Là cá nhân người Việt
- Chuyển cá nhân, hộ kinh doanh hiện đang nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và mở rộng thêm các đối tượng cá nhân có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn và tài sản và vào đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
- Chuyển người có thu nhập từ tiền lương, tiền công hiện đang nộp thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao vào đối tượng nộp thuế TNCN.
- Chuyển người có thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất (CQSDĐ) đang nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất (CQSDĐ) vào đối tượng nộp thuế TNCN.
Như vậy, việc chuyển cá nhân, hộ kinh doanh hiện đang thu thuế TNDN sang thu thuế TNCN sẽ đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập của cá nhân và phù hợp với thông lệ quốc tế. Mặt khác thuế TNCN là một sắc thuế trực thu, sẽ có áp dụng chính sách chiết giảm gia cảnh, điều này thể hiện tính tiên tiến, đồng thời đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập của các tầng lớp dân cư, tạo điều kiện cho người nộp thuế trong việc thực hiện nghĩa vụ đối với đất nước, góp phần hạn chế khoảng cách về thu nhập giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội.
THU NHẬP CHỊU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
Thu nhập chịu thuế TNCN được phân chia thành 6 loại như sau:
1. Thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh
2. Thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công
3. Thu nhập chịu thuế từ đầu tư vốn
4. Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng vốn
5. Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản
6. Thu nhập chịu thuế khác .
BIỂU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
Dự luật quy định hai biểu thuế: Biểu thuế luỹ tiến từng phần và Biểu thuế suất toàn phần.
a. Biểu thuế luỹ tiến từng phần: áp dụng đối với thu nhập từ kinh doanh, từ tiền lương, tiền công. Do đây là khoản thu nhập có tính chất phổ biến, thường xuyên, ổn định của cá nhân trong năm nên mức thu nhập tính thuế được tính theo năm và tạm thu theo tháng. Biểu thuế này gồm 8 bậc: Khoảng cách về thuế suất giữa các bậc là 5%, bậc 1 là thuế suất 0%, thuế suất thấp nhất là 5% và cao nhất là 35%.
b. Biểu thuế suất toàn phần: Biểu thuế suất toàn phần áp dụng đối với các loại thu nhập từ đầu tư vốn (lãi tiền cho vay, lãi tiền gửi tiết kiệm, lợi tức cổ phần), thu nhập từ chuyển nhượng vốn, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản và các khoản thu nhập khác (tiền bản quyền, trúng thưởng xổ số, khuyến mại, trò chơi có thưởng, thừa kế, quà tặng). Thuế thu nhập được tính và thu theo từng lần phát sinh thu nhập.
THU NHẬP KHÔNG CHỊU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN
Gồm 15 khoản như sau (các khoản phụ cấp, trợ cấp, tiền thưởng, học bổng, tiền bồi thường bảo hiểm, thu nhập từ chuyển nhượng, chuyển đổi 1 nhà đất duy nhất, chuyển nhượng, chuyển đổi bất động sản giữa những người thân trong gia đình, thu nhập là giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân được Nhà nước giao đất theo quy định của pháp luật, nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa những người thân trong gia đình, từ nguồn viện trợ, từ thiện, thu nhập từ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp (trong hạn điền), ngư nghiệp không thuộc diện chịu thuế, thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp để canh tác, thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ, tín phiếu, trái phiếu kho bạc Nhà nước, thu nhập từ lãi tiền gửi tiết kiệm, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, thu nhập từ kiều hối.
VỀ GIẢM TRỪ GIA CẢNH
Giảm trừ gia cảnh là khoản tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế TNCN, chỉ áp dụng đối với cá nhân (người VN và người nước ngoài) là đối tượng cư trú tại Việt
Dự luật qui định cá nhân được giảm trừ gia cảnh trước khi tính thuế đối với 2 loại thu nhập.
Một là: Thu nhập từ kinh doanh.
Hai là: Thu nhập từ tiền lương, tiền công của người nộp thuế.
Mức giảm trừ gia cảnh gồm 2 phần, phần đối với người nộp thuế và phần đối với những người phụ thuộc mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng, như sau:
+ Phần đối với người nộp thuế: (thực chất là ngưỡng thu nhập tính thuế) để đảm bảo nguyên tắc chỉ điều tiết một phần thu nhập của những người có thu nhập trên mức bình quân xã hội. Dự kiến: 4 triệu đồng/tháng.
+ Phần đối với những người phụ thuộc: là có tính đến gia cảnh của cá nhân người nộp thuế. Dự luật dự kiến mức trừ cho người phụ thuộc bằng 40% theo mức đối với người nộp thuế, 4 triệu x 40% = 1,6 triệu đồng/tháng (Theo kinh nghiệm của các nước, mức giảm trừ của người phụ thuộc thường chỉ bằng 10% đến 50% mức trừ của người nộp thuế).
Việc tính giảm trừ đối với người phụ thuộc thực hiện theo nguyên tắc sau:
a) Mỗi người phụ thuộc chỉ được tính một lần; ngành thuế sẽ cấp mã số thuế cho người phụ thuộc để tiện việc quản lý tránh bị giảm trừ trùng lấp.
b) Trong gia đình có nhiều người có thu nhập chịu thuế thì việc tính giảm trừ đối với người phụ thuộc vào thu nhập chịu thuế của người nào là do gia đình lựa chọn và đăng ký với cơ quan thuế;
c) Tổng mức giảm trừ đối với người phụ thuộc cho một đối tượng nộp thuế không quá 10 triệu đồng/tháng.
Với mức giảm trừ 4 triệu đồng/tháng, trường hợp người nộp thuế có hai người phụ thuộc phải nuôi dưỡng sẽ được giảm trừ là 7,2 triệu đồng/tháng (4 triệu cho bản thân và 3,2 triệu cho 2 người phụ thuộc), trường hợp có thêm người nuôi dưỡng thì mức trừ còn nhiều hơn.
Ví dụ: người có thu nhập 10 triệu đồng/tháng nếu nuôi 2 người phụ thuộc thì thu nhập tính thuế sẽ là 2,8 Tr.đ (10 Tr.đ – 7,2 Tr.đ), với biểu thuế như dự kiến thì số tiền thuế phải nộp chỉ là: 2,8 triệu x 5%= 140 nghìn đồng/tháng (Theo quy định hiện hành thì phải nộp 500.000 đồng/ tháng). Như vậy, phần để chi dùng của người nộp thuế bao gồm cả mức giảm trừ gia cảnh và phần thu nhập còn lại sau khi nộp thuế là: 10 triệu-0,14 triệu= 9,860 triệu đồng/tháng.
KẾ HOẠCH ĐỂ TRIỂN KHAI DỰ LUẬT THUẾ TNCN CÓ HIỆU QUẢ
Để chính sách thuế TNCN đi vào cuộc sống, đòi hỏi phải có thời gian chuẩn bị chu đáo để tuyên truyền, hướng dẫn và chuẩn bị các điều kiện cần thiết. Vì vậy, dự kiến thời gian chuẩn bị áp dụng Luật khoảng gần 2 năm kể từ khi Luật được Quốc hội thông qua (theo kế hoạch sau khi lấy ý kiến rộng rãi nhân dân sẽ thông qua vào kỳ họp cuối năm 2007 và thi hành từ 1/1/2009).
- Thuế TNCN rất nhạy cảm liên quan đến nhiều người nên trong quá trình soạn thảo cũng như triển khai thực hiện phải làm tốt công tác tuyên truyền đảm bảo đúng chủ trương đường lối của Đảng, tạo sự đồng thuận và nhất trí cao của xã hội về Luật thuế này.
- Thực hiện mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt.
- Cơ quan thuế phải lên kế hoạch, chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho công tác quản lý và tiếp tục triển khai mở rộng cấp mã số thuế cho các đối tượng nộp thuế, đặc biệt các đối tượng là các cá nhân hành nghề độc lập;
- Tăng cường hiệu lực, hiệu quả bộ máy thu thuế trên cơ sở đào tạo cán bộ quản lý thuế thu nhập cá nhân, kiện toàn lại chức năng nhiệm vụ, tổ chức bộ máy ngành thuế và đẩy mạnh hiện đại hoá cơ sở vật chất kỹ thuật.
LÂM VĂN DANH (giới thiệu)
