Thời gian qua, những cuộc hành trình đi tìm đồng đội vẫn không hề ngơi nghỉ, nhiều cán bộ, chiến sĩ của các đội quy tập đã không quản ngại khó khăn, ngày đêm băng rừng, vượt suối tìm hài cốt liệt sĩ. Việc làm đó không chỉ thể hiện lòng tri ân đối với những người đã ngã xuống mà còn góp phần thắp lên niềm tin, hy vọng cho thân nhân các gia đình liệt sĩ.
Không quản ngại đưa các anh về…
Từng tham gia nhiều lần tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, trung úy Đồng Thành Tài, cán bộ Ban Chính sách Bộ CHQS tỉnh Phú Yên, chia sẻ: “Phần lớn phần mộ, hài cốt của liệt sĩ nằm rải rác khắp nơi ở núi rừng hiểm trở, đi lại hết sức khó khăn. Thậm chí, chúng tôi còn phải đối mặt với những nguy hiểm cận kề: bom mìn còn sót lại của chiến tranh, độc hại của khí tụ nén lâu ngày... Nhưng chúng tôi chưa một lần nhụt chí mà luôn tâm niệm rằng, đó là trách nhiệm, là tình cảm, là việc nghĩa phải làm để bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đối với sự hy sinh to lớn của các anh hùng liệt sĩ”.
Mới đây, tại Nghĩa trang liệt sĩ phường Xuân Yên (TX Sông Cầu), Thị ủy, UBND TX Sông Cầu tổ chức lễ truy điệu, an táng ba hài cốt liệt sĩ. Đây là những liệt sĩ được Cơ quan quân sự TX Sông Cầu tiến hành quy tập tại suối Cát, núi Mã Giọ, xã Xuân Thọ 1 (TX Sông Cầu), nơi trước đây là khu vực bệnh xá huyện Tuy An trong chiến tranh chống Mỹ, cứu nước. Sau bao nhiêu năm tháng nằm lại nơi chiến trường ác liệt, hài cốt của ba liệt sĩ hy sinh trong cuộc kháng chiến đã được trở về với quê hương và người thân. Trong hành trình quy tập ba liệt sĩ, đội quy tập của Cơ quan quân sự TX Sông Cầu đã hai lần đi khảo sát, vượt qua nhiều vực sâu núi cao, địa hình hiểm trở. Trung tá Nguyễn Ngọc Hùng, Chính trị viên phó, Cơ quan quân sự TX Sông Cầu, nói: “Vất vả nhọc nhằn đều tan biến, nhường lại là niềm vui vỡ òa khi chúng tôi xác định đúng hài cốt, di vật liệt sĩ. Bằng tình cảm, trách nhiệm của mình, đội quy tập góp nhặt, nâng niu từng mẩu xương, từng di vật của liệt sĩ để đưa các anh về với đội hình đồng đội”.
Trung tá Nguyễn Ngọc Hùng chia sẻ thêm: Bên cạnh những khó khăn do thời gian đã qua lâu, địa hình, địa vật thay đổi, nhân chứng, những người trực tiếp chôn cất hoặc biết các phần mộ liệt sĩ nay đã già hoặc không còn; các đơn vị trong chiến tranh liên tục thay đổi địa bàn chiến đấu thì việc xác định nơi hy sinh của liệt sĩ qua giấy báo tử là rất khó, bởi giấy báo tử về cho gia đình và địa phương của liệt sĩ chỉ là những dòng thông tin rất ngắn gọn: tên, đơn vị, mặt trận hy sinh. Phần lớn hài cốt liệt sĩ được quy tập thời gian gần đây dựa vào nguồn phát hiện cung cấp thông tin của đồng đội, của nhân dân, những người có tâm huyết với công tác quy tập mộ liệt sĩ.
Hành trình chưa kết thúc
Ông Nguyễn Văn Lộc ở xã Xuân Thọ 2, người đã cung cấp thông tin về ba mộ liệt sĩ cho Cơ quan quân sự TX Sông Cầu, nói: Thời chiến, tôi cũng ở trên núi, cũng biết một số nơi các đồng chí đồng đội ngã xuống. Chúng tôi phát hiện thì có báo với anh em quân sự khảo sát, rồi quy tập về nghĩa trang liệt sĩ.
Hành trình tìm hài cốt liệt sĩ Nguyễn Văn Anh, hy sinh tháng 12/1968 tại xã Sơn Thành (huyện Tây Hòa) trải dài suốt nhiều năm ròng. Ông Nguyễn Văn Sơn ở huyện Đông Hòa, con của liệt sĩ Nguyễn Văn Anh, nhớ lại: Cha tôi hy sinh tháng 12/1968 tại xã Sơn Thành. Suốt nhiều năm sau đó và khi hòa bình lập lại, gia đình đã liên hệ khắp nơi để tìm kiếm hài cốt của ông. May mắn là cuối cùng cũng đã tìm được. Tôi rất cảm ơn sự giúp đỡ của Ban Chính sách Bộ CHQS tỉnh đã đưa cha tôi về Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh yên nghỉ cùng đồng chí đồng đội.
Để thực hiện công tác tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ, Bộ CHQS tỉnh Phú Yên đã chỉ đạo cơ quan thực hiện tốt việc giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị, thu thập tổng hợp thông tin cung cấp, trả lời hàng trăm lượt thông tin liệt sĩ cho gia đình và địa phương. Ở bất cứ nơi đâu, khi chỉ có một thông tin nhỏ về mộ liệt sĩ, cán bộ chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh xem đó như một lời nhắn nhủ của đồng đội, để tiếp tục thực hiện những cuộc hành trình của lòng tri ân với những người anh dũng hiến dâng cuộc đời mình cho Tổ quốc.
“Thật khó để có thể kể hết những vất vả, gian nan trong hành trình tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Nhưng bằng tình cảm, trách nhiệm của mình, hàng ngàn phần mộ liệt sĩ đã được đưa về nghĩa trang để gia đình, người thân và nhân dân chăm sóc, hương khói. Việc làm đó đã góp phần thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, đồng thời thắp lên hy vọng cho thân nhân của hàng ngàn liệt sĩ trên dải đất từng chịu nhiều bom đạn này. Khi nào chưa quy tập hết mộ liệt sĩ, khi đó nhiệm vụ chưa hoàn thành, hành trình chưa kết thúc…”, đại tá Hoàng Phi Long, Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Phú Yên, cho biết.
TẤN NGHĨA - KIM CHI
