Những năm qua, số lượng doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn tỉnh liên tục tăng, nhưng tổ chức cơ sở Đảng, đảng viên trong doanh nghiệp còn khá khiêm tốn. Công tác vận động, khuyến khích các doanh nghiệp thành lập mới tổ chức Đảng, phát triển đảng viên… ở cơ sở cũng gặp không ít khó khăn. Để đảm bảo chủ trương, định hướng của Nhà nước, Chính phủ thì nhiệm vụ phát triển Đảng trong khối kinh tế này phải được phát huy, vai trò lãnh đạo của Đảng các cấp cần được tăng cường và quan tâm đúng mức.

Kỳ 1: Tổ chức Đảng, đảng viên chưa tương xứng với quy mô doanh nghiệp

Không phải chỉ trong thời điểm này mà ngay cả những năm trước đây, công tác phát triển đảng viên trong doanh nghiệp tư nhân (DNTN) được cho là khó. Khó nhưng đây lại là phần việc cần được các doanh nghiệp quan tâm nhiều hơn để đảm bảo lợi ích hài hòa giữa chủ doanh nghiệp với người lao động.

Ít tổ chức cơ sở Đảng, đảng viên

Chỉ tính trong 3 năm trở lại đây, số lượng DNTN không ngừng lớn mạnh và tăng theo từng năm. Trong năm 2020 và 2021, mặc dù chịu nhiều khó khăn, tác động của dịch COVID-19, nhiều doanh nghiệp ngưng hoạt động, song vẫn có 919 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với số vốn 10.104 tỉ đồng. Thống kê cụ thể cho thấy, từ tổng số doanh nghiệp của tỉnh năm 2019 là 2.923 doanh nghiệp, đến năm 2020 là 3.474 doanh nghiệp, năm 2021 là 3.928. Lũy kế số doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn tính đến giữa tháng 9/2022 là 4.079 doanh nghiệp, với tổng vốn đăng ký khoảng 75.205 tỉ đồng (404 doanh nghiệp được cấp mới giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp từ đầu năm đến nay, tăng hơn 49% so với cùng kỳ).

Từ số liệu trên cho thấy, vai trò của hệ thống doanh nghiệp trong sự phát triển kinh tế của tỉnh là rất lớn. Tuy nhiên, số lượng DNTN thành lập được tổ chức cơ sở Đảng (TCCSĐ) còn hạn chế. Theo Đảng ủy Khối Cơ quan, doanh nghiệp tỉnh, hiện trên địa bàn có 16 TCCSĐ trong các doanh nghiệp Nhà nước với 10 đảng bộ, 6 chi bộ trực thuộc và 1.048 đảng viên. Còn số DNTN có TCCSĐ đã được giao về sinh hoạt theo từng địa phương, nơi doanh nghiệp đang hoạt động, song con số này khá ít so với tổng số doanh nghiệp tại các địa phương. Nếu so sánh với tổng số người lao động đang làm việc ở các DNTN, số lượng đảng viên sinh hoạt ở các chi bộ này cũng khiêm tốn.

TX Đông Hòa có 339 DNTN (58 doanh nghiệp thành lập mới trong năm 2022), trong đó Khu kinh tế Nam Phú Yên có 73 doanh nghiệp đang hoạt động trong và ngoài các khu công nghiệp (KCN). Riêng KCN Hòa Hiệp 1 (phường Hòa Hiệp Bắc) có 23 doanh nghiệp (9 doanh nghiệp vốn FDI) đang hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhưng chỉ có 5 doanh nghiệp thành lập được TCCSĐ, số còn lại vẫn trong tình trạng trắng TCCSĐ. Theo Đảng ủy phường Hòa Hiệp Bắc, năm 2019, Đảng ủy phường tiếp nhận 40 hồ sơ đảng viên của 5 TCCSĐ là doanh nghiệp hoạt động trong KCN Hòa Hiệp 1. Từ đó đến nay, không có TCCSĐ thành lập mới. Tuy phát triển thêm 6 đảng viên mới nhưng số lượng vẫn khá ít so với số lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp.

KCN An Phú (TP Tuy Hòa) hiện có 29 doanh nghiệp ngoài Nhà nước đang hoạt động, duy chỉ có 2 doanh nghiệp có TCCSĐ trực thuộc Đảng ủy xã An Phú và Đảng ủy phường 6. Hai TCCSĐ của 2 doanh nghiệp này có khoảng 25 đảng viên đang sinh hoạt tại các chi bộ. Được biết, từ năm 2019 đến nay, chưa có TCCSĐ nào thành lập mới, số đảng viên được kết nạp mới là 2 đảng viên.

Doanh nghiệp lo làm kinh tế, quần chúng ngại tham gia

Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Phương Tuấn hoạt động trong lĩnh vực cơ khí xây dựng và giao thông tại KCN An Phú (TP Tuy Hòa), là một trong những doanh nghiệp chưa có TCCSĐ, dù hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định từ năm 2002 đến nay. Trước đây, công ty có 2 đảng viên nhưng tham gia sinh hoạt Đảng ở chi bộ nơi cư trú vì công ty chưa có TCCSĐ và hiện tại cũng đã nghỉ việc.

Đề cập đến lý do vì sao doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức Đảng, ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc công ty này chia sẻ: Doanh nghiệp có khoảng 40 lao động nhưng hầu hết không có nguyện vọng vào Đảng, chất lượng nguồn xem xét kết nạp Đảng cũng chưa cao. Mặt khác, phần lớn thời gian, công nhân đều dành cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Chúng tôi cũng được vận động xây dựng tổ chức Đảng tại doanh nghiệp nhưng không thực hiện được.

Liên quan đến việc DNTN có TCCSĐ nhưng khó phát triển thêm đảng viên mới, ông Châu Văn Bổn, Bí thư Chi bộ Công ty TNHH Hùng Bang (TX Đông Hòa) cho biết: Trong những năm qua, công ty không thể phát triển thêm đảng viên mới. Do phần lớn công nhân làm việc thời vụ, quan tâm đến thu nhập hàng tháng nên ít dành thời gian tham gia các lớp nhận thức về Đảng. Mới đây có đảng viên xin nghỉ việc nên số đảng viên còn lại chỉ hai người, không đủ để duy trì TCCSĐ ở công ty. Sau khi được địa phương bổ sung đảng viên ở cơ sở khác đến thì chi bộ mới đủ điều kiện tiếp tục sinh hoạt.

Tương tự, nhiều doanh nghiệp khác trên địa bàn cũng khó thành lập TCCSĐ, phát triển đảng viên mới. Trao đổi với phóng viên về lý do chưa thành lập TCCSĐ, đa số lãnh đạo các doanh nghiệp thừa nhận: Đối với DNTN, nhiệm vụ phát triển sản xuất, kinh doanh vẫn là chủ yếu. Số lượng người lao động của các doanh nghiệp đều được sắp xếp công việc ổn định cho từng vị trí nên việc phát hiện, bồi dưỡng, kết nạp đảng viên mới rất khó khăn.

Theo Thành ủy Tuy Hòa, thực hiện chỉ tiêu kết nạp đảng viên ở khối doanh nghiệp thuộc địa bàn quản lý, hàng năm có doanh nghiệp đạt, vượt chỉ tiêu giao, nhưng vẫn còn doanh nghiệp tỉ lệ kết nạp đảng viên còn thấp. 9 tháng đầu năm, tỉ lệ kết nạp đảng viên của các doanh nghiệp chỉ mới đạt 15-20%. Xuất phát từ nhiều lý do như hạn chế về số lượng, chất lượng nguồn, thời gian tham gia các lớp bồi dưỡng kiến thức về Đảng, điều kiện hoạt động của doanh nghiệp… nên công tác xây dựng tổ chức Đảng, phát triển đảng viên ở một số doanh nghiệp còn khó khăn.

Do khách quan hay nhận thức?

Nhiều ý kiến cho rằng, chủ doanh nghiệp, người lao động chưa nhận thức được vị trí, vai trò, tầm quan trọng của tổ chức Đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp, chưa quan tâm khuyến khích người lao động phấn đấu vào Đảng. Trong khi người lao động ở các doanh nghiệp đa số tuổi đời còn trẻ, chưa nhận thức đầy đủ về Đảng, áp lực về công việc, thời gian và còn tâm lý ngại tham gia các tổ chức chính trị - xã hội. Do vậy, tỉ lệ kết nạp đảng viên mới hàng năm ở DNTN vẫn ở mức thấp, chưa tương xứng với quy mô. Công tác phát triển tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước gặp khó.

Theo tìm hiểu của phóng viên, đa số doanh nghiệp đang có TCCSĐ là doanh nghiệp có thành viên ban giám đốc làm bí thư chi bộ hoặc doanh nghiệp có tiền thân là doanh nghiệp Nhà nước sau đó cổ phần hóa. Và ở những doanh nghiệp mà người đứng đầu có trách nhiệm và tâm huyết với tổ chức Đảng thì việc phát triển tổ chức Đảng, đảng viên thuận lợi hơn.

Ông Võ Hồng Tứ, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy phường Hòa Hiệp Bắc (TX Đông Hòa) cho biết: Hằng năm, Đảng ủy phường đều giao cho một thành viên phụ trách một chi bộ doanh nghiệp, có nhiệm vụ nắm bắt, theo dõi tình hình sinh hoạt chi bộ, công tác phát triển Đảng; có kiểm tra, giám sát thường xuyên. Gần đây, nhiều doanh nghiệp thành lập mới nhưng không có TCCSĐ. Đảng ủy đã phối hợp với các tổ chức đoàn thể ở địa phương vận động các chủ doanh nghiệp thành lập TCCSĐ; tạo điều kiện hỗ trợ để phát triển đảng viên mới. Bên cạnh đó, Đảng ủy phường rà soát lại số lao động là đảng viên đang làm việc tại các doanh nghiệp nhưng phải sinh hoạt ở nơi cư trú vì doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức Đảng để đưa vào sinh hoạt tại doanh nghiệp; góp phần hạn chế “lãng phí” đảng viên, tăng số lượng đảng viên, nâng chất lượng sinh hoạt ở các chi bộ DNTN.

Kỳ cuối: Khi doanh nghiệp có tổ chức Đảng, đảng viên gương mẫu

VÕ PHÊ