Tính đến tháng 6-2006, Phú Yên vẫn còn 61 trẻ em lang thang chưa hồi gia, trong đó huyện Tây Hoà có tới 40 em. Ông Trần Cao Phong, Chủ nhiệm Ủy ban Dân số- Gia đình - Trẻ em huyện cho biết: “Trước đây, Tây Hoà có đến 252 trẻ đi lang thang bán vé số tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong số 212 trẻ được vận động về với gia đình, có 75 em được đi học trở lại, 25 em học nghề tại cộng đồng và ở các trung tâm. Số trẻ còn lại hoàn cảnh cũng khó khăn nhưng chưa có sự hỗ trợ giúp đỡ nên nguy cơ tái lang thang là không tránh khỏi”. Cuộc sống lang thang ở các thành phố lớn luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Có trường hợp trẻ em gái bị “mẹ mìn” dụ dỗ qua Campuchia bán; có trường hợp bị nghiện, bị đánh đập dã man và không ít lần trẻ em lang thang bán vé số bị cướp giật dẫn đến nợ nần chồng chất không dám trở về nhà. Nhiều bậc cha mẹ đã thấm thía cảnh con mình bị tước mất niềm vui sống, nhưng phần lớn vẫn để con ra đi vì kinh tế gia đình quá khó khăn. Đặc biệt ở một số xã như Hoà Tân Tây, Hoà Đồng… nhiều cha mẹ dắt con đi bán vé số .
Đào tạo nghề tại cộng đồng, giúp trẻ hồi gia ổn định cuộc sống – Ảnh: T.Thủy
Bên cạnh số trẻ em lang thang kiếm sống nơi xa, Tây Hòa còn có một tỷ lệ lớn trẻ em lao động nặng nhọc tại địa phương. Toàn huyện có đến 315 em đi làm thuê để kiếm tiền phụ giúp gia đình. Các em phụ khuân gạch ngói, bóc vỏ hạt điều và làm một số việc khác, không có thời gian để học tập như bạn bè cùng trang lứa. Bà Cao Thị Thịnh, cán bộ chuyên trách Dân số- Gia đình- Trẻ em xã Hoà Thịnh cho biết: “Người dân chỉ thấy cái lợi trước mắt, không thấy cái hại lâu dài và sự thiệt thòi nhiều mặt của trẻ. Một số hộ có tư tưởng ỷ lại trông chờ, đòi hỏi sự trợ giúp của Nhà nước về vật chất, không thấy hết trách nhiệm, vai trò của gia đình là hết sức quan trọng trong việc giáo dục, nuôi dưỡng trẻ em”.
Là địa phương có nhiều trẻ lang thang chưa hồi gia và trẻ có nguy cơ lang thang cao, trẻ em lao động sớm đứng thứ hai toàn tỉnh, huyện Tây Hoà đề ra nhiều giải pháp để giúp các em hồi gia; ngăn chặn và giải quyết trình trạng trẻ em lao động nặng nhọc trong điều kiện độc hại, nguy hiểm. Hàng tháng, các xã đều tổ chức giao ban để nắm tình hình trẻ lang thang. Đội ngũ cộng tác viên phối hợp với các ngành liên quan đến tận nhà trẻ có nguy cơ lang thang để tuyên truyền; vận động các em sau khi hồi gia tiếp tục học văn hoá, học nghề để ổn định cuộc sống, tránh tình trạng tái lang thang. Chính quyền địa phương cũng quan tâm tạo điều kiện cho các gia đình có trẻ lang thang được vay vốn từ quỹ quốc gia xoá đói giảm nghèo. Tuy nhiên số hộ này không nhiều. Huyện đã xây dựng kế hoạch, thành lập Ban chỉ đạo cấp huyện và tổ chức hội nghị triển khai thực hiện Quyết định 19 của Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình ngăn ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em lang thang, trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em phải lao động nặng nhọc trong điều kiện độc hại nguy hiểm. Công tác truyền thông vận động được triển khai trên các phương tiện thông tin đại chúng ở các xã và được lồng vào cuộc họp của các ban ngành đoàn thể liên quan, sinh hoạt câu lạc bộ. Tờ rơi, tài liệu tuyên truyền được sử dụng trong các buổi tư vấn nhóm nhỏ.
Để làm tốt hơn nữa công tác truyền thông vận động cộng đồng, tư vấn giáo dục từng gia đình và trẻ em, Ủy ban Dân số- Gia đình- Trẻ em huyện Tây Hoà đang thành lập các Câu lạc bộ Gia đình có trẻ lang thang và trẻ có nguy cơ lang thang ở Hoà Tân Tây, Hoà Đồng, Hoà Thịnh, Hoà Mỹ Tây. Từ đó, các xã sẽ thực hiện truyền thông, vận động và nâng cao năng lực quản lý; ngăn chặn và trợ giúp trẻ em lang thang kiếm sống. Về tình trạng trẻ em lao động sớm, sau khi phân loại các đối tượng, điều tra giám sát các cơ sở thuê trẻ em lao động như xưởng hạt điều ở Hoà Bình 2, các lò gạch ở Hoà Tân Tây, Ban Dân số- Gia đình- Trẻ em các xã yêu cầu các chủ xưởng và gia đình phải thực hiện cam kết không dùng trẻ em vào công việc không phù hợp với lứa tuổi.
Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân số- Gia đình- Trẻ em Phú Yên Phạm Thị Tương Lai, Tây Hoà cần làm tốt hơn nữa công tác tham mưu cho cấp uỷ và chính quyền để thường xuyên có sự chỉ đạo; phối hợp tốt giữa các ngành, đoàn thể trong triển khai thực hiện Quyết định 19; đồng thời đẩy mạnh công tác vận động, kêu gọi hỗ trợ vốn vay cho các gia đình có trẻ em lang thang và có nguy cơ lang thang để họ yên tâm ổn định cuộc sống, tránh tình trạng tái lang thang cho trẻ…
THU THỦY