Trong 6 tháng đầu năm, các địa phương được thụ hưởng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình 1719) đã nỗ lực triển khai hiệu quả các dự án, tiểu dự án nhằm thúc đẩy phát triển KT-XH. Tuy nhiên, với khối lượng công việc rất lớn, các địa phương phải thực hiện quyết liệt hơn nữa mới có thể giải ngân hết nguồn vốn được giao.

Tỉ lệ giải ngân thấp

Theo Ban Dân tộc tỉnh, năm 2024, Phú Yên được phân bổ nguồn ngân sách trung ương đợt 1 thực hiện Chương trình 1719 là 196,59 tỉ đồng; vốn ngân sách tỉnh đối ứng 14 tỉ đồng. Nguồn vốn ngân sách nhà nước năm 2022 chưa giải ngân hết trong năm 2023 được mang sang năm 2024 là 144,69 tỉ đồng. Như vậy, tổng kế hoạch vốn thực hiện chương trình trong năm 2024 hơn 355 tỉ đồng.

Những tháng đầu năm, các địa phương đã nỗ lực triển khai các dự án, tiểu dự án nhằm đưa Chương trình 1719 vào cuộc sống. Đơn cử như thực hiện Dự án 1 về giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, các địa phương đã phê duyệt 65 hộ được hỗ trợ xây dựng nhà ở, 40 hộ được hỗ trợ chuyển đổi nghề; đang thực hiện hỗ trợ xây dựng nhà ở cho 59 hộ.

Với Dự án 2 về quy hoạch, sắp xếp, bố trí ổn định dân cư ở những nơi cần thiết, các địa phương đang triển khai 3 dự án: Dự án mở rộng mặt bằng khu dân cư làng Bà Đẩu, thôn Phú Tâm, xã Xuân Quang 1; Dự án điện thắp sáng khu dân cư thôn 1, xã Đa Lộc; Dự án mở rộng mặt bằng khu dân cư thôn Soi Nga, xã Xuân Lãnh (huyện Đồng Xuân).

Đồng thời hoàn thiện 3 dự án chuyển tiếp: Dự án khu giãn dân thôn Gia Trụ, xã Phước Tân; Dự án khu giãn dân thôn Ma Nhe, xã Cà Lúi và Dự án khu giãn dân thôn Tân Hòa, xã Sơn Phước (huyện Sơn Hòa). Hiện các địa phương tiếp tục phê duyệt và phân bổ vốn chi tiết cho các dự án đầu tư mới năm 2024.

Đối với Tiểu dự án 1 của Dự án 4 về đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi, các địa phương đã lập dự án, triển khai thực hiện 187 công trình, tập trung vào việc sửa chữa, tu bổ, bảo trì các công trình giao thông, trường học, văn hóa, thể thao, thủy lợi… nhằm phục vụ đời sống người dân.

Theo Ban Dân tộc tỉnh, đến hết tháng 6/2024, tỉ lệ giải ngân của Chương trình 1719 tương đối thấp. Các địa phương giải ngân nguồn vốn năm 2024 hơn 17,48 tỉ đồng, đạt 9% nguồn vốn giao; giải ngân vốn năm 2022, 2023 chuyển tiếp sang được 5,66 tỉ đồng, đạt 4% nguồn vốn.

Điều chuyển kinh phí sang các dự án có khả năng giải ngân

Triển khai Nghị quyết 111, Ban Dân tộc tỉnh đã làm việc với các đơn vị, địa phương trình HĐND tỉnh điều chỉnh kinh phí sự nghiệp nguồn ngân sách trung ương từ các dự án thành phần không còn đối tượng hỗ trợ hoặc không đủ điều kiện giải ngân kinh phí để bổ sung dự toán thực hiện cho các dự án thành phần khác của chương trình.

HĐND tỉnh đã thống nhất điều chỉnh dự toán kinh phí chi thường xuyên thực hiện Chương trình 1719 năm 2024; tổng kinh phí điều chuyển là 160,59 tỉ đồng. Đây là tiền đề để các địa phương tăng tốc triển khai thực hiện Chương trình 1719 trong những tháng cuối năm.

Năm 2024, huyện Sơn Hòa được phân bổ 78,5 tỉ đồng; vốn chuyển nguồn từ năm 2022, 2023 hơn 60,4 tỉ đồng. Tổng kế hoạch vốn phải giải ngân trong năm 2024 là hơn 141 tỉ đồng. Đến hết 30/6, huyện Sơn Hòa giải ngân được 3,3 tỉ đồng. Ông Phạm Đình Phụng, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa cho biết: Năm 2024, huyện Sơn Hòa quyết tâm giải ngân hết các nguồn vốn của Chương trình 1719.

Riêng vốn được điều chuyển nguồn theo Nghị quyết 111 là hơn 51 tỉ đồng, chủ yếu nhằm thực hiện Tiểu dự án 1 của Dự án 4 về sửa chữa, duy tu các công trình hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất, đời sống vùng đồng bào DTTS và miền núi. Địa phương sẽ dành nguồn vốn này tập trung sửa chữa, bảo dưỡng các công trình giao thông đang xuống cấp trên địa bàn các xã vùng đồng bào DTTS và miền núi…

Tuy nhiên, nguồn vốn này rất lớn, trong khi các công trình duy tu, sửa chữa chủ yếu là các công trình nhỏ lẻ, nên quyết định phê duyệt điều chuyển nguồn vốn có càng sớm thì khả năng hoàn thành giải ngân nguồn vốn càng cao.

Tương tự, huyện Đồng Xuân được phân bổ vốn đầu tư năm 2024 hơn 16,7 tỉ đồng; vốn sự nghiệp năm 2022, 2023 chuyển nguồn sang hơn 33,1 tỉ đồng... Tổng kinh phí thực hiện trong năm 2024 là 56,4 tỉ đồng. Đến cuối tháng 6/2024, huyện Đồng Xuân đã giải ngân hơn 6,2 tỉ đồng. Nguồn kinh phí được điều chuyển theo Nghị quyết 111 là 41,4 tỉ đồng.

Với quyết tâm giải ngân hết nguồn vốn này, huyện Đồng Xuân đã chỉ đạo các đơn vị xây dựng sẵn các nội dung công việc; rà soát, lấy ý kiến người dân về việc lựa chọn các công trình, dự án để triển khai ngay sau khi có quyết định phê duyệt điều chuyển nguồn vốn.

Bà Lê Thị Kim Bích, Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh cho biết: Thời gian còn lại trong năm 2024 không nhiều, trong khi khối lượng công việc còn rất lớn. Các địa phương thụ hưởng Chương trình 1719 cần đôn đốc, chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn thực hiện hiệu quả việc giải ngân theo tiến độ được giao; thường xuyên cập nhật, nghiên cứu đầy đủ các quy định để đảm bảo trình tự thủ tục thực hiện các nội dung, tiểu dự án, dự án của chương trình.

Hằng năm, các địa phương phải lập kế hoạch thực hiện chương trình, kịp thời đề xuất tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện. Đặc biệt, nguồn vốn được điều chuyển theo Nghị quyết 111 là rất lớn, yêu cầu các địa phương chủ động rà soát, triển khai kịp thời để đảm bảo tỉ lệ giải ngân.

NGÔ XUÂN