Năm 2023, khách du lịch đến TP Tuy Hòa là 2,72 triệu lượt, cho doanh thu 3.890 tỉ đồng. Riêng khách tham quan tại núi Nhạn đạt 194.788 lượt. Việc quy hoạch các không gian xanh theo hướng hỗ trợ thúc đẩy phát triển du lịch dịch vụ và ứng phó biến đổi khí hậu là điều TP Tuy Hòa đang hướng tới.

TP Tuy Hòa còn hơn 3.000ha diện tích có thể phát triển cây xanh, trong đó rừng đô thị hơn 2.000ha, công viên hơn 125ha, cây xanh đường phố 232ha… Để khai thác tối đa tiềm năng này, thành phố tổ chức hội thảo khoa học về “Hoàn thiện hệ thống cây xanh đô thị trên địa bàn TP Tuy Hòa” với mong muốn tiếp thu những kiến thức khoa học từ các chuyên gia, các nhà nghiên cứu để thiết kế kiến trúc cảnh quan đô thị Tuy Hòa theo hướng thích ứng biến đổi khí hậu, là đô thị xanh, sạch, đẹp, thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.

Ông Cao Đình Huy, Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa cho biết: Năm 2003, lần đầu tiên TP Tuy Hòa thực hiện Quy hoạch cây xanh đô thị, tạo tiền đề đưa thành phố trở thành đô thị loại II vào năm 2013. Hiện nay, việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống cây xanh đô thị là một trong những mục tiêu quan trọng để TP Tuy Hòa hướng tới trở thành đô thị loại I vào năm 2025.

Thời gian qua, TP Tuy Hòa nói riêng, tỉnh Phú Yên nói chung quan tâm phát triển cây xanh bằng chương trình trồng 15 triệu cây xanh toàn tỉnh và 2 triệu cây xanh tại đô thị Tuy Hòa. Thời gian tới, với mong muốn cây xanh đô thị được quy hoạch một cách khoa học, bài bản, phù hợp với quy hoạch đô thị và phát triển hệ sinh thái xanh, thành phố tổ chức hội thảo “Hoàn thiện hệ thống cây xanh đô thị trên địa bàn TP Tuy Hòa”.

MINH DUYÊN