Ông Trương Văn B, trú tại xã An Hòa, huyện Tuy An hỏi: Trong vụ án “Tranh chấp di sản thừa kế”, đã được tòa án xét xử sơ thẩm, nhưng nguyên đơn không đồng ý nên đã làm đơn kháng cáo. Tuy nhiên, trước khi vụ án được đưa ra xét xử phúc thẩm, nguyên đơn xin rút đơn khởi kiện thì có được tòa án chấp nhận hay không? Nếu trong thời hạn kháng cáo, nguyên đơn rút đơn khởi kiện thì được giải quyết như thế nào? Nếu rút đơn khởi kiện, sau này nguyên đơn có quyền khởi kiện lại hay không?
Trả lời: Tại Điều 269 Bộ luật Tố tụng dân sự có quy định về việc nguyên đơn rút đơn khởi kiện trước khi mở phiên tòa phúc thẩm như sau: Trước khi mở phiên tòa phúc thẩm, nguyên đơn rút đơn khởi kiện thì Hội đồng xét xử phúc thẩm phải hỏi bị đơn có đồng ý hay không và tùy từng trường hợp mà giải quyết như sau:
a) Bị đơn không đồng ý thì không chấp nhận việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn;
b) Bị đơn đồng ý thì chấp nhận việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn. Hội đồng xét xử phúc thẩm ra quyết định hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án. Trong trường hợp này, các đương sự vẫn phải chịu án phí sơ thẩm theo quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm và phải chịu một nửa án phí phúc thẩm theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, theo hướng dẫn tại Nghị quyết số 05/2006/NQ-HĐTP ngày 4/8/2006 của Hội đồng thẩm phán TANDTC: Trong thời hạn nguyên đơn có quyền kháng cáo, nếu nguyên đơn rút đơn khởi kiện, thì Tòa án cấp sơ thẩm cần phải giải thích cho nguyên đơn biết hậu quả của việc bị đơn không đồng ý để nguyên đơn quyết định việc kháng cáo hoặc rút đơn khởi kiện.
Trường hợp nguyên đơn vẫn quyết định rút đơn khởi kiện thì Tòa án cấp sơ thẩm phải thông báo bằng văn bản cho bị đơn biết và yêu cầu bị đơn phải trả lời bằng văn bản cho Tòa án cấp sơ thẩm về việc bị đơn có đồng ý hay không đồng ý trong thời hạn năm ngày làm việc, kể từ ngày nhận được thông báo của tòa án. Tùy thuộc vào kết quả trả lời của bị đơn mà giải quyết như sau:
a- Trường hợp tòa án cấp sơ thẩm nhận được văn bản trả lời của bị đơn không đồng ý việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn và trong thời hạn kháng cáo, kháng nghị không có đương sự nào kháng cáo, Viện kiểm sát không kháng nghị, thì việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn đương nhiên không được chấp nhận. Trong trường hợp này bản án sơ thẩm được coi là không bị kháng cáo, kháng nghị và có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết hạn kháng cáo, kháng nghị.
b- Trường hợp tòa án cấp sơ thẩm nhận được văn bản trả lời của bị đơn đồng ý việc rút đơn khởi kiện của nguyên đơn, thì không phân biệt trong thời hạn kháng cáo, kháng nghị có đương sự nào kháng cáo hoặc Viện kiểm sát kháng nghị hay không, tòa án cấp sơ thẩm đều phải gửi hồ sơ vụ án và kháng cáo, kháng nghị, văn bản rút đơn khởi kiện cho tòa án cấp phúc thẩm để tòa án cấp phúc thẩm căn cứ vào Điều 269 Bộ luật Tố tụng dân sự mở phiên tòa giải quyết theo thủ tục chung.
Trong trường hợp Hội đồng xét xử phúc thẩm ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án thì nguyên đơn có quyền khởi kiện lại vụ án theo thủ tục do Bộ luật Tố tụng dân sự quy định nếu thời hiệu khởi kiện vẫn còn.
Luật sư NGÔ MINH TÙNG
