Kỳ cuối: Nhiều điểm nghẽn dần tháo gỡ

Đến nay, Phú Yên đã bàn giao 95,74% mặt bằng, nhanh hơn một số tỉnh khác, nhưng mặt bằng bàn giao cho chủ đầu tư chưa liên tục, khó tiếp cận hiện trường để thi công. Cùng với đó, nhu cầu xây nhà tái định cư của người dân đang cấp thiết. Trong thế khó, các địa phương, đơn vị thi công tiếp tục cùng nhau tháo gỡ…

Mặt bằng chưa thông

Trên công trường thi công gói thầu XL01 thuộc dự án thành phần Chí Thạnh - Vân Phong (dự án cao tốc Bắc - Nam), mặt bằng đã được bàn giao trên 95,82%, nhưng nhà thầu vẫn rất khó tiếp cận vị trí thi công do đường công vụ chưa thông.

Ông Trương Công Đạt, Phó Giám đốc Ban điều hành gói thầu XL01 cho biết: Tuyến đường công vụ từ ĐT643 đến hầm đường bộ Tuy An đang bị vướng khoảng 100m phần đất nhà ở và hơn 100m đất rừng sản xuất của người dân chưa được giải phóng mặt bằng (GPMB). Song song đó, một số khu tái định cư chưa được hoàn thành trước 30/6 cũng là một trong những khó khăn khi vận động người dân di dời, bàn giao mặt bằng dự án cao tốc Bắc - Nam. Trên thực tế, một số địa phương đã triển khai xong các bước từ thu hồi đất đến chi trả tiền, nhưng người dân chưa có đất tái định cư để xây dựng nhà.

Sẵn sàng thống nhất với chủ trương của Nhà nước, nhường đất xây dựng đường cao tốc, nhưng gia đình bà Dương Thị Đẩu ở thôn Phú Nông (xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa) thấp thỏm về thời hạn giao nhận đất tái định cư. Bà Đẩu chia sẻ: “Diện tích nhà ở cũng như đất vườn nhà tôi nằm trọn trong tuyến cao tốc nên chúng tôi được bố trí tái định cư. Điều khiến tôi lo lắng nhất là hiện vẫn chưa xác định rõ mốc thời gian bàn giao đất. Nếu lỡ gấp gáp quá, gia đình tôi không xoay trở kịp vì ngoài nhà cửa còn có chuồng trại nuôi bò, vịt. Có đất, tranh thủ thời tiết nắng ráo chúng tôi xây nhà, chứ đến mùa mưa thì rất vất vả, rồi thoắt cái đến tết sẽ chật vật”.

Trao đổi về những vướng mắc liên quan đến dự án cao tốc Bắc - Nam, ông Nguyễn Phương Đông, Giám đốc Sở GT-VT cho biết: Quá trình thực hiện GPMB tại các địa phương gặp nhiều vướng mắc, chủ yếu là công tác quản lý đất đai, di dời hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Bên cạnh đó, các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng đang khai thác có công suất, trữ lượng rất nhỏ so với nhu cầu vật liệu cho dự án. Ngoài ra, dự án có khối lượng bóc tách tầng đất mặt tương đối lớn. Các chủ đầu tư đang gặp khó trong công tác thỏa thuận các vị trí để tập kết bảo vệ tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước.

Tỉ lệ giải phóng mặt bằng phục vụ dự án cao tốc Bắc - Nam của Phú Yên trong 2 thời điểm bắt đầu khởi công dự án và thời điểm đến ngày 15/8. Đồ họa: NGÔ XUÂN

Cùng nhau vượt khó

Theo ông Trương Công Đạt, để thi công phần hầm đường bộ Tuy An, Ban điều hành gói thầu XL01 sử dụng nhiều máy móc, thiết bị đặc thù cỡ lớn. Hiện đơn vị đang sử dụng tạm tuyến đường ĐH34, với bề rộng mặt đường khoảng 3m làm đường công vụ nên việc đi lại rất khó khăn, ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Nhà thầu cũng phải đầu tư kinh phí khá lớn trong việc thuê đất của người dân, mở đường tiếp cận vị trí thi công.

TX Sông Cầu là địa phương có diện tích bị ảnh hưởng dự án cao tốc Bắc - Nam nhiều nhất tỉnh, với chiều dài 33,82km, diện tích phải giải tỏa trên 289ha; có 1.050 tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng. Nhằm đảm bảo nơi ở cho 102 hộ dân bị giải tỏa hoàn toàn, địa phương đã triển khai thi công 5 khu tái định cư, diện tích 8,39ha. Theo ông Võ Ngọc Thạch, Phó Chủ tịch UBND TX Sông Cầu, dự kiến các khu tái định cư này sẽ hoàn thành vào cuối tháng 8 năm nay. Địa phương đang khảo sát, lên kế hoạch tạo điều kiện tạm cư cho một số hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án, có nguy cơ chưa kịp bố trí nơi ở trước khi bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư.

Đồng chí Ngô Đình Thiện, Bí thư Huyện ủy Tây Hòa cho biết: Thực hiện Chỉ thị 17 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Huyện ủy, UBND huyện Tây Hòa đã gấp rút thành lập ban chỉ đạo cấp huyện; huy động cả hệ thống chính trị của địa phương tập trung nỗ lực vào công tác GPMB thực hiện dự án. Nhờ vậy, Tây Hòa là địa phương đầu tiên hoàn thành công tác di dời hạ tầng kỹ thuật, hoàn thành khu tái định cư cho người dân. Tỉ lệ bàn giao mặt bằng đạt 95,19%; trong đó, tỉ lệ mặt bằng thi công đại trà lên đến 98%.

Đẩy nhanh tốc độ triển khai

Theo Bộ GT-VT, dự án cao tốc Bắc - Nam trải dài qua nhiều tỉnh, thành phố với các dạng địa hình, địa chất khác nhau; khối lượng công việc lớn, nhưng phải thực hiện trong thời gian ngắn. Do vậy, ngay từ khi triển khai, Bộ GT-VT đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết 18 cho phép áp dụng một số cơ chế đặc thù.

Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành tham mưu bổ sung một số chính sách đặc thù như cho phép UBND các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa được quyết định nâng công suất các mỏ cát đã cấp phép, đang hoạt động, còn thời hạn khai thác; được sử dụng các mỏ vật liệu nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ dự án đường cao tốc để sử dụng trong thi công các khu tái định cư dự án này. Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo các bộ, ngành quyết liệt hỗ trợ các địa phương tháo gỡ những điểm nghẽn…

Với quyết tâm cùng cả nước thi đua nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ quan trọng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Yên đã thành lập Ban Chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ đối với dự án, đoạn qua địa phận tỉnh do Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng ban; UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo 139 do Chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng ban. Trên cơ sở đó, các địa phương đã triển khai kế hoạch thực hiện công tác GPMB tổng thể và chi tiết theo từng giai đoạn cụ thể.

Đồng chí Lê Tấn Hổ, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh cho biết: Với những nỗ lực của cả hệ thống chính trị, nhiều điểm nghẽn đang dần được tháo gỡ để tạo điều kiện cho dự án được đẩy nhanh tiến độ triển khai. Đến nay, Phú Yên là một trong những tỉnh, thành nằm trong tốp đầu về GPMB dự án cao tốc Bắc - Nam, được Bộ GT-VT đánh giá cao. Các địa phương đã bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư gần 98%, cơ bản đáp ứng được tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

“UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương gấp rút triển khai các khu tái định cư còn lại, chậm nhất trong tháng 9 này phải hoàn thành để bàn giao đất cho các hộ dân xây dựng nhà ở. Những khó khăn, vướng mắc còn lại tiếp tục tập trung giải quyết, với mục tiêu sớm bàn giao 100% mặt bằng cho các chủ đầu tư, góp phần đẩy nhanh tiến độ thi công dự án trọng điểm quốc gia này”, đồng chí Lê Tấn Hổ nhấn mạnh. 

NGÔ XUÂN - HỒ NHƯ - VŨ HOÀNG