Trong Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội X của Đảng, phần XIII "Phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa", chúng tôi nhận thấy Dự thảo trình bày phần này với nội dung rõ ràng, chặt chẽ.

Đầu đề ở mục 3 của phần này: "Tích cực phòng ngừa và kiên quyết chống tham nhũng, lãng phí", theo chúng tôi, nên bổ sung thêm cụm từ "Hoàn thiện cơ chế dân chủ" thành: "Hoàn thiện cơ chế dân chủ, tích cực phòng ngừa và kiên quyết chống tham nhũng, lãng phí". Như vậy sẽ làm cho đầu đề của tiểu mục này phản ảnh đúng nội dung đã được trình bày trong tiểu mục đó.

Đảng ta đã xác định, xây dựng nền dân chủ XHCN vừa là mục tiêu vừa là động lực của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thể hiện mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, hoàn thiện cơ chế dân chủ chính là hoàn thiện cơ chế phát huy cao nhất sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, tạo nên động lực to lớn phát triển đất nước. Do vậy, giữa hoàn thiện cơ chế dân chủ với phòng ngừa và chống tham nhũng, lãng phí có mối quan hệ chặt chẽ, biện chứng.

Cơ chế dân chủ càng được xây dựng hoàn thiện, quyền dân chủ của nhân dân càng được phát huy, thì sức mạnh của nhân dân càng được tăng cường; nâng cao niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Phát huy mọi sáng kiến của nhân dân là một trong những cơ sở thực tiễn để tiếp tục hoàn thiện cơ chế dân chủ.

Thực tiễn 20 năm đổi mới tiếp tục chứng tỏ rằng, công sức và trí tuệ của nhân dân đóng góp vào thành công của sự nghiệp đổi mới là hết sức to lớn. Nhờ cơ chế dân chủ từng bước được xây dựng, bổ sung và hoàn thiện trên tất cả các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, các tầng lớp nhân dân trở nên tích cực, chủ động, sáng tạo, năng động trong việc tham gia công việc của đất nước. Các quan hệ xã hội được xây dựng hài hòa, sự đồng thuận xã hội và dân chủ hóa trên các lĩnh vực của đời sống - xã hội được tăng cường.

Đặc biệt, Quy chế dân chủ cơ sở được thực hiện tốt ở nhiều địa phương, đơn vị, cơ quan, trường học, đã phát huy được công sức, trí tuệ của tập thể của đội ngũ cán bộ, công nhân, viên chức và người lao động, tạo động lực để họ hăng hái thi đua lao động, sản xuất, giảng dạy và học tập, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do cơ chế dân chủ chưa được hoàn thiện. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, Mặt trận, các đoàn thể chính trị - xã hội cần phải tiếp tục đổi mới. Ở cơ sở  (và ở không ít ngành, địa phương cấp trên cơ sở) việc kiểm tra, giám sát của nhân dân chưa được phát huy. Do đó, chưa ngăn chặn một cách có hiệu quả tình trạng một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và công chức suy thoái về đạo đức, lối sống, thậm chí không ít người vi phạm kỷ luật ảng và pháp luật của Nhà nước.

Hoàn thiện cơ chế dân chủ là trực tiếp góp phần phòng ngừa đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí.

PHẠM VĂN THANH