Học chưa hết lớp 8, không được đào tạo qua bất kỳ một lớp kỹ thuật nào nhưng anh Trần Văn Thăng, ở thôn Minh Đức (xã Hòa Kiến, TP Tuy Hòa) đã tự mày mò, chế tạo ra dây chuyền sản xuất bánh tráng bằng máy.
Anh Thăng bên máy vo gạo do anh tự chế tạo - Ảnh: T.HÀ
“KỸ SƯ KHÔNG BẰNG CẤP”
Ý tưởng làm máy tráng bánh trong anh Thăng bắt nguồn từ những lời nói bâng quơ của vợ - chị Nguyễn Thị Kiều Thi. Năm 2007, chị Thi xem ti vi, thấy có phần giới thiệu về công nghệ tráng bánh bằng máy do một người ở miền Nam sản xuất, đã kể lại với chồng. “Khi nghe vợ nói về chiếc máy tráng bánh, tôi rất háo hức muốn mua máy để sản xuất. Nhưng thời điểm đó, mỗi chiếc máy được bán với giá hơn 100 triệu đồng, vượt quá khả năng của tôi. Vậy là tôi quyết định tự làm cho mình chiếc máy tráng bánh”, anh Thăng cho biết.
Hằng ngày, sau những giờ lao động, anh Thăng thường đến các cửa hàng cơ khí tìm mua khoan, đục, cưa sắt, tôn về tự mày mò làm máy. Không có bất kỳ một kiến thức gì về chế tạo máy móc, anh hình dung chiếc máy trong đầu như thế nào thì cứ mò mẫm làm theo thế đó. Anh Thăng kể: “Lúc đó máy tráng bánh đã có mặt ở một số huyện trong tỉnh nhưng tôi không có cơ hội tiếp cận. Cho nên việc làm ra chiếc máy tráng bánh, từ đầu đến cuối đều do tôi nghĩ ra mà làm”. Trải qua hơn 2 tháng thử nghiệm, chiếc máy tráng bánh đầu tiên do anh Thăng tự làm ra đời. Máy này làm chín bánh bằng trấu nên hay xảy ra tình trạng sụp trấu, lửa tắt làm bánh bị sống. Mặt khác, độ dày mỏng của bánh tráng cũng không đều nên anh chưa thể đưa vào sản xuất. Dù vậy, đây là chiếc máy tự tay anh làm ra, giúp anh thêm tự tin để tiếp tục cải tiến.
KIÊN TRÌ
Việc cải tiến máy đòi hỏi có nhiều vốn, nên phải qua 2 năm, anh mới tích lũy đủ tiền để mua vật liệu về làm lại máy. Lần này để chắc chắn hơn, anh đến làng bánh tráng Đông Bình (xã Hòa An, Phú Hòa) học hỏi về làm theo, nhưng những người dân ở đây muốn giữ bí mật công nghệ nên không để anh vào xem trực tiếp. Không nản chí, anh hỏi thăm một số người dân xung quanh và được biết: Sở dĩ bánh chín đều là do máy này dùng than đá để tạo nhiệt; máy có gắn nồi hơi để đảm bảo nhiệt độ luôn được cung cấp đầy đủ. Bên cạnh đó, máy còn có thêm van điều tiết để giảm nhiệt độ khi cần thiết. Chỉ cần như vậy, anh về nhà nghiên cứu lắp thêm nồi hơi, van điều tiết nhiệt độ và cải tiến một số bộ phận khác trên máy giúp máy hoàn thiện thêm.
Năm đầu tiên, máy chạy ổn định cho ra sản phẩm tốt. Tin tưởng vào chiếc máy do mình làm ra, anh Thăng dồn hết vốn tích lũy để mở rộng quy mô sản xuất, mua sắm thêm vật dụng cần thiết, thuê nhân công. Lúc công việc làm ăn đang thuận lợi thì sự cố kỹ thuật lại xảy ra: lò hơi bị nổ. Không có thiệt hại về người nhưng cả khu vực sản xuất bị hư hỏng nặng. Vốn liếng mất sạch. Công việc sản xuất phải ngưng lại. Anh Thăng tiếp tục sửa chữa, làm mới máy móc chuẩn bị cho việc tái sản xuất. Lần này anh cẩn thận, nghiên cứu kỹ lưỡng hơn và cho ra đời chiếc máy mới. Sau đó, anh tự làm thêm máy vo gạo, máy cắt bánh và liên kết các công đoạn của máy lại với nhau. Hiện nay, từ khâu xay bột, tráng bánh, bánh chạy vào vỉ đều được thực hiện trên dây chuyền tự động.
LÀM GIÀU NHỜ BÁNH TRÁNG
Nhờ ứng dụng công nghệ vào sản xuất nên tráng bánh bằng máy không cần nhiều nhân công như tráng bánh thủ công. Máy lại cho ra đời những sản phẩm tốt, đạt chất lượng: mềm, dẻo, trắng và đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Bánh tráng do gia đình anh Thăng sản xuất được người dân những vùng lân cận tin dùng. Bánh được tiêu thụ chủ yếu ở TP Tuy Hòa.
Nhu cầu dùng bánh tráng ngày càng cao, anh Thăng đến thôn Phú Vang, xã Bình Kiến thuê đất, xây nhà xưởng, sân phơi, mở rộng quy mô sản xuất. Hiện tại, xưởng bánh tráng của anh tạo công ăn việc làm cho hơn 20 công nhân với mức thu nhập mỗi người hơn 2 triệu đồng/tháng. Anh Thăng vừa trông coi công việc chung, vừa vận hành, bảo dưỡng máy móc, và mang bánh cung cấp các mối lớn ở chợ Tuy Hòa. Mỗi ngày anh tráng 350-400kg gạo, mùa cao điểm 800-900kg gạo/ngày, nhưng bánh làm ra đến đâu là tiêu thụ hết đến đó. Trong lúc tình hình kinh tế gặp nhiều khó khăn, nhiều ngành nghề làm ăn thua lỗ thì bánh tráng của gia đình anh vẫn có chỗ đứng trên thị trường. Nhờ máy chạy ổn định, anh làm ăn ngày càng khấm khá và xây dựng được ngôi nhà khang trang.
Dù đã có lượng bạn hàng cố định, nhưng anh Thăng vẫn ấp ủ nhiều dự định trong tương lai, trong đó có việc không ngừng cải tiến công nghệ sản xuất để làm nên những chiếc bánh đẹp hơn, chất lượng tốt hơn.
THÁI HÀ
