Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Giữ chặt mối liên hệ với dân chúng và luôn luôn lắng tai nghe ý kiến của dân chúng, đó là nền tảng lực lượng của Đảng và nhờ đó mà Đảng thắng lợi”. Thực hiện lời dạy của Người, trong công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo, các cấp ủy đảng, chính quyền đã luôn lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của dân để kịp thời hướng dẫn và phối hợp giải quyết ngay từ khi phát sinh, tránh để xảy ra tình huống phức tạp, bị động.

Bài 1: Đối thoại, giải quyết khiếu nại, tố cáo từ cơ sở

Tiếp công dân (TCD) là cách để người dân trực tiếp tham gia giám sát, thực hiện “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” và thực hiện quyền dân chủ, đấu tranh với các hiện tượng tiêu cực, tham ô, nhũng nhiễu... Thời gian qua, công tác TCD, xử lý đơn thư khiếu nại tố cáo (KNTC) được các cơ quan, ban ngành của tỉnh đặc biệt chú trọng, cơ bản đáp ứng yêu cầu bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.

Người dân xã Phú Mỡ (huyện Đồng Xuân) đối thoại với lãnh đạo huyện. Ảnh: PHẠM THÙY

Giải quyết bức xúc từ lúc manh nha

Tham dự buổi đối thoại trực tiếp giữa lãnh đạo huyện Đồng Xuân với cán bộ, đảng viên và người dân xã Phú Mỡ, chúng tôi nhận thấy tinh thần thẳng thắn, cởi mở diễn ra trong suốt quá trình đối thoại. Người dân đặt nhiều câu hỏi với cấp ủy đảng, chính quyền huyện. Đáp lại, lãnh đạo huyện, xã cầu thị lắng nghe và tiếp thu nghiêm túc những ý kiến, kiến nghị đề xuất chính đáng của người dân.

Ông Ka Pá Yêu ở thôn Phú Đồng, bày tỏ: “Thông qua đối thoại, bà con trực tiếp nêu bức xúc để cán bộ hiểu và giải quyết kịp thời. Theo tôi, chỉ có đến tận nơi, lắng nghe ý kiến của bà con thì cán bộ, chính quyền mới giải quyết thấu đáo tâm tư, nguyện vọng của dân”. Còn theo ông Lê Mo Lốt, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy xã Phú Mỡ, không chỉ hiểu rõ và kịp thời giải quyết bức xúc của bà con cử tri, qua đối thoại, lãnh đạo huyện, xã còn thông tin chủ trương về phát triển kinh tế - xã hội, những chính sách mới của Nhà nước cho người dân biết để tránh bị các thế lực thù địch dụ dỗ, lôi kéo tạo thành các “điểm nóng”.

“Sau đối thoại, nhiều nội dung, vấn đề băn khoăn, bức xúc của người dân xã Phú Mỡ đã được giải tỏa. Những vấn đề phức tạp, chưa thể giải quyết ngay thì lãnh đạo yêu cầu cơ quan chức năng và cán bộ có trách nhiệm tiếp nhận, hẹn cụ thể thời gian giải quyết để người dân rõ, đồng thời báo cáo kết quả giải quyết cho cấp trên. Từ việc đối thoại này, nhiều vụ việc liên quan đến lợi ích của người dân, nhất là các nội dung liên quan đến đất đai, thực hiện chính sách với đồng bào dân tộc thiểu số đã được chính quyền, cơ quan chức năng giải quyết dứt điểm; qua đó củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước”, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Đồng Xuân Nguyễn Văn Thời cho biết.

Một buổi TCD, đối thoại khác giữa cấp ủy, chính quyền của huyện Phú Hòa với cán bộ, hội viên phụ nữ huyện do Hội LHPN tỉnh tổ chức cũng diễn ra trong không khí dân chủ. Sau đối thoại, những bức xúc về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà Phạm Thị Nam (xã Hòa Định Tây) được giải tỏa. “Tại buổi đối thoại, tôi đã được giải thích rõ, rằng hồ sơ trước đó không hợp lệ nên bị trả về và được hướng dẫn làm lại hồ sơ theo quy định. Những lần giải quyết trước, cán bộ không làm được như vậy”, bà Nam cho biết.

Điểm sáng Krông Pa

Trong chuyến công tác tại xã Krông Pa, huyện Sơn Hòa vừa qua, chúng tôi có dịp cùng già làng Ma Thoan đi hòa giải vụ đòi lại đất bỏ hoang từ năm 1993 của Ma Lan ở buôn Lé B. Sau khi nghe Ma Lan trình bày, già làng Ma Thoan và đại diện các chi, tổ hội trong buôn phân tích nguyên nhân, giải thích thấu tình đạt lý, giúp Ma Lan hiểu và không tranh chấp đất nữa. “Lãnh đạo xã và già làng Ma Thoan đã giải thích rõ ràng, thỏa đáng nên tôi không ý kiến, kiến nghị gì nữa”, Ma Lan nói.

Góp phần giải quyết xong một vụ việc phức tạp, tồn đọng hàng chục năm, già làng Ma Thoan vui vẻ cho hay: “Cán bộ phải xuống trực tiếp với buôn làng, nắm những bức xúc mới bắt đầu manh nha, phối hợp với già làng, người có uy tín trong buôn để có hướng giải quyết, đồng thời tuyên truyền vận động bà con bỏ đi những suy nghĩ lệch lạc, định kiến, hủ tục… thực hiện theo chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước”.

Già làng Ma Thoan (bìa trái) trao đổi phương án với cán bộ xã, thôn trước khi tiến hành hòa giải. Ảnh: PHẠM THÙY

Theo Chủ tịch xã Krông Pa Lê Văn Diễu, sáng thứ hai hàng tuần, trưởng hoặc phó các thôn, buôn về giao ban với xã. Khi phát sinh vụ việc gì, kể cả những mâu thuẫn nhỏ mà có nguy cơ trở thành mâu thuẫn lớn, lãnh đạo xã chỉ đạo ngay bộ phận chuyên môn, đoàn thể trực tiếp về cơ sở để nắm thêm thông tin, tìm hiểu nguyên nhân, nguyện vọng của người dân và đề xuất hướng giải quyết. Nhờ vậy, hơn 10 năm qua, trên địa bàn xã Krông Pa không có đơn thư KNTC đến xã, càng không có đơn thư vượt cấp”.

Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Sơn Hòa Nay Y Blung nhìn nhận: “Huyện đánh giá cao cách làm của cấp ủy đảng và chính quyền xã Krông Pa về công tác TCD, giải quyết KNTC. Để có được điều này, lãnh đạo xã, các chi hội, đoàn thể và các già làng luôn gần dân, sát dân tuyên truyền, vận động làm cho người dân hiểu và thực hiện theo chính sách pháp luật; giải quyết mâu thuẫn từ khi vụ việc mới mầm móng”.

Không để vụ việc phức tạp, kéo dài

Theo Thanh tra tỉnh, tình hình KNTC trên địa bàn tỉnh trong năm qua tuy có tăng về số lượng đơn thư và số vụ việc nhưng không có những vụ phức tạp, gay gắt, tập trung đông người; không có vụ tồn đọng, kéo dài (theo các tiêu chí của Thanh tra Chính phủ). Các khiếu nại về lĩnh vực đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội thuộc thẩm quyền giải quyết của chủ tịch UBND cấp huyện chiếm tỉ lệ cao, tập trung ở các địa phương, như: TX Đông Hòa, TP Tuy Hòa và các huyện Tuy An, Phú Hòa. UBND tỉnh và các địa phương đã kịp thời chỉ đạo các cơ quan chức năng tích cực vận động, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, phát huy hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở theo phương châm giải quyết dứt điểm ngay từ đầu, tránh để sự việc dây dưa, khiếu nại vượt cấp.

Trong năm 2022, trước thực trạng một số vụ việc phức tạp, như xây dựng nhà trái phép, khiếu nại vượt cấp, tập trung đông người phản đối doanh nghiệp xả thải ảnh hưởng đến môi trường tại Khu công nghiệp Đông Bắc Sông Cầu…, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã kịp thời ban hành Công văn 342, ngày 12/8/2022 về tăng cường phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo ngăn chặn, xử lý, giải quyết các hoạt động khiếu kiện gây mất an ninh trật tự trên địa bàn khu vực biên giới biển tỉnh. Theo đó, các địa phương và sở, ngành liên quan đã kịp thời tổ chức đối thoại, tuyên truyền vận động, xử lý hiệu quả, không để vụ việc diễn biến phức tạp, đảm bảo tình hình an ninh, trật tự xã hội.

Đồng chí Tạ Anh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng có được kết quả tích cực như trên, thời gian qua, công tác TCD, xử lý đơn thư KNTC đã được các cấp ủy đảng, chính quyền quan tâm và duy trì thường xuyên từ tỉnh đến cơ sở. Chủ tịch UBND các cấp, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm quy định TCD; trực tiếp đối thoại, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân để kịp thời hướng dẫn, giải quyết đúng chính sách, pháp luật. Các cấp, ngành, địa phương nắm chắc tình hình KNTC của công dân trong phạm vi thuộc thẩm quyền quản lý, kịp thời giải quyết, vận dụng linh hoạt, phù hợp các chính sách, pháp luật để bảo đảm quyền lợi hài hòa, đúng luật pháp.

Bài cuối: Phát huy vai trò người đứng đầu

PHẠM THÙY