Nhiều trung tâm, doanh nghiệp đang ráo riết tuyển dụng lao động đi làm việc ở nước ngoài. Hàng nghìn chỗ làm đang chờ người lao động với mức thu nhập hấp dẫn, dù công việc không đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Thế nhưng, người lao động Phú Yên vẫn không mặn mà với việc “hướng ngoại”. Vì sao?
Tư vấn việc làm cho người lao động tại phiên giao dịch việc làm huyện Tây Hòa - Ảnh: N.HÂN
THỊ TRƯỜNG PHONG PHÚ
Đợt 1 phiên giao dịch việc làm năm 2011 là thời điểm thuận lợi để các trung tâm giới thiệu việc làm trong tỉnh tuyển một lượng lớn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, với những công việc chỉ cần trình độ tay nghề thấp. Số lượng đầu việc dành cho lao động phổ thông lên đến vài nghìn, trong đó nhiều nhất là công việc trong ngành xây dựng, lắp ráp hàng điện tử, thợ nề, thợ sắt, thợ mộc, giúp việc nhà, chăm sóc người già, làm thuyền viên đánh bắt gần bờ…
Theo thông tin mới nhất từ các nhà tuyển dụng tại Phú Yên, thị trường lao động tại Liên bang Nga đang cần 100 lao động xây dựng, 250 thợ nề, 100 thợ sắt, 100 thợ mộc (ưu tiên lao động có kinh nghiệm, tay nghề; lao động chưa có tay nghề, công ty sẽ tổ chức lớp dạy nghề miễn phí). Thị trường Hàn Quốc và Nhật Bản cần 400 nam, nữ lao động phổ thông; thị trường Malaysia cần 200 nam, nữ lao động phổ thông làm việc tại các nhà máy, xí nghiệp; thị trường Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống Nhất cần 300 thợ gò, hàn nhôm; thị trường Brunei cần 100 lao động xây dựng dân dụng; thị trường Đài Loan cần 200 lao động phổ thông, 100 điều dưỡng, y tá, chăm sóc người già…
Với nhu cầu tuyển dụng lao động như vậy, để tuyển được lao động, các đơn vị tuyển dụng còn kèm theo nhiều chế độ đãi ngộ, như đài thọ vé máy bay khứ hồi, nhà ở, điện, nước, gas, dụng cụ nấu ăn miễn phí, có xe đưa đón đi lại từ chỗ ở đến nơi làm việc và ngược lại. Thời hạn hợp đồng 2-3 năm và có thể gia hạn thêm 2 năm; hết năm làm việc đầu tiên, người lao động được nghỉ một tháng về thăm gia đình, nhưng vẫn được hưởng lương cơ bản với mức thu nhập 10-35 triệu đồng/tháng.
Ông Nguyễn Quốc Việt, chuyên viên Phòng Xuất khẩu lao động 1 của Công ty xuất khẩu Lao động - Thương mại du lịch (SOVILACO), cho biết: “Phần lớn công việc không đòi hỏi chuyên môn cao, chỉ cần tốt nghiệp cấp 2, có sức khỏe tốt để làm việc. Nhưng do khả năng tài chính của người lao động hạn chế nên gặp nhiều khó khăn, vì vậy nhiều đơn vị không tuyển dụng đủ lao động như kế hoạch đã đề ra”. Ông Nguyễn Văn Lập ở xã Hòa Đồng (huyện Tây Hòa), nói: “Thu nhập khi người lao động làm việc ở nước ngoài khá hấp dẫn, nhưng gia đình quá khó khăn nên không lo đủ chi phí ban đầu. Vì vậy, dù có muốn đi làm việc ở nước ngoài cũng đành chịu thôi…”.
CẦN TẠO ĐIỀU KIỆN CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG VAY VỐN
Tại Phú Yên hiện có sáu doanh nghiệp tham gia tuyển dụng và đưa lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài. Ngoài ra, còn có 4 trung tâm giới thiệu việc làm và một trường cao đẳng nghề chuyên tư vấn, giới thiệu việc làm, đào tạo nghề và phục vụ chương trình xuất khẩu lao động của địa phương. Từ đầu năm đến nay, có 220 lao động được tuyển chọn và đi làm việc ở nước ngoài, trong đó có 63 lao động đi theo chương trình xuất khẩu lao động của tỉnh, chủ yếu là thuộc diện chính sách, thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự được tỉnh trích ngân sách hỗ trợ 100% học phí học giáo dục định hướng và học ngoại ngữ. Ông Nguyễn Xuân Ngân, chuyên viên Phòng Lao động và Việc làm (Sở LĐ-TB-XH Phú Yên) cho biết: “Trình độ chuyên môn, tay nghề của người lao động Phú Yên vẫn chưa đáp ứng nhu cầu của bên sử dụng lao động, nhất là ở những thị trường có thu nhập cao như Hàn Quốc, Nhật Bản. Thiếu vốn, trình độ ngoại ngữ hạn chế và tâm lý ngại đi làm xa là những cản trở lớn nhất trong công tác xuất khẩu lao động ở tỉnh”.
Hiện tổng chi phí của một lao động đi xuất khẩu lao động từ 25 - 110 triệu đồng, trong khi đó các ngân hàng chưa mở rộng diện cho vay vốn để người lao động đi làm việc ở nước ngoài, nên người lao động gặp rất nhiều khó khăn trong vấn đề tài chính.
Bà Trương Thị Viên, Phó Phòng Kế hoạch và nghiệp vụ Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tại Phú Yên, cho biết: “Ngân hàng chỉ ưu tiên các đối tượng chính sách, con thương binh liệt sĩ, hộ nghèo khi vay vốn đi làm việc ở nước ngoài, với mức 30 triệu đồng, lãi suất 0,65%/tháng”. Với mức vay tối đa 30 triệu đồng, một lao động muốn đi làm việc ở những thị trường lao động như Nhật Bản, Các tiểu vương quốc Ả rập Thống Nhất thì số tiền được vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội chưa đủ nửa chi phí. Ông Ngô Quang Hưng ở xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa), cho biết: “Tôi làm nghề cơ khí, thu nhập bấp bênh nên đăng ký làm công nhân may tại Nhật Bản, nhưng chi phí ban đầu lên đến 120 triệu đồng. Ngoài ra, vì Phú Yên chưa có bệnh viện đủ điều kiện khám và cấp giấy chứng nhận sức khỏe cho người lao động làm việc nước ngoài nên tôi phải tốn thêm một khoản chi phí không nhỏ để đi khám sức khỏe tại các tỉnh khác. Tổng chi phí trước khi đi làm việc tại Nhật Bản gần 150 triệu đồng, là số tiền quá lớn đối với một lao động nông thôn như tôi”.
Người lao động không đáp ứng được những yêu cầu mà các nhà tuyển dụng đặt ra, thực tế này đòi hỏi ngành LĐ-TB-XH Phú Yên cần nắm bắt được nhu cầu thực tế về số lượng và chất lượng lao động trong mỗi ngành nghề tại địa phương. Từ đó có chính sách hỗ trợ, định hướng và giải pháp về đào tạo nghề gắn với nhu cầu của thị trường lao động các nước.
NGỌC HÂN
