Trợ giúp pháp lý là hoạt động quan trọng trong các hoạt động cộng đồng của luật sư. Những năm qua, công tác trợ giúp pháp lý nói chung và việc trợ giúp pháp lý miễn phí qua Trung tâm Trợ giúp pháp lý nói riêng của giới luật sư đã góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người nghèo, người khuyết tật, người thuộc diện chính sách, người yếu thế trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật.

Những kết quả thiết thực

Trợ giúp pháp lý (TGPL) là một trong những chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước ta. Những người được hưởng chế độ này sẽ không phải tốn bất kỳ khoản tiền nào, vì đây là hoạt động được Nhà nước hỗ trợ, không thu phí nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của họ.

Luật sư Nguyễn Hương Quê, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Phú Yên cho biết: Đây không chỉ là công cụ để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho các đối tượng yếu thế, có hoàn cảnh khó khăn trong xã hội như người già, người nghèo, người khuyết tật, người có công với cách mạng, trẻ em… trước pháp luật, mà còn góp phần bảo vệ công lý, công bằng xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân.

Vì vậy, hoạt động TGPL được Đoàn Luật sư Phú Yên xem trọng và đưa lên hàng đầu. Đặc biệt, từ khi Trung tâm TGPL Nhà nước Phú Yên (Trung tâm TGPL) và Đoàn Luật sư tỉnh ký kết Quy chế phối hợp 70/QCPH/TTTGPL-ĐLS, đã tạo điều kiện cho hoạt động TGPL của luật sư phát triển mạnh hơn.

Theo bà Nguyễn Thị Khánh Duy, Giám đốc Trung tâm TGPL, sau hơn 5 năm thực hiện quy chế phối hợp, dưới sự hướng dẫn chỉ đạo kịp thời của Sở Tư pháp, Trung tâm TGPL vàĐoàn Luật sư Phú Yên đã triển khai toàn diện các nội dung phối hợp của quy chế và có sự phối hợp tốt với các cơ quan tiến hành tố tụng tại địa phương để triển khai nhằm cung cấp dịch vụ TGPL kịp thời, chất lượng cho người dân.

“Từ năm 2019-2023, trợ giúp viên pháp lý, luật sư ký hợp đồng thực hiện TGPL với trung tâm đã thực hiện 1.195 vụ việc gồm: 1.139 vụ việc tham gia tố tụng, 49 vụ việc đại diện ngoài tố tụng, 7 vụ việc tư vấn pháp luật, trong đó lĩnh vực hình sự 981 vụ việc, dân sự 146 vụ việc, hành chính 28 vụ việc và 40 vụ việc thuộc các lĩnh vực khác. Nhiều vụ việc bào chữa cho người thuộc diện được TGPL do luật sư ký hợp đồng đã góp phần đánh giá đúng bản chất của vụ việc và hành vi phạm tội của bị can, bị cáo, bảo vệ quyền lợi cho các đương sự; giúp các cơ quan tiến hành tố tụng làm rõ sự thật, xử lý đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người thuộc diện được TGPL bình đẳng trước pháp luật”, bà Nguyễn Thị Khánh Duy nói.

Nâng cao hiệu quả hoạt động

Luật sư Trần Thị Như Thủy, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Phú Yên cho hay: Nhằm góp phần thực hiện Quy chế phối hợp 70/QCPH/TTTGPL-ĐLS về hoạt động TGPL của luật sư cũng như Luật TGPL đồng bộ, thống nhất, Đoàn Luật sư Phú Yên và Trung tâm TGPL cùng các cơ quan tiến hành tố tụng luôn có sự phối hợp, hỗ trợ qua lại để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Đoàn Luật sư Phú Yên đã tiếp nhận nhanh chóng thông tin hồ sơ về người bị buộc tội, người bị hại, đương sự thuộc diện TGPL khi nhận được thông báo, thông tin của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng gửi đến để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người thuộc diện được TGPL. Hiện nay, ngoài 10 luật sư ký hợp đồng thực hiện TGPL với Trung tâm TGPL thì các luật sư khác của Đoàn Luật sư Phú Yên cũng rất quan tâm đến hoạt động này.

Anh L.M.M (người DTTS ở xã Sơn Định, huyện Sơn Hòa), một trong những người được luật sư TGPL thời gian qua, thổ lộ: “Tôi rất biết ơn luật sư đã giúp tôi hiểu hơn về pháp luật, nhận thức về việc làm chưa đúng của bản thân để không bị vướng vào con đường phạm pháp như trước đây”.

Thực tiễn cho thấy, các luật sư đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, thực hiện đúng các quy định về tố tụng, quy tắc đạo đức nghề nghiệp khi bào chữa hoặc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho đương sự là đối tượng được TGPL. Các vụ việc có trợ giúp viên pháp lý hoặc luật sư ký hợp đồng thực hiện TGPL tham gia đã giúp người được TGPL an tâm, tự tin vì có chỗ dựa về mặt tinh thần khi được giúp đỡ về pháp luật; đồng thời góp phần đánh giá đúng bản chất, làm sáng tỏ nhiều tình tiết khách quan của vụ án, nâng cao chất lượng các phiên tòa theo đúng tinh thần cải cách tư pháp hiện nay.

NGỌC DUNG