Kỳ 2: Phát triển đô thị ven biển, tạo động lực tăng trưởng

Phú Yên là một trong 14 địa phương thuộc vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, nơi được ví như mặt tiền của quốc gia, khúc ruột của Tổ quốc, là cửa ngõ ra biển cả, bệ đỡ cho các tỉnh Tây Nguyên. Vì vậy, tỉnh xác định việc phát triển hệ thống đô thị, nhất là các đô thị ven biển, có kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, hiện đại là tất yếu.

Sau 10 năm được công nhận là đô thị loại II, TP Tuy Hòa đã trở thành đô thị biển năng động và có nhiều dư địa phát triển. Ảnh: NGỌC THẮNG

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành các nghị quyết cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII về xây dựng, nâng cấp TP Tuy Hòa đạt tiêu chí đô thị loại I trực thuộc tỉnh Phú Yên vào năm 2025; xây dựng, phát triển TX Sông Cầu lên thành phố trực thuộc tỉnh; xây dựng và phát triển huyện Tuy An thành thị xã vào năm 2025. Mục tiêu nhằm phát triển không gian đô thị lấy chiến lược hướng biển làm trọng tâm để tận dụng thế mạnh về biển, khai thác kinh tế biển và phát triển du lịch - dịch vụ.

Tập trung đầu tư hạ tầng

Năm 2023 đánh dấu 18 năm Tuy Hòa trở thành thành phố trực thuộc tỉnh Phú Yên và 10 năm được Thủ tướng Chính phủ công nhận là đô thị loại II. Từ một địa phương có xuất phát điểm nền kinh tế quy mô còn nhỏ so với các đô thị tỉnh lỵ lân cận, kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ, TP Tuy Hòa đã trở thành đô thị biển năng động và có nhiều dư địa phát triển. Điều này có được là nhờ thành phố đã phát huy mạnh mẽ nội lực, kết hợp các nguồn đầu tư từ trong tỉnh và bên ngoài, khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội với tốc độ tăng trưởng cao và bền vững.

Đồ họa: MẠNH HÙNG

Ông Cao Đình Huy, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa cho biết: Thực hiện Nghị quyết 09-NQ/TU của Tỉnh ủy và Chương trình hành động 14-CTr/TU của Thành ủy Tuy Hòa, UBND thành phố đã tập trung chỉ đạo và bố trí các nguồn lực nhằm xây dựng, nâng cấp TP Tuy Hòa đạt tiêu chí đô thị loại I trực thuộc tỉnh Phú Yên vào năm 2025. Bước đầu đạt được một số kết quả nhất định. Cụ thể, Chương trình phát triển đô thị TP Tuy Hòa giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 đang trong giai đoạn hoàn thành. Quy chế quản lý sử dụng bãi biển và mặt nước biển trên địa bàn thành phố đã được ban hành. Trung tâm điều hành đô thị thông minh thành phố (IOC) chính thức vận hành từ tháng 11/2022. Từ đầu năm 2022 đến nay, Tuy Hòa cũng đã phê duyệt một số đồ án quy hoạch góp phần định hướng phát triển không gian đô thị của thành phố trong tương lai.

Cũng theo ông Cao Đình Huy, với định hướng phát triển Tuy Hòa trở thành đô thị xanh bền vững trong tương lai, TP Tuy Hòa đã được đầu tư nhiều công trình công cộng có quy mô lớn như công viên ven biển, công viên Hồ Sơn kết hợp hồ điều hòa chống ngập úng, kè sông Bao Đài, công viên văn hóa Núi Nhạn, khu đô thị Nam TP Tuy Hòa, cầu vượt đường sắt nối đường số 2 tại khu đô thị mới Nam TP Tuy Hòa... Bên cạnh đó, hàng loạt công viên, hệ thống cây xanh trên địa bàn thành phố được đầu tư bài bản, có tính thẩm mỹ cao, không chỉ tạo sự khang trang cho đô thị mà còn góp phần phát triển Tuy Hòa xanh, sạch và hiện đại. 

Tại TX Sông Cầu, địa phương này cũng đang nỗ lực đầu tư kiến trúc hạ tầng, mở rộng không gian đô thị, hướng đến xây dựng một thành phố du lịch - dịch vụ biển; xứng tầm là trung tâm kinh tế, văn hóa, cửa ngõ giao thông phía bắc của Phú Yên.

Ông Phan Trần Vạn Huy, Phó Bí thư Thị ủy, Chủ tịch UBND TX Sông Cầu cho biết: Trước yêu cầu phát triển đô thị, địa phương đã đầu tư xây mới quảng trường thị xã, công viên trung tâm… nhằm tạo lập không gian sinh hoạt cộng đồng phục vụ người dân và du khách. Để mở rộng không gian, TX Sông Cầu còn tập trung đầu tư các khu dân cư, khu đô thị mới như: Lệ Uyên, Xuân Đài, Xuân Phú, Xuân Cảnh, Xuân Hải, Xuân Thịnh, Xuân Lộc, Xuân Phương; ưu tiên xây dựng kết cấu hạ tầng cho 5 xã định hướng trở thành phường; đồng thời đẩy nhanh tiến độ thực hiện, hoàn thành các dự án, công trình trọng điểm. Thị xã cũng chú trọng phát triển cây xanh đô thị, các hồ nước, không gian công cộng, tạo cảnh quan và cải thiện môi trường sinh thái, tạo điểm nhấn về kiến trúc không gian đô thị.

Tỉnh đang nghiên cứu phương án mở rộng TP Tuy Hòa theo hướng sáp nhập TX Đông Hòa để mở rộng không gian phát triển, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của Khu kinh tế Nam Phú Yên. Trong ảnh: Khu công nghiệp Hòa Hiệp (TX Đông Hòa) thuộc Khu kinh tế Nam Phú Yên. Ảnh: NGỌC THẮNG

Gia tăng tốc độ đô thị hóa và chất lượng đô thị

Nhờ tập trung đầu tư về hạ tầng, thời gian qua, tốc độ đô thị hóa trên địa bàn tỉnh diễn ra nhanh chóng. Tuy vậy, qua đánh giá khách quan, tốc độ đô thị hóa và chất lượng đô thị của Phú Yên vẫn còn thấp. Năm 2022, tỉ lệ đô thị hóa trên địa bàn tỉnh mới đạt 41,5%.

Lý giải nguyên nhân tốc độ đô thị hóa trên địa bàn chưa được như kỳ vọng, ông Phan Trần Vạn Huy cho rằng: Hiện nay, tổng vốn đầu tư toàn xã hội chưa tương xứng với nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng, công tác thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước mặc dù đã được chú trọng nhưng thực hiện chưa thường xuyên. Bên cạnh đó, nguồn vốn phân bổ cho nâng cấp đô thị còn ít, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị theo định hướng chung của tỉnh và thị xã. Nguồn lực từ bên trong của thị xã còn thiếu và yếu, chưa thu hút mạnh các nguồn lực từ bên ngoài.

Tương tự, tại huyện Tuy An, dù đặt mục tiêu xây dựng và phát triển thành thị xã vào năm 2025 nhưng địa phương này cũng gặp khó khăn vì tốc độ đô thị hóa chậm. Theo ông Nguyễn Thanh Phong, Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện Tuy An, nguyên nhân là do huyện có xuất phát điểm thấp về kết cấu hạ tầng. Nguồn lực đầu tư cho các xã dự kiến lên phường chưa nhiều trong khi việc huy động nguồn lực xây dựng thị xã lại gặp không ít khó khăn. Huyện dự kiến triển khai một số dự án đường giao thông lớn để góp phần tạo động lực phát triển nhưng chưa được phê duyệt. Những dự án đầu tư các khu đô thị, khu dân cư mới trên địa bàn huyện chậm triển khai hoặc đang gặp vướng mắc. “Hiện Tuy An mới chỉ đạt 39/63 tiêu chuẩn đô thị loại IV, với 55,26/100 điểm. Trong khi đó, để trở thành thị xã, huyện phải đạt tối thiểu 75/100 điểm”, ông Phong cho biết.

Đồ họa: MẠNH HÙNG

Theo Nghị quyết 26-NQ/TW về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ, mục tiêu đến năm 2030, tỉ lệ đô thị hóa toàn vùng đạt khoảng 47-48%. Còn mục tiêu của tỉnh đến năm 2030, tỉ lệ đô thị hóa đạt trên 55%. Để thực hiện đạt mục tiêu này, trong Chương trình 28-CTr/TU của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết 26-NQ/TW của Bộ Chính trị, tỉnh đề ra nhiệm vụ tập trung phát triển hệ thống đô thị, nhất là hệ thống đô thị ven biển; đồng thời đẩy mạnh đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tỉnh, nhất là hạ tầng giao thông.

“Giải pháp cụ thể là thực hiện hiệu quả các nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII về đô thị. Nghiên cứu phương án mở rộng TP Tuy Hòa theo hướng sáp nhập TX Đông Hòa để mở rộng không gian, nâng cao chất lượng, quy mô, tính cạnh tranh, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của Khu kinh tế Nam Phú Yên và cảng bãi Gốc, tạo ảnh hưởng vùng trong phát triển. Bên cạnh đó, tỉnh cũng tập trung phát triển hệ thống đô thị có kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, hiện đại. Đầu tư hoàn thiện tuyến đường bộ ven biển, các tuyến giao thông động lực; các khu đô thị, cảng biển, sân bay đảm bảo gắn kết phát triển giữa Khu kinh tế Nam Phú Yên với các khu kinh tế ven biển, các khu công nghiệp, khu du lịch và dịch vụ của các tỉnh trong vùng…”, đồng chí Hồ Thị Nguyên Thảo, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết.

Kỳ 3: Đầu tư hạ tầng giao thông, thu hút dự án chất lượng

NHÓM PHÓNG VIÊN