Trong 2 cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) đã góp phần quan trọng cùng bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và nhân dân cả nước đánh đuổi 2 kẻ thù xâm lược là thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Nam - Bắc thống nhất một nhà, lực lượng vũ trang (LLVT) quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác này tiếp tục có những đóng góp quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Huấn luyện băng bó vết thương cho lực lượng dân quân tự vệ - Ảnh: XUÂN HIẾU

Lực lượng có sức mạnh vô địch

Tại Phú Yên, tháng 4/1945, Trung đội Tự vệ của TX Tuy Hòa tiếp đến là Trung đội Tự vệ của Nhà máy đường Đồng Bò được thành lập. Đây là những hạt giống đầu tiên của LLVT Phú Yên. Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, từ ngày 18-25/8/1945, được sự hỗ trợ đắc lực của lực lượng tự vệ, nhân dân khắp nơi trong tỉnh đã vùng lên mạnh mẽ, quật đổ bộ máy chính quyền tay sai phát xít Nhật tại huyện lỵ Sông Cầu, góp phần cùng cả nước hoàn thành thắng lợi cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân trong Cách mạng Tháng Tám 1945.

Trải qua 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp và hơn 20 năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, lực lượng tự vệ và dân quân du kích Phú Yên luôn sát cánh cùng nhân dân tỉnh nhà và bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, đã đánh hàng ngàn trận lớn nhỏ, liên tiếp lập nhiều chiến công hiển hách. Nổi bật là, làm thất bại kế hoạch đánh chiếm vùng đồng bằng phía nam và miền núi phía tây tỉnh Phú Yên của Pháp trong chiến dịch Át-lăng; làm nên Đồng khởi Hòa Thịnh ngày 22/12/1960; thắng lợi Tết Mậu Thân 1968, góp phần cùng toàn miền Nam tạo nên thế chiến lược mới từng bước làm tan rã ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, tham gia đánh bại cuộc hành quân lấn chiếm của quân ngụy, ổn định và khôi phục vùng giải phóng sau Hiệp định Paris 1973. Đỉnh cao và oanh liệt nhất là góp phần làm nên “Chiến thắng Đường 5 lịch sử”, tạo thời cơ chín muồi tiến tới giải phóng hoàn toàn tỉnh nhà vào ngày 1/4/1975.

Ghi nhận những thành tích trong hai cuộc kháng chiến, ngoài danh hiệu cao quý “Anh hùng LLVT nhân dân” do Đảng, Nhà nước phong tặng cho cán bộ, nhân dân và LLVT tỉnh nhà, có 5 tập thể và 3 cá nhân trong lực lượng DQTV Phú Yên được phong danh hiệu cao quý này, đó là: Dân quân du kích xã Hòa Hiệp Nam (huyện Đông Hòa); Đội du kích xã Xuân Sơn (huyện Đồng Xuân); Dân quân du kích xã An Ninh (huyện Tuy An); cán bộ, công nhân và lực lượng tự vệ Ty Y tế tỉnh Phú Yên; cán bộ, công nhân và lực lượng tự vệ ngành Giao vận tỉnh Phú Yên; các liệt sĩ Nguyễn Hoa (An Lĩnh, Tuy An), Trần Rịa (An Chấn, Tuy An), Trần Quốc Tuấn (thị trấn Phú Hòa, huyện Phú Hòa).

Lực lượng dân quân tự vệ tham gia diễn tập phòng chống lụt bão năm 2016 tại huyện Phú Hòa - Ảnh: XUÂN HIẾU

Chỗ dựa tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, quán triệt chủ trương của Đảng và Nhà nước, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền và sự quan tâm, chăm lo của cả hệ thống chính trị và quần chúng nhân dân, lực lượng DQTV của tỉnh ngày càng được củng cố, trưởng thành về nhiều mặt, góp phần thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Với phương châm xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, mỗi xã, phường, thị trấn đều có tổ chức cơ sở dân quân; mỗi cơ quan, doanh nghiệp đều có tổ chức cơ sở tự vệ gồm đủ các thành phần, lực lượng đạt 100% chỉ tiêu, kế hoạch. Hàng năm, lực lượng DQTV được huấn luyện đủ các nội dung và thường xuyên thực hiện luân phiên theo Luật DQTV và đúng quy trình hướng dẫn của trên, phù hợp với từng địa phương, đơn vị. Chất lượng huấn luyện và độ tin cậy của lực lượng DQTV ngày càng cao. Cùng với duy trì trực bảo vệ các cơ quan 24/24 và trực bảo vệ an toàn các mục tiêu quy định, lực lượng DQTV thường xuyên phối hợp với các lực lượng khác tuần tra kiểm soát địa bàn, giữ vững được tình hình an ninh trật tự trên địa bàn, góp phần ngăn chặn có hiệu quả việc hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch. Bên cạnh đó, thực hiện Chỉ thị 773 của Bộ trưởng Quốc phòng về đẩy mạnh công tác dân vận của lực lượng DQTV trong tình hình mới, trong những năm qua lực lượng DQTV tỉnh nhà đã tổ chức huấn luyện kết hợp với làm công tác dân vận, trực tiếp phối hợp cùng với các ban, ngành, đoàn thể giúp đỡ các gia đình chính sách, neo đơn bằng nhiều việc làm cụ thể, có ý nghĩa thiết thực. Đặc biệt, DQTV cùng với lực lượng quân đội, công an là lực lượng nòng cốt trong việc tham gia phòng chống, khắc phục thiên tai, cứu hộ cứu nạn, đã huy động hàng ngàn DQTV với hàng chục ngàn ngày công giúp dân khắc phục hậu quả lụt bão, sớm ổn định đời sống.

Ngoài ra, lực lượng DQTV còn tích cực vận động quần chúng nhân dân và gia đình tham gia thực hiện tốt các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, góp phần vào việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, thật sự là chỗ dựa tin cậy vững chắc của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và nhân dân ở cơ sở. Lực lượng DQTV mãi mãi xứng đáng với lời khen ngợi của Bác Hồ muôn vàn kính yêu: “DQTV và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc, vô luận kẻ thù hung bạo thế nào hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.

Đại tá PHAN ANH KHOA

Chính ủy Bộ CHQS tỉnh