Từ năm 2022 đến nay, tội phạm giết người trên địa bàn tỉnh tăng cao về số vụ, số đối tượng gây án. Trong đó có một số vụ rất phức tạp, tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng; nhiều vụ người phạm tội có hành vi dã man, thái độ sau khi gây án hết sức lạnh lùng, gây xôn xao dư luận xã hội.

Trước tình hình trên, lực lượng công an và các cơ quan chức năng liên quan quyết liệt triển khai nhiều biện pháp, xử lý nghiêm đối với loại tội phạm này. Đặc biệt, việc áp dụng Án lệ 47 trong truy tố, xét xử tội phạm giết người là lời cảnh tỉnh đối với những kẻ côn đồ, hung hãn, thích sử dụng bạo lực để giải quyết mâu thuẫn.

Giết người chỉ vì mâu thuẫn nhỏ nhặt

Theo thống kê của Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh, năm 2022, trên địa bàn tỉnh xảy ra 33 vụ giết người, làm chết 9 người, bị thương 33 người, tăng 24 vụ so với năm 2019. Riêng 9 tháng đầu năm 2023 xảy ra 30 vụ, làm chết 7 người, bị thương 13 người, tăng 3 vụ so với cùng kỳ năm 2022.

Đơn cử, ngày 17/9, trong lúc ăn nhậu, giữa Trần Thanh Tùng (SN 1991) và Lê Ngọc Quang (SN 1987, cùng trú xã Xuân Phương, TX Sông Cầu) xảy ra mâu thuẫn, dẫn đến xô xát. Quang về nhà lấy rựa quay lại chỗ nhậu tiếp tục gây gổ với Tùng. Tùng nhặt đá đập vào mặt Quang, làm Quang té ngửa, đầu đập xuống đường bê tông bất tỉnh, được gia đình đưa đi cấp cứu, đến rạng sáng 18/9 thì tử vong. Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành lệnh bắt tạm giam đối với Trần Thanh Tùng để điều tra về tội giết người.

Trước đó, ngày 5/8, do mâu thuẫn từ trước nên nhóm thanh niên ở xã Hòa An, huyện Phú Hòa chuẩn bị hung khí chặn đánh nhau, gây ra vụ giết người. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã khởi tố 13 đối tượng, trong đó 5 đối tượng là học sinh THPT.

Phân tích tình hình tội phạm cho thấy, nhiều vụ án giết người chỉ xuất phát từ những sự việc đơn giản, mâu thuẫn nhỏ trong cuộc sống, sinh hoạt nhưng các đối tượng đã rủ rê, lôi kéo hàng chục đối tượng tham gia trả thù, gây ra các vụ án giết người, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương.

Trong số 63 vụ giết người nói trên, có đến 27 vụ xảy ra do mâu thuẫn bộc phát. Đối tượng phạm tội trong các vụ giết người đều là nam giới, chủ yếu ở lứa tuổi từ 16 đến dưới 30, ít học hoặc bỏ học, lười lao động... thường tụ tập thành các nhóm ăn chơi lêu lỏng, mang theo hung khí nguy hiểm, như dao, mã tấu... sẵn sàng đâm chém người khác.

Thượng tá Trần Thanh Tâm, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh cho biết: Nguyên nhân xảy ra tội phạm giết người chủ yếu là do sử dụng rượu bia, có lời nói qua lại, gây mâu thuẫn với nhau, không kiềm chế được bản thân, sau đó sử dụng hung khí đánh nhau dẫn đến tử vong; hoặc do đã có mâu thuẫn ngấm ngầm từ trước, như bất đồng quan điểm trong đời sống sinh hoạt thường ngày, do nghi ngờ, ghen tuông lẫn nhau. Một số vụ do nhận thức pháp luật của nhiều người còn hạn chế, không suy nghĩ đến hậu quả, trong ứng xử thiếu tôn trọng lẫn nhau, suy giảm về đạo đức, lối sống trong các mối quan hệ, sinh hoạt... Đáng chú ý là có những người thân thích, ruột thịt trong gia đình giết hại lẫn nhau.

Đối tượng Trần Thanh Tùng bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh bắt tạm giam để điều tra về tội giết người. Ảnh: HOÀNG XUÂN

Án lệ 47

Từ năm 2022 đến nay, lực lượng Công an tỉnh đã khởi tố điều tra 63 vụ án giết người, khởi tố 195 bị can. 100% tin báo, tố giác về tội phạm giết người cũng được điều tra làm rõ, xử lý nhanh chóng, hiệu quả, góp phần đảm bảo tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Để xử lý nghiêm đối với tội phạm giết người, góp phần hạn chế tội phạm này, ngày 25/11/2021, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã thông qua Án lệ 47, có hiệu lực từ ngày 1/2/2022. Theo đó, các cơ quan chức năng sẽ áp dụng quy trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án mà hành vi là cố ý gây thương tích sử dụng hung khí nguy hiểm, như dao, rựa, mã tấu, kiếm, cây gậy, gạch đá... để tấn công vào vùng trọng yếu trên cơ thể nạn nhân, như vùng đầu, mặt, cổ, ngực, nách, bụng... gây thương tích, tuy nạn nhân không chết nhưng người phạm tội có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người. Mức hình phạt cao nhất cho tội danh này là tử hình.

“Án lệ 47 cho thấy quan điểm xử lý rất nghiêm khắc của cơ quan tư pháp đối với tội phạm giết người. Đây là lời cảnh tỉnh cho những kẻ hung hăng, xem thường pháp luật”, thượng tá Trần Thanh Tâm nhấn mạnh.

ĐOÀN THY