Sáng 31/3, tại TP Tuy Hòa, Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp với Sở NN-PTNT Phú Yên tổ chức diễn đàn Khuyến nông @ nông nghiệp với chuyên đề Quản lý và phát triển bền vững nghề nuôi tôm hùm tại các tỉnh Duyên hải miền Trung.

Nhiều ngư dân nuôi tôm hùm quan tâm đến nguồn giống để người nuôi ổn định sản xuất - Ảnh: M.DUYÊN

Đây là một trong 18 sự kiện diễn ra trong dịp Festival Thủy sản Việt Nam - Phú Yên 2014. Tham dự có Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên Lê Văn Trúc, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, các tỉnh miền Trung cùng 190 ngư dân nuôi tôm hùm ở 5 tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa và Ninh Thuận…

Theo đề dẫn tại diễn đàn, ở Việt Nam tôm hùm phân bổ từ Quảng Bình đến Bình Thuận, nhưng tập trung nhiều nhất là các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận. Từ sau những năm 80 của thế kỷ XX, việc nghiên cứu và nuôi tôm hùm được chú ý, tuy nhiên nghề nuôi tôm hùm lồng thực sự phát triển từ năm 2000 đến nay. Số lượng lồng nuôi hiện nay ở các tỉnh này khoảng 43.000 lồng, với khoảng 8.000 đến 10.000 hộ nuôi, trong đó Phú Yên có khoảng 22.600 lồng tập trung chủ yếu ở TX Sông Cầu và các huyện Đông Hòa, Tuy An. Tuy nhiên, đối tượng nuôi này thường gặp một số bệnh lý như trắng râu, long đầu, đầu to, đỏ thân, đen mang… Cuối năm 2006 và đầu năm 2007, tại các vùng nuôi tôm hùm ở các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận đã xuất hiện và bùng phát bệnh sữa, gây chết nhiều tôm hùm nuôi, thiệt hại hơn 160 tỉ đồng. Đến năm 2012, bệnh lại xuất phát trên tôm hùm nuôi tại 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa đã làm thiệt hại hàng trăm tỉ đồng. Khó khăn nhất hiện nay đối với nghề nuôi tôm hùm là một số vùng nuôi chưa được quy hoạch, con giống phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên vì chưa thể sản xuất giống nhân tạo.

Tình hình dịch bệnh trên tôm hùm nuôi diễn biến ngày càng phức tạp, nhiều vùng nuôi chưa thể kiểm soát được dịch bệnh gây tâm lý lo ngại cho người nuôi. Hiện nay công nghệ nuôi tôm hùm lồng vẫn áp dụng theo kiểu truyền thống, quy mô nhỏ lẻ. Thức ăn chủ yếu hiện nay cho tôm hùm là cá tạp nên dễ gây ô nhiễm môi trường nuôi, trong khi đó thức ăn công nghiệp cho tôm hùm chưa được sản xuất…

Tại diễn đàn, nhiều ý kiến của ngư dân nuôi tôm hùm 5 tỉnh nói trên đã kiến nghị: Cần nghiên cứu và chế biến thức ăn công nghiệp cho tôm hùm nuôi, nghiên cứu thức ăn cho tôm là đối tượng thủy sản nước ngọt có phù hợp cho tôm hùm hay không và cách cho ăn, chăm sóc để tôm nuôi phát triển nhanh. Cần quản lý nguồn giống tôm hùm, quy hoạch và quản lý vùng nuôi theo hướng bền vững, vấn đề quản lý thuốc thú y thủy sản hiện nay. Nhà nước cần đầu tư nghiên cứu cách phòng và trị bệnh cho tôm hùm, vấn đề hỗ trợ khi dịch bệnh tôm hùm xảy ra, đồng thời có chính sách ưu tiên cho vay vốn đối với những hộ gặp rủi ro để đầu tư tái sản xuất…

Tại diễn đàn, Thứ trưởng Vũ Văn Tám nhấn mạnh, Bộ NN-PTNT sẽ tiếp thu tất cả các ý kiến của ngư dân nuôi tôm hùm tại diễn đàn này và yêu cầu các địa phương quan tâm đầu tư để nghề này phát triển theo hướng bền vững. Đồng thời, các địa phương có nuôi tôm hùm tổ chức lại nghề nuôi, tăng cường liên kết giữa người nuôi với các doanh nghiệp thu mua, chế biến. Trong thời gian tới, cũng cần thành lập hiệp hội tôm hùm giống như các hiệp hội khác. Năm 2014, Tổng cục Thủy sản đã đưa vào kế hoạch để quy hoạch các vùng nuôi tôm hùm, tiếp theo các địa phương phải có những quy hoạch chi tiết. Bộ NN-PTNT cũng sẽ tăng cường kinh phí để tổ chức nghiên cứu, điều tra và có kế hoạch bảo vệ nguồn lợi tôm hùm giống, đồng thời bộ ghi nhận ý kiến của ngư dân tập trung nghiên cứu để sản xuất giống tôm hùm nhân tạo và thức ăn công nghiệp cho tôm hùm…

A.NGỌC - M.DUYÊN