Quyền tham gia của trẻ em vào quá trình ra quyết định các quyền được tham gia của trẻ em là một nhóm quyền cần được nghiên cứu sâu sắc hơn, nâng cao nhận thức, bổ sung kiến thức để các quyền cụ thể trong nhóm quyền này được thực hiện trong thực tiễn cuộc sống.
Công ước LHQ về quyền trẻ em (CRC) thừa nhận các quyền của trẻ em là được bày tỏ quan điểm về những vấn đề có liên quan tới các em và quyền được mọi người lắng nghe những quan điểm này. Các quyền này nếu được thực hiện đầy đủ sẽ tạo cơ hội cho trẻ em được thực hiện quyền chính trị, xã hội của mình, trong mối tương quan với các quyền dân sự, văn hóa, kinh tế.
Mọi trẻ em đều có thể bày tỏ ý kiến, nguyện vọng của mình, không có giới hạn về độ tuổi đối với việc thực hiện quyền tham gia. Quyền này được thực hiện với bất kỳ trẻ em nào khi các em có ý kiến, nguyện vọng về bất kỳ vấn đề nào liên quan đến các em. Ví dụ, trẻ em ở tuổi rất nhỏ hoặc trẻ em khuyết tật có thể có những khó khăn và hạn chế khi bày tỏ nguyện vọng qua thuyết trình bằng ngôn ngữ nói nhưng các em có thể được động viên, hỗ trợ để bày tỏ bằng các phương pháp nghệ thuật như vẽ, làm thơ hay thông qua trò chơi, viết bài luận, sử dụng máy tính hoặc cử chỉ, dấu hiệu.
Trẻ em có quyền bày tỏ ý kiến, quan điểm một cách tự do nhưng quyền này lại đòi hỏi người lớn tạo cơ hội cho các em thực hiện. Hay nói cách khác, người lớn, như cha mẹ, thầy cô giáo, các chuyên gia, các nhà chính trị có trách nhiệm và cần có năng lực để khuyến khích trẻ em đóng góp ý kiến của mình vào tất cả vấn đề liên quan đến các em. Thế nhưng điều này cũng không có nghĩa rằng trẻ em bị yêu cầu hay bị gây áp lực phải bày tỏ nếu các em chưa sẵn sàng để tham gia hoặc không quan tâm đến vấn đề được đưa ra.
Trẻ em có quyền được người khác lắng nghe trong mọi vấn đề tác động đến các em. Quyền được lắng nghe này liên quan đến tất cả các hành động và quyết định có ảnh hưởng đến cuộc sống của trẻ trong gia đình, trong trường học, ở cấp địa phương cũng như cấp quốc gia. Quyền này được áp dụng cho cả hai loại quyết định liên quan đến cá thể mỗi đứa trẻ cũng như số đông trẻ em (tương tự vai trò của các cử tri người lớn).
Ý kiến, quan điểm của trẻ em phải được xem xét và cân nhắc một cách nghiêm túc. Đương nhiên, không phải bất kỳ ý kiến nào của trẻ em cũng phải được đáp ứng hoàn toàn mà trước hết cần sự tiếp nhận và xem xét một cách thích đáng của người lớn. Thậm chí, nhiều vấn đề trẻ nhỏ tuổi vẫn có năng lực nhận thức và bày tỏ quan điểm. Mức độ của năng lực tham gia của trẻ còn phụ thuộc vào mức độ hỗ trợ, kỹ năng làm việc với trẻ của người lớn.
Theo LĐXH