Trời mưa, cuộc sống có phần bất tiện, khó khăn, bởi đi kèm với nó thường là ngập lụt, triều cường, gió mùa..., nhưng với nhiều người, mưa nhắc nhớ nhiều kỷ niệm, ký ức một thời. Mưa cũng là “đặc sản” mà ông trời ban cho con người.
Trời mưa, ngồi trong nhà, các thành viên quây quần bên bếp lửa hay mâm cơm nóng, vừa ăn vừa hít hà, được ăn các món nóng, liên quan tới bếp lửa là thú vị nhất. Trong số này có món bánh xèo.
Bánh xèo miền Trung là món bánh quê dân dã, dễ làm, rất phổ biến. Ăn ngon miệng đến no bụng.
Nhà tôi làm bánh tráng nên trong nhà lúc nào cũng sẵn bột gạo, bây giờ ra chợ mua bột gạo đăng sẵn hoặc bột khô về quậy nước là có nguyên liệu chính để làm món bánh xèo. Thời dĩ vãng khó khăn, có được ít thịt mỡ đúc bánh xèo đã là quý. Một cục mỡ lớn, cho thêm ít dầu dừa hoặc dầu phộng đã “thắng tới” cho thơm để thoa khuôn đổ bột. Tiếng xèo xèo bốc khói hòa cùng tiếng mưa. Đó là bánh xèo vỏ. Thỉnh thoảng cũng có bánh xèo giá đỗ hoặc sắn nước băm sợi, có thêm miếng thịt mỡ xắt mỏng.
Mùa mưa, chúng tôi có những bữa “đại yến” bánh xèo mà bây giờ vẫn còn nguyên giá trị. Mùa mưa cũng là mùa nấm, kéo dài đến cuối năm âm lịch. Nấm mọc thành từng khoang, từng dề ở các cồn mối trong vườn. Từ trong lòng đất, bất ngờ chui lên những tai nấm xinh xắn, ngọt ngào. Nấm mối, nấm khoang. Mấy anh chị em tôi thường dậy từ sáng sớm để nhổ nấm trước khi trời sáng bạch. Nhổ nấm có khi được cả rổ, cả thúng, ham lắm, “ham như nấm”. Nấm nấu canh rau tập tàng, mát đến tận xương. Nấm xào sả ớt ăn cơm nóng đến lủng nồi. Nhưng thích nhất vẫn là bánh xèo nấm. Bánh xèo nhân nấm xê xê vàng, giòn giòn là đỉnh cao của món này bởi sự thơm giòn của bánh, ngọt đặc trưng của nấm cho ta một cảm giác... khó quên!
Thỉnh thoảng nguồn nấm được tăng cường từ người quen ở miền núi gửi xuống, mình gửi ngược bánh tráng lên. Cách giao thương đơn giản và nghĩa tình. Nấm mọc trên núi dày hơn, chất lượng cũng đậm đà hơn bởi sự săn chắc của đất đai, của núi rừng.
Khách du lịch đến Tuy Hòa rất thích thú và ngạc nhiện về ẩm thực địa phương. Ngoài những món hải sản, các đặc sản miền quê xứ Nẫu thì có bánh xèo. Sáng, chiều, tối, cứ bước chân xuống phố sẽ bắt gặp những quán bánh xèo nhỏ ven đường. Dĩ nhiên là bánh xèo nhân thịt, tôm, mực, giá đỗ, hành lá. Bánh xèo miền Trung to tròn hơn chiếc lá tra, nhiều khi thấy nhân còn nhiều hơn bột bánh. Khách hàng đôi khi phải chờ đợi từng chiếc bánh nóng hổi vừa rời khuôn, chấm mắm có dằm thêm ớt xiêm, cứ vậy hít hà...
Bánh xèo Tuy Hòa đặc trưng và ngon hơn bất cứ bánh xèo ở nơi đâu. Tôi nghĩ vậy theo cảm nhận của mình và những phản hồi trung lập từ du khách. Có điều, quán bánh xèo ở mình nhiều, ngon nhưng chỉ quanh quẩn ở vỉa hè, chưa có thương hiệu để nâng tầm ẩm thực. Ngày mưa chạy trên đường, thỉnh thoảng lại nghe hơi bánh xèo thơm lừng tỏa ra từ một góc vỉa hè, gợi nhớ hương vị bánh xèo nấm ngày mưa khi còn nhỏ, và mong lắm có những quán bánh xèo tươm tất, thậm chí là nhà hàng bánh xèo, tại sao không nhỉ?
QUỲNH MAI
