Huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) diện tích không rộng nhưng lại là nơi có nhiều di tích văn hóa lịch sử nổi tiếng. Tiêu biểu là cụm di tích đình làng An Hải, Âm Linh tự và mộ lính Hoàng Sa, nhà thờ Phạm Quang Ảnh, nhà thờ Võ Văn Khiết, đền thờ cá ông Lăng Chánh, dinh bà Thiên Y-A-Na, nhà trưng bày lưu niệm Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải… Ngoài những di tích trên, vùng đất Lý Sơn còn có những cảnh đẹp thiên tạo độc đáo mà tiêu biểu nhất là phong cảnh chùa Hang.
THẮNG CẢNH TỰ NHIÊN
Để đến được chùa Hang, du khách phải đi từ trung tâm huyện vòng qua cánh đồng lớn một đoạn đường khá dài. Chùa còn có tên gọi là Thiên Khổng Thạch tự, nằm dưới chân núi Thới Lới sát bờ biển thuộc xã An Hải. Toàn quang cảnh chùa là một hang đá lớn có hình hàm ếch, âm sâu vào lòng núi, rộng 480m2, chỗ cao nhất 3,2m, mặt hướng ra biển. Tương truyền rằng, khoảng 400 năm về trước, khi các bậc tiền hiền ra Lý Sơn lập làng An Hải đã dựng ngôi chùa này.
Đứng từ trên cao nhìn xuống, chùa là một mái đá vòm cung cao ngút, phía dưới có hầm âm là nơi chính điện, trước chùa có tượng Quán Thế Âm, có nhiều cây bàng vuông, cây phong ba cổ thụ che mát. Bước xuống bậc tam cấp cao là cảnh sân chùa mát mẻ. Đường xuống chính điện là một bậc tam cấp uốn cung trầm mặc, u tịch. Trong chùa có bàn thờ Phật Di Đà, Như Lai, Di Lặc ở chính giữa, bàn thờ Sư Tổ Đạt Ma ở bên trái, bàn thờ 12 Diêm Vương, ba vị thủy tổ kế tiếp phụng sự chùa và sáu vị tiền hiền làng An Hải bên phải. Các bệ thờ được gia công từ đá tự nhiên. Đặc biệt có hai lối hẹp dài hun hút với hai hướng đối ngược, được dân địa phương quan niệm là “đường lên trời và đường xuống địa ngục”. Cảnh chùa u tịch, không gian trầm mặc. Đặc biệt, trước chính diện chùa có những mạch nước ngọt ngầm nhỏ từng giọt từ trên cao xuống. Vì nước mát, tinh khiết nên được người dân hứng trong những cái chậu đúc bằng xi măng to để du khách đến đây tham quan uống, rửa mặt cầu niềm tin, may mắn.
ĐIỂM DU LỊCH TÂM LINH
Chùa Hang là một di tích thắng cảnh do thiên nhiên và con người tạo nên, chùa có giá trị tinh thần về nhiều mặt. Trước hết là sự khẳng định chủ quyền lãnh thổ của cư dân Đại Việt trong quá trình khai phá và xây dựng đảo cách đây khoảng 400 năm. Tiếp theo truyền thống ấy, ngày nay, chùa Hang là nơi tâm linh, ngư dân tin rằng Phật bà Quan Âm được thờ tự tại chùa sẽ phù hộ cho những chuyến ra khơi được bình an vô sự, tôm cá đầy thuyền, cuộc sống ấm no sung túc. Ngư dân Nguyễn Tấn Bình, một người sống gần chùa Hang, cho biết: “Gần nửa đời người đi biển, chùa Hang trong tâm thức của người dân Lý Sơn nói chung, của tôi nói riêng luôn là một nơi trang nghiêm và tâm linh. Dù biển được hay mất mùa, trước khi đi và về, chúng tôi luôn xem đây là nơi phải đến thể hiện lòng thành kính của mình với biển đảo quê hương”. Những ngày Trường Sa và Hoàng Sa đứng trước cơn sóng dữ của kẻ thù, người dân Lý Sơn luôn thể hiện rõ chính kiến của mình về chủ quyền biển đảo mà nơi cầu mong, gửi gắm nỗi niềm của họ chính cũng từ ngôi chùa linh thiêng này.
Những năm gần đây, du khách từ mọi miền đến tham quan Lý Sơn ngày một nhiều. Khi đến Lý Sơn, bao giờ khách cũng đến thăm chùa Hang. Nhiều nhất là những dịp lễ Vu Lan, Phật Đản, giỗ các vị tiền hiền, những ngày lễ hội cầu ngư. Họ đến đây, ngoài được tham quan một ngôi chùa tự nhiên nằm bên bờ biển tiền tiêu của Tổ quốc, họ còn cầu cho đất nước được thái bình thịnh trị, cuộc đời mình may mắn, sức khỏe, làm ăn phát đạt. Đến đây, rất nhiều người thốt lên rằng, nơi đây sao mà phong cảnh trời nước nên thơ hữu tình, trời yên biển lặng xanh rì. Chị Trần Ngọc Hải, một du khách đến từ phường 5 (TP Tuy Hòa), cho biết: Dù tôi đã đi rất nhiều nơi nhưng chùa Hang là một điểm hấp dẫn, cảnh ở đây vừa tự nhiên vừa rất nên thơ”. Và hình như có một điều rất chung rằng ai đến chùa Hang cũng đều thấy lòng mình thư thái, nhẹ nhàng, tự hào và không muốn rời chân…
ĐÀO TẤN TRỰC
