Cách đây 30 năm, ngày 20/8/1988, Trạm Ra đa 68 (Trung đoàn Ra đa 292, Sư đoàn 377, Quân chủng Phòng không - Không quân) chính thức triển khai nhiệm vụ chiến đấu tại trận địa Đông Tác (TP Tuy Hòa). Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, chỉ huy; sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền và sự đùm bọc, che chở của người dân địa phương, cán bộ chiến sĩ trong đơn vị đã vượt qua mọi khó khăn, vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần bảo vệ vững chắc vùng trời Nam Trung Bộ, không để Tổ quốc bị bất ngờ vì các tình huống trên không.
Từ sau ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước 30/4/1975, tình hình thế giới và khu vực châu Á - Thái Bình Dương có những diễn biến phức tạp; nhiệm vụ bảo vệ lãnh hải, hải đảo, vùng trời ở khu vực Nam Trung Bộ - Biển Đông càng trở lên cấp thiết.
Trên quê hương mới Tuy Hòa
Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trên, ngày 10/3/1993, Bộ Quốc phòng ra Quyết định 103/QĐ-QP thành lập Sư đoàn PK 378 (nay là Sư đoàn 377) trên cơ sở lực lượng của Lữ đoàn PK 378 với nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vùng trời Nam Trung Bộ và góp phần đánh địch, bảo vệ căn cứ chiến lược Cam Ranh và quần đảo Trường Sa. Theo quyết định trên, Sư đoàn PK 378 gồm có 3 trung đoàn trực thuộc: Trung đoàn Tên lửa 274, Trung đoàn PPK 591 và Trung đoàn Ra đa 292 (trên cơ sở sáp nhập Tiểu đoàn Ra đa 297 thuộc Lữ đoàn PK 378). Chấp hành quyết định của trên, các đơn vị nhanh chóng bàn giao lực lượng, phương tiện và Trạm Ra đa 68 được biên chế vào đội hình chiến đấu của Trung đoàn Ra đa 292.
Do yêu cầu quản lý vùng trời để khép kín, quản lý vùng trời Tây Nguyên, Nam Trung Bộ và Trường Sa, ngày 10/8/1988, Trạm Ra đa 68 nhận được lệnh cơ động từ đảo Hòn Tre về sân bay Đông Tác (nay là sân bay Tuy Hòa). Lúc 6 giờ sáng, đơn vị tiến hành thu hồi toàn bộ khí tài, cơ sở vật chất…, sau đó hành quân bằng tàu HQ-503. Do sóng lớn, bãi đổ bộ khó khăn nên đơn vị phải chuyên chở 8 chuyến mới hết. Sau khi tập kết vào bờ, toàn bộ khí tài được đưa về khu huấn luyện của trung đoàn ở Nha Trang để kiểm tra, củng cố các bước chuẩn bị cho chặng đường hành quân Nha Trang - Tuy Hòa. 4 giờ sáng 20/8/1988, đơn vị bắt đầu cơ động theo đường bộ. Trên đường đi qua nhiều đèo dốc lớn như: Rù Rì, Rọ Tượng, Cổ Mã… đặc biệt là đèo Cả và đường rất xấu nhưng đơn vị đã bảo đảm an toàn tuyệt đối do được tổ chức chặt chẽ. Đúng 15 giờ 30 cùng ngày, tất cả đến trận địa Đông Tác. Cán bộ chiến sĩ đã bắt tay nhau vào triển khai khí tài chiến đấu, ổn định nơi đóng quân. Kết quả trong năm 1988 - năm đầu tiên triển khai nhiệm vụ chiến đấu tại trận địa sân bay Đông Tác, Trạm Ra đa 68 đã mở 777 phiên (trong đó có 65 phiên tăng cường), phát hiện 2.975 tốp mục tiêu; Sở Chỉ huy chuyển cấp 75 lần đạt yêu cầu quản lý tốt chuyên cơ được cấp trên khen ngợi biểu dương.
Luôn luôn làm chủ trận địa
Trên con đường tiến thẳng lên “chính quy - tinh nhuệ - hiện đại”, Trạm Ra đa 68 được Bộ Quốc phòng, Quân chủng Phòng không - Không quân trang bị nhiều loại khí tài mới hiện đại như P18M, 1L13-3, VRS 2DM... Đến nay, cán bộ, chiến sĩ Trạm Ra đa 68 đã làm chủ vững chắc vũ khí, khí tài mới, góp phần nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị. Đồng thời triển khai sẵn sàng chiến đấu - quản lý vũ khí, khép kín trường ra đa, luôn luôn làm chủ trận địa, không bỏ sót, lọt mục tiêu, quản lý vững chắc vùng trời được giao. Công tác xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật luôn được phát huy tốt. Đơn vị quản lý chặt chẽ kỷ luật, không để xảy ra vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Phát huy truyền thống của bộ đội ra đa anh hùng, Trạm Ra đa 68 không ngừng lớn mạnh, trưởng thành. Cảnh quan môi trường trong đơn vị thường xuyên được củng cố, trở thành điểm sáng về văn hóa trên địa bàn đóng quân. Các hoạt động công tác dân vận, đền ơn đáp nghĩa và các hoạt động phối hợp được tiến hành có hiệu quả, tạo ấn tượng tốt đẹp về hình ảnh người chiến sĩ phòng không - không quân trong lòng chính quyền và nhân dân tỉnh Phú Yên.
Trải qua 30 năm triển khai chiến đấu và trưởng thành trên địa bàn tỉnh Phú Yên, lớp lớp cán bộ, chiến sĩ Trạm Ra đa 68 luôn tận trung với Đảng, tận hiếu với dân, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, lập nên nhiều thành tích và chiến công xuất sắc, góp phần xây dựng Sư đoàn 377, Trung đoàn Ra đa 292 vững mạnh toàn diện. Sự tin yêu của cấp ủy, chính quyền địa phương là nguồn động viên, khích lệ cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị luôn đoàn kết, vươn lên khắc phục khó khăn, xây dựng Trạm Ra đa 68 “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”. Cán bộ chiến sĩ Trạm Ra đa 68 quyết không để Tổ quốc bị bất ngờ vì các tình huống trên không, góp phần cùng các lực lượng bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng trời, vùng biển Nam Trung Bộ và Trường Sa thân yêu của Tổ quốc.
Đại úy TRẦN HOÀNG ANH
Chính trị viên Trạm Ra đa 68
