Mấy tháng nay, trên các phương tiện thông tin đại chúng tràn ngập tin tức, ý kiến phản hồi từ nhiều phía về ba đề tài có liên quan đến người nghèo và chức năng của chính quyền. Đó là Nghị quyết 32-2007/CP về các giải pháp giảm thiểu tai nạn giao thông, trong đó có cấm xe hai, ba bánh độ chế; đó là tình trạng xâm hại sức khoẻ và tính mạng của trẻ em ở các nhà trẻ tư nhân; đó là Quyết định 02/2008/QĐ/UBND ngày 9/1/2008 của UBND TP Hà Nội cấm bán hàng rong.

Giờ vui chơi của một nhóm trẻ ở TP Tuy Hòa - Ảnh: M.THÚY

Theo chúng tôi, chính quyền ra một văn bản để bắt buộc người dân thực hiện thì dễ, nhưng sức sống của văn bản đó đến đâu, ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của người dân thì cần phải xem xét. Hai trong chín điều kiện để ra một văn bản pháp quy là “phù hợp quy luật khách quan” và “phù hợp với thực tiễn”. Thế nhưng, có thể nói thực tiễn đang “chống lại” các văn bản trên.

Thực tiễn lớn nhất là dân nghèo ta còn đông, và nhiều người trong số họ kiếm sống với chiếc xe ba gác, với gánh hàng rong, với gian nhà nhỏ trông coi vài đứa trẻ... Vì vậy, khi cấm xe ba bánh độ chế, cấm bán hàng rong, giữ trẻ tư... là cấm ngay phương tiện mưu sinh của họ và gia đình, đẩy một bộ phận dân nghèo đến thất nghiệp. Và như vậy, số hộ nghèo “có mã số” sẽ tăng lên sau vài tháng nếu như triệt để cấm các phương tiện hành nghề của người lao động. Lập lại trật tự giao thông, mỹ quan đô thị là cần thiết, nhưng không thể chỉ ra lệnh cấm là được. Trên tất cả là cuôïc sống của người dân. Vì vậy trước khi ra một văn bản liên quan đến đông đảo người lao động, nhất là lao động nghèo, phải tính đến các giải pháp khả thi để không ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.

Nhà trẻ tư, nếu bị dẹp toàn bộ thì không chỉ gây khó khăn cho số người trông coi trẻ, mà còn ảnh hưởng đến một số đông hơn thế là những người nghèo có con gửi ở các nhà trẻ, vì thực tế là chúng ta không đủ nhà trẻ đủ tiêu chuẩn, cô giáo đủ chuẩn để nuôi dạy các cháu. Tình trạng bạo hành trẻ em không phải mới xuất hiện, nhưng chính quyền một số nơi đã không biết, hoặc biết nhưng làm ngơ để cho tội ác cứ tồn tại. Chỉ đến khi báo chí lên tiếng, công luận lên án thì chính quyền mới “ra tay”.

Ví như cấm xe hai, ba bánh, cấm bán hàng rong..., nếu Nhà nước biết rằng tất cả những người sử dụng xe hai, ba bánh, gánh hàng rong để mưu sinh là dân nghèo, thì trước khi ban hành lệnh cấm, Nhà nước phải có giải pháp cho người nghèo mưu sinh không phải sử dụng xe hai, ba bánh hay có loại xe tương tự đáp ứng được yêu cầu mưu sinh của người nghèo cũng như giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội liên quan.

TRẦN HỮU THỌ