Đang mùa du lịch, khách đến xứ sở “hoa vàng cỏ xanh” khá đông. Sau khi tham quan, ngắm cảnh, thưởng thức các món ẩm thực phong phú, độc đáo, du khách có một nhu cầu không thể thiếu là chọn mua những món hàng lưu niệm hoặc đặc sản làm quà cho người ở nhà.

Hiện nay, trong khi các sản phẩm lưu niệm đồ thủ công mỹ nghệ chưa phong phú, chưa mang nhiều đặc trưng của vùng đất Phú Yên thì nhóm thực phẩm đặc sản đã đáp ứng được nhu cầu của khách phương xa.

Hải sản, bò khô, nước mắm níu chân du khách

Ở các điểm bán hàng cho khách du lịch trên địa bàn TP Tuy Hòa như: Chợ Tuy Hòa, siêu thị Co.opMart, cửa hàng của Công ty TNHH Quà tặng và Du lịch Lê Hằng, cửa hàng đặc sản miền Trung Hòa Yên…, nhóm hàng thực phẩm như hải sản, bò khô, nước mắm là phong phú nhất.

Chúng tôi có mặt ở cửa hàng bán hàng đặc sản miền Trung Hòa Yên trên đường Trường Chinh (TP Tuy Hòa) đúng lúc một đoàn khách du lịch ghé vào. Cửa hàng này bán nhiều loại đặc sản của Phú Yên và cả miền Trung. Trong đó có thể tạm phân thành hai nhóm. Nhóm thứ nhất là các mặt hàng thực phẩm gồm: hải sản tươi sống, bò khô một nắng, nước mắm các loại, bánh kẹo; riêng hải sản có hàng chục loại như: mực tươi, mực khô, cá khô các loại, mắt, lườn, phi lê, mép cá ngừ đại dương… Nhóm thứ hai là các sản phẩm quà lưu niệm thủ công mỹ nghệ. Sau một hồi quan sát, khách tập trung đông nhất ở khu vực bán hàng thực phẩm khô, tươi đóng gói sẵn. Sau khi đoàn khách đi, cô bán hàng vui vẻ kiểm lại số hàng vừa bán được và cho biết vừa bán được hơn hai chục ký hải sản các loại; trong đó nhiều nhất là mực khô, mực cơm, mực một nắng, mắt cá ngừ đại dương. Anh Phạm Nguyễn Tường Nguyên, một du khách từ Hà Nội, cho biết: “Tôi chọn mua mực một nắng, mắt cá ngừ đại dương cùng một ít cá chỉ vàng khô để làm quà cho gia đình và các bạn. Trước khi đi Phú Yên, những người bạn đã dặn tôi rất kỹ vì họ đã từng thưởng thức các món này và thấy rất chất lượng. Sau hai ngày lưu lại Tuy Hòa, thưởng thức các món hải sản, tôi thấy quả không sai”.

Một vị khách khác cũng đến từ Hà Nội, anh thường xuyên chọn Tuy Hòa mỗi khi có dịp đi công tác tại các tỉnh miền Trung hoặc tự tổ chức nhóm. Đó là nghệ sĩ nhiếp ảnh Phạm Hoài Thanh. Sau khi thăm thú khắp nơi, món quà quê giản dị mà anh thích mang về Hà Nội để cùng bạn bè lai rai là cá đét khô. Dĩ nhiên, hải sản Phú Yên là những thứ mà trước đó anh cũng đã “sỉ” đưa về Hà Nội.

Bò một nắng kèm muối kiến vàng hoặc muối lá theng leng, mắm các loại cũng là những đặc sản độc đáo mang đậm thương hiệu của Phú Yên. Chị Lê Hằng, chủ cửa hàng của Công ty TNHH Quà tặng và Du lịch Lê Hằng (đường Nguyễn Thị Minh Khai, TP Tuy Hòa), cho biết: “Bò một nắng là mặt hàng bán rất chạy, chỉ đứng sau nhóm hải sản. Còn mặt hàng nước mắm cũng khá phong phú, có các loại mắm nêm, mắm ruột, mắm cà, mắm cá thu… chế biến theo công thức gia truyền. Nhiều khách du lịch mua về ăn thấy ngon đã gọi điện vào đặt hàng. Chúng tôi sẽ đóng gói miễn phí và giao hàng tận địa chỉ cho khách”.

Theo chủ cửa hàng đặc sản miền Trung Hòa Yên, hiện khách du lịch đến Phú Yên khá đông nên các mặt hàng nói trên bán chạy, phải nhập liên tục. Một trong những yếu tố các cửa hàng quan tâm hàng đầu là đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh với giá cả hợp lý, nhất là nhóm hàng thực phẩm tươi.

Ông Nguyễn Minh Nghiệp, chủ cửa hàng lưu niệm Đồng Nghiệp ở gành Đá Đĩa, khắc chữ trên gỗ ngay tại chỗ theo yêu cầu của du khách - Ảnh: TRẦN QUỚI

Thiếu các mặt hàng mỹ nghệ đặc trưng

Ngược với sự phong phú của đặc sản, rất dễ nhận thấy sự kém đa dạng của các mặt hàng thủ công mỹ nghệ ở các điểm bán quà lưu niệm cho du khách.

Khu vực gành Đá Đĩa, địa chỉ thu hút khách du lịch tham quan nhiều nhất của tỉnh, hiện khá nhộn nhịp với các cửa hàng dã chiến bán hàng lưu niệm thủ công mỹ nghệ phục vụ du khách. Tuy nhiên, du khách vẫn khó tìm được những món hàng mang đặc trưng Phú Yên ở nơi này. Tại đây cũng có nón lá, túi thổ cẩm, vỏ sò, vỏ ốc, móc khóa… - những thứ mà du khách thấy ở bất cứ khu du lịch nào. Có khác chăng là trên những mặt hàng này có in, khắc thêm dòng chữ Phú Yên hoặc hình ảnh danh lam thắng cảnh của tỉnh. Ông Lê Hoàng Thanh Tùng, Giám đốc Trung tâm Lữ hành Tuy Hòa Tourist, cho hay: “Thật khó để tìm được một món quà đặc trưng Phú Yên để du khách chọn mua về làm kỷ niệm. Trong khi đó, sản phẩm là hình ảnh các danh thắng của Phú Yên được chụp nghệ thuật và đóng khung lớn, hay những bức ảnh 3D, ảnh in trên đá, trên vỏ ốc… có hạn chế là khung lớn, cồng kềnh, giá thành lại cao nên khách ít chọn”.

Cũng ở khu vực gành Đá Đĩa, cửa hàng quà lưu niệm của cơ sở mỹ nghệ Đồng Nghiệp được xem là có nhiều mặt hàng phong phú nhất. Ngoài những món quen thuộc, chủ cửa hàng này - anh Nguyễn Minh Nghiệp còn là một nghệ nhân khắc gỗ nên anh có thêm nhiều hàng lưu niệm từ gỗ. Các mặt hàng làm từ vỏ ốc biển cũng do chính tay anh chế tác với nhiều mẫu mã phong phú, biểu diễn ngay tại cửa hàng nên thu hút khá đông khách hàng nhờ khắc chữ, hình ảnh ngay trên sản phẩm theo nhu cầu.

Ông Võ Khánh Ngọc, Quyền Giám đốc Trung tâm Thông tin và xúc tiến du lịch Phú Yên (Sở VH-TT-DL), cho biết, năm 2014, Sở VH-TT-DL Phú Yên đã tổ chức cuộc thi Thiết kế sản phẩm lưu niệm phục vụ du lịch Phú Yên và có khá nhiều mẫu sản phẩm dự thi. Tuy nhiên, sau cuộc thi, không nhiều sản phẩm được duy trì và phát triển, dù chủ nhân của chúng đã được ban tổ chức hướng dẫn làm thủ tục để nhận hỗ trợ kinh phí từ chương trình khuyến công của tỉnh nhằm quảng bá và xây dựng thương hiệu… Anh Bùi Võ Tuân ở xã Suối Bạc (huyện Sơn Hòa) làm tranh ghép gỗ mô phỏng một số thắng cảnh của Phú Yên, được ban tổ chức đánh giá cao, nhưng từ đó đến nay cũng chưa thể sản xuất hàng hóa vì gặp khó khăn về đầu ra. Hay sản phẩm đá, vỏ sò có in hình thắng cảnh của tác giả người Sông Cầu đang làm việc tại TP Hồ Chí Minh khá bắt mắt, nhưng hạn chế là giá thành quá cao. Trong khi đó, sản phẩm đúc nhựa các biểu tượng gành Đá Đĩa, Tàu Không số, tháp Nhạn cũng chưa trở thành quà mỹ nghệ đặc trưng vì thiếu độ tinh tế, sắc sảo…

TRẦN QUỚI