Một vụ vận chuyển, tiêu thụ thuốc lá điếu nhập lậu lớn nhất từ trước đến nay vừa được lực lượng chức năng tỉnh Phú Yên triệt phá, thu giữ hàng chục ngàn bao thuốc lá các loại. Từ vụ việc gióng lên hồi chuông cảnh báo cần sớm có giải pháp triệt để cho vấn nạn này.
Thực tế cho thấy lâu nay các cửa hàng bán thuốc lá ở Phú Yên thường hoạt động với quy mô nhỏ lẻ, chủ yếu buôn bán thuốc lá điếu sản xuất trong nước và bán kèm với các mặt hàng khác. Tuy nhiên, cũng không khó để mua những bao thuốc lá hiệu Jet, Esse, Hero, Capri do nước ngoài sản xuất. Những người bán mặt hàng này thường không trưng bày công khai, mà cất giấu ở nơi khó phát hiện, khi có người hỏi mua thì mới lấy ra bán. Nguyên nhân khiến thuốc lá nhập lậu len lỏi vào sâu trong thị trường là do lợi nhuận mang lại cao, nhu cầu sử dụng lớn, nên từ bà chủ tiệm tạp hóa đến ông xe đẩy hàng rong... cũng tranh thủ mua vài bao thuốc lá để bán kiếm lời.
Theo báo cáo của Ban chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389), trong số các mặt hàng nhập lậu nổi lên từ đầu năm 2024 đến nay có thuốc lá điếu. Các đối tượng chủ yếu lợi dụng xuất, nhập khẩu không khai báo, khai sai tên, chủng loại hàng, trà trộn vào hàng hóa xuất, nhập khẩu chính ngạch những hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn; lợi dụng sàn thương mại điện tử, trang mạng xã hội, hoạt động quảng cáo, giới thiệu sản phẩm… để kinh doanh hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, hàng giả.
Tại Phú Yên, từ đầu năm nay, Ban chỉ đạo 389 tỉnh tiến hành kiểm tra 1.035 trường hợp, qua đó phát hiện hơn 800 vụ vi phạm. Trong tổng số vụ vi phạm có 744 vụ bị xử lý vi phạm về mua bán, vận chuyển hàng nhập lậu, gian lận thương mại, gian lận về thuế, trong đó có mặt hàng thuốc lá.
Hoạt động buôn bán thuốc lá lậu không chỉ gây thất thu lớn cho ngân sách Nhà nước mà còn đe dọa sức khỏe cộng đồng. Những tháng cuối năm, hoạt động vận chuyển, tiêu thụ hàng lậu, hàng giả càng diễn biến phức tạp với nhiều phương thức tinh vi. Nghị định 98/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định người có hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ dưới 50 bao sẽ bị phạt tiền đến 3 triệu đồng. Như vậy, theo quy định này, chế tài xử phạt không chỉ áp dụng với những đối tượng buôn bán, vận chuyển mà ngay cả người tiêu dùng cũng sẽ có thể bị phạt 3 triệu đồng, dù chỉ tàng trữ 1 bao thuốc lá nhập lậu.
Công tác phòng chống buôn lậu, hàng giả luôn gặp nhiều khó khăn, bởi thủ đoạn của các đối tượng ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Để triển khai có hiệu quả chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý thuốc lá, trong thời gian tới, các ngành chức năng tỉnh Phú Yên và đơn vị có liên quan tiếp tục tăng cường công tác quản lý, thường xuyên kiểm tra, kiểm soát thị trường, trong đó có mặt hàng thuốc lá; xử lý nghiêm các tổ chức và cá nhân buôn bán, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá trên thị trường. Tuyên truyền, vận động người dân không tham gia, tiếp tay buôn lậu và sử dụng thuốc lá.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các ngành chức năng và chính quyền địa phương, hy vọng tình trạng kinh doanh, tiêu thụ thuốc lá lậu sẽ được chặn đứng; ngân sách Nhà nước không còn bị thất thoát, xã hội không còn những trường hợp mắc các căn bệnh liên quan đến thuốc lá gây ra.
NGUYỄN QUANG
