Tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh đang diễn biến phức tạp. Dọc sông Ba, nhiều doanh nghiệp được cấp phép đã khai thác cát và bán lại cho một số doanh nghiệp khác để đưa ra ngoài tỉnh tiêu thụ. Trong khi đó, UBND tỉnh chỉ cho phép khai thác loại khoáng sản này phục vụ các công trình xây dựng trong tỉnh.
Đụng đến là sai
Theo Sở TN-MT tỉnh Phú Yên, hiện trên địa bàn tỉnh có 28 mỏ cát dùng làm vật liệu xây dựng thông thường đã được UBND tỉnh cấp phép, với diện tích gần 119ha, trữ lượng gần 3 triệu m3, tổng công suất khai thác mỗi năm gần 397.500m3. Theo ông Mai Kim Lộc, Phó Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Phú Yên, riêng tại khu vực sông Ba có 22 mỏ cát được cấp phép, trong đó 6 mỏ cát đã tạm dừng khai thác. Mỏ cát của DNTN Xây dựng Phong Phú Hòa tại thôn Mỹ Thạnh Tây, xã Hòa Phong (huyện Tây Hòa) tạm dừng do chưa có đường dẫn vào mỏ. Một mỏ cát khác của doanh nghiệp này tại thôn Phước Thành Đông, xã Hòa Phong cũng tạm dừng vì có đơn phản ánh gây sạt lở bờ sông. Tại mỏ cát ở thôn Phước Thành Đông, ngày 20/6 đã xảy ra va chạm, ẩu đả giữa người dân địa phương với đơn vị khai thác, làm một người bị thương. Công an huyện Tây Hòa đang thụ lý hồ sơ và điều tra làm rõ.
Còn mỏ cát của Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Trần Đại (Công ty Trần Đại) tại khu phố Phước Thịnh, thị trấn Phú Thứ (huyện Tây Hòa) thì chưa hoạt động vì chưa có hợp đồng thuê đất theo quy định. Một mỏ cát khác của công ty này cũng tại khu phố Phước Thịnh, thị trấn Phú Thứ đang tạm dừng hoạt động vì có dấu hiệu đã khai thác hết trữ lượng cấp phép. Ngày 5/1, UBND huyện Tây Hòa lập biên bản vi phạm hành chính và phạt 12 triệu đồng đối với Công ty Trần Đại vì khai thác ngoài vị trí cho phép. Mỏ cát thứ ba của Công ty Trần Đại tại thôn Phước Mỹ Đông, xã Hòa Bình 1 (huyện Tây Hòa) chưa hoạt động vì chưa có hợp đồng thuê đất theo quy định. Tại thôn Phước Bình Bắc, xã Hòa Thành (huyện Đông Hòa), mỏ cát của Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Huy Phú chưa hoạt động vì không có đường dẫn vào mỏ.
Từ đầu năm đến nay, Sở TN-MT tỉnh Phú Yên phối hợp với Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (Công an tỉnh Phú Yên) phát hiện, xử lý 24 vụ khai thác cát trái phép, xử phạt 21 vụ, với số tiền 126 triệu đồng. 2 vụ đang củng cố hồ sơ, trong đó vụ khai thác cát đồi trái phép tại thị trấn Hòa Hiệp Trung và xã Hòa Hiệp Nam (huyện Đông Hòa), cơ quan chức năng đã xử phạt 3 cá nhân với số tiền 10 triệu đồng. Đối với vụ khai thác cát trái phép tại xã An Ninh Đông (huyện Tuy An), cơ quan chức năng đã phạt một trường hợp với số tiền 35 triệu đồng.
Theo Ông Mai Kim Lộc, qua kiểm tra tại mỏ cát ở thôn Phước Lộc 2, xã Hòa Thành của Công ty CP Tập đoàn Hải Thạch khai thác cát phục vụ dự án Hầm đường bộ qua đèo Cả đã vi phạm độ sâu là 0,5m so với giấy phép. Còn mỏ cát ở thôn Tân Phước, xã Xuân Sơn Bắc (huyện Đồng Xuân) của HTX Khai thác vật liệu xây dựng thông thường Đồng Xuân phát hiện khai thác cát ngoài vị trí cho phép. Trong năm 2016, sở cũng đã phát hiện 3 mỏ khai thác vượt công suất cho phép. Mỏ cát tại khu phố Long An, thị trấn La Hai (huyện Đồng Xuân) của HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp thị trấn La Hai khai thác vượt công suất 1.700m3. Mỏ cát thuộc địa phận xã Hòa Thành (huyện Đông Hòa) và xã Hòa An (huyện Phú Hòa) của Công ty CP Vật liệu xây dựng Phú Yên khai thác vượt công suất khoảng 94.240m3. Còn mỏ cát tại thôn Phước Lộc 2, xã Hòa Thành của Công ty CP Tập đoàn Hải Thạch khai thác vượt công suất khoảng 18.400m3…
Xử lý nghiêm
Theo Sở TN-MT tỉnh Phú Yên, trong 28 mỏ cát đã được UBND tỉnh cấp phép, hầu hết đều quy định không được xuất bán cát ra ngoài tỉnh, chỉ được kinh doanh cát phục vụ cho các công trình xây dựng trong tỉnh. Ông Nguyễn Như Thức, Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Phú Yên, cho biết: Sở vừa phối hợp với Công an tỉnh và các địa phương liên quan kiểm tra việc khai thác, xuất bán cát ra ngoài tỉnh. Qua đó, cơ quan chức năng phát hiện Công ty Trần Đại xuất bán cát cho các đơn vị ngoài tỉnh, Công an tỉnh đang điều tra vụ việc này. Ngoài ra, từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 6/2017, trên địa bàn tỉnh nổi lên tình trạng một số doanh nghiệp có mỏ cát tại sông Ba xuất bán ồ ạt cho các đơn vị rồi tập kết tại Cảng Vũng Rô, sau đó đưa ra tỉnh ngoài tiêu thụ. Qua kiểm tra, khối lượng cát mà các doanh nghiệp đã tập kết tại Cảng Vũng Rô khoảng 35.335 tấn, đã xuất đi hơn 27.947 tấn, còn lại hơn 7.387 tấn. Sở TN-MT tỉnh Phú Yên đang phối hợp với Công an tỉnh củng cố hồ sơ và xử lý theo quy định.
Trước đó, UBND tỉnh yêu cầu Cảng vụ Quy Nhơn tại Vũng Rô phối hợp với cơ quan, đơn vị liên quan kiểm tra tài liệu, hồ sơ, chứng từ của 3 tàu đã bốc dỡ cát, gồm tàu Quang Trung 05 (do Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Tuấn Tú xuất bán cho Công ty TNHH Xây dựng Đức Huy), tàu Phú Hà 18 (do Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Tuấn Tú xuất bán cho Công ty CP Xây dựng và phát triển hạ tầng công nghiệp), tàu Phú Hải 688 (do Công ty TNHH Nam Hải xuất bán cho Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ vận tải Phú Bình).
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Văn Trà cho biết: Việc Sở TN-MT cho rằng đã phát hiện và xử lý kịp thời là chưa thỏa đáng, bởi có gần 28.000m3 cát đã chở đi ra khỏi tỉnh thì mới phát hiện. Điều này có trách nhiệm của Sở TN-MT và các cơ quan chức năng thiếu giám sát để xảy ra sự việc nghiêm trọng trên. UBND tỉnh yêu cầu Công an tỉnh phải vào cuộc cùng các sở, ngành chức năng khẩn trương điều tra, xử lý theo quy định. Thời gian tới, tỉnh tiếp tục chỉ đạo các ngành chức năng và địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Các dự án khai thác cát phải đảm bảo đúng quy trình, thủ tục và quy hoạch đã được duyệt. Đồng thời, các đơn vị được cấp phép khai thác khoáng sản phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế nộp cho Nhà nước. UBND tỉnh kiên quyết xử lý các dự án ảnh hưởng đến môi trường, gây sạt lở trong khu vực.
ANH NGỌC
