Tục ngữ có câu “tấc đất tấc vàng”, cho thấy tầm quan trọng, cũng như sự quý giá của đất đai.

Thế nhưng thực tế cho thấy, việc quản lý và sử dụng đất nói chung, ở Phú Yên nói riêng trong thời gian qua còn lãng phí.

Đơn cử, Khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp Cù Lao Mái Nhà tại thôn Phước Đồng (xã An Hòa Hải, huyện Tuy An) do Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình làm chủ đầu tư với quy mô diện tích mặt đất gần 137ha (hơn 9,5ha diện tích trong đất liền và hơn 127,2ha diện tích trên đảo), diện tích mặt nước gần 59,2ha, được triển khai từ năm 2009 đến nay vẫn là bãi đất hoang.

Tương tự, tại khu đất vàng ở phía nam chân cầu Hùng Vương thuộc Khu đô thị Nam TP Tuy Hòa, dự án Khu đô thị cao cấp Vườn Phượng Hoàng được cấp chủ trương đầu tư từ năm 2016 nhưng đến nay, nơi này vẫn là một khu đất mọc đầy cỏ dại.

Hay dự án Trồng rừng sản xuất kinh doanh và phòng hộ Xuân Phước, tỉnh giao cho Công ty TNHH Trúc Lâm thực hiện nhưng gần 17 năm qua, công ty này chưa triển khai dự án.

Ngay cả những khu vực nội thành TP Tuy Hòa, nơi có vị trí đắc địa, vẫn còn nhiều diện tích bị bỏ hoang.

Được biết, trên địa bàn tỉnh có hơn 200 dự án đầu tư ngoài ngân sách và hơn 50 dự án đầu tư công do cấp tỉnh quản lý. Trong số này có trên 50 dự án đang vướng bồi thường giải phóng mặt bằng. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ triển khai dự án. Cũng có dự án, các cấp chính quyền, mặt trận, các ban ngành, hội đoàn thể ra sức vận động, khuyến khích người dân tích cực giao đất, nhưng đến khi giao đất xong, nhà đầu tư lại bỏ đất hoang hóa. Sau động thổ là “tịnh thổ”…

Việc chậm tiến độ triển khai các dự án, không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất đai mà cuộc sống của người dân trong khu vực dự án cũng lâm vào cảnh khó khăn.

Luật Đất đai năm 2013 quy định đối với một dự án đã được giao đất, sau 24 tháng nếu chủ đầu tư không triển khai thì cơ quan quản lý nhà nước sẽ thu hồi hoặc phải gia hạn với một số điều kiện kèm theo. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, có nhiều dự án dù đã quá thời hạn triển khai nhưng vẫn chưa bị thu hồi. Trong đó có dự án chậm triển khai tiếp tục được gia hạn không chỉ một lần.

Luật Đất đai 2013 cũng đã có quy định cụ thể các trường hợp giao đất, thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất và các trường hợp giao đất, thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, luật chưa có quy định về giao đất, cho thuê đất cho người đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Các nguyên nhân của tình trạng lãng phí đất đai là chậm giải tỏa, giải phóng mặt bằng, quy hoạch thay đổi, các nhà đầu tư kém năng lực và pháp luật đất đai, pháp luật liên quan có sự chồng chéo… Đặc biệt, giá đất theo quy định của Nhà nước hiện nay chưa phù hợp và sát với giá đất thị trường, khung giá đất chưa bám sát diễn biến quan hệ cung cầu của thị trường đã dẫn đến những khó khăn trong việc đền bù giải tỏa, giải phóng mặt bằng cũng như thực hiện dự án. Trong khi đó, nhiều quy định về quản lý đất đai có sự chồng chéo, mâu thuẫn hoặc các văn bản dưới luật còn một số nội dung chưa đầy đủ, rõ ràng, chậm được các cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ, gây khó khăn trong việc thực hiện, nhất là đối với các trường hợp xử lý chuyển tiếp…

Một dự án chậm triển khai, hoặc không triển khai, ngoài ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập, đời sống của người dân, còn tác động tiêu cực đến việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Với hàng loạt dự án “treo” hoặc chậm tiến độ, không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất, mà quan trọng hơn cả chính là làm mất lòng tin của Nhân dân.

Để khắc phục tình trạng sử dụng đất lãng phí, người dân chúng tôi mong rằng trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lần này cần có những quy định, chế tài cụ thể theo nguyên tắc không làm thất thoát tài sản của Nhà nước, không hợp thức hóa những sai phạm về đất đai. Trong đó, tập trung vào các công cụ như: Quy hoạch, kế hoạch, định giá, đấu thầu, đấu giá… bảo đảm công khai, minh bạch.

PHAN TỨ

(TP Tuy Hòa)