Bây giờ, ở Phú Yên, nhiều người quý ông Bốn Bằng (Bùi Xuân Bằng, 54 tuổi) với điệu nghệ làm bánh sinh nhật. Càng mến hơn khi thấy ông chẳng hề phiền não về thương tật một thời chiến trận, chỉ vui tràn chuyện tiếu lâm…

Ước mơ… còn một chân

Thương binh Bùi Xuân Bằng với nụ cười luôn vui vẻ - Ảnh: MẠNH MINH TÂM

Thuyết phục mãi, ông mới chịu kể chuyện một thời ở chiến trường K (Campuchia) đánh dẹp Pol Pot. Tốt nghiệp trung học năm 1981, anh thanh niên Bốn Bằng rời quê (thôn Phong Niên, xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa) lên đường nhập ngũ. Thế nhưng do sức khỏe yếu, anh bị trả về địa phương, làm ruộng. Đến năm 1983, anh tiếp tục được gọi nhập ngũ và người lính tình nguyện Việt Nam Bốn Bằng đã trải qua nhiều trận chiến khốc liệt, cuối năm 1985 thì bị thương nặng….

“Tận tay vuốt mắt nhiều đồng đội, tôi còn sống là may mắn lắm. Bạn hữu muốn nghe chuyện đời lính K thì biết sao tôi kể vậy. Thật lòng, thời bộ đội tình nguyện đánh Pol Pot, tôi không sợ chết, chỉ mong nếu có bị thương thì mất một chân thôi! Quả thật, tôi đã toại nguyện và vui vẻ sống”, ông Bằng rổn rảng.

Rồi ông kể tôi nghe về một số trận đánh đã tham gia tại khu vực ngã ba biên giới Campuchia - Lào - Thái Lan. Ấy là mùa khô năm 1985, Đại đội trinh sát 21 của ông được lệnh dẫn Tiểu đoàn anh hùng 210 đi trinh sát địa hình. Bản thân Bốn Bằng vừa bị sốt rét, từ bệnh viện trở về đơn vị đã nhận ngay nhiệm vụ vào khu vực mặt trận nguy hiểm, cứ điểm cố thủ của quân Pol Pot…

“Ngay ngày đầu đi trinh sát, một trái mìn gài giữa đường rừng đã làm đơn vị tôi chết 1 người, bị thương 2. Tiếp tục ngày thứ hai, tôi được cử đi đầu dò mìn, mở đường. Tôi yêu cầu anh em đi chậm, cẩn trọng quan sát, nhất là đề phòng phục kích tại khu vực bị “động ổ” ngày hôm qua. Đang đi, tôi phát hiện một sợi dây thép màu xanh mắc ngang bụi cây. Dò nhìn tiếp thì… một trái mìn cỡ 1,2kg đang chực sẵn! Loại này có tầm sát thương đến 50m, nếu lệch một bước chân là… đi tong! Tôi lấy bình tĩnh thực hiện thao tác gỡ mìn thành công; chuyện gỡ mìn không có thời gian để… rút kinh nghiệm”, ông Bằng kể.

Thế nhưng, ông lại bị thương nặng trong một đợt trinh sát hướng dẫn một đơn vị chiến đấu di chuyển từ Campuchia sang Lào. Lần này, ông vướng phải loại mìn 652A. Ông cho biết: “Anh em bộ đội gọi đây là mìn “hạnh phúc”, bởi chỉ chuyên sát thương một chân người dính phải, chân nào dậm mìn thì “tiêu” chân đó! Tôi bị thương lúc 10 giờ sáng, được 4 đồng đội cáng võng đến khoảng 17 giờ cùng ngày mới tới được nơi giải phẫu cưa chân. Dọc đường, anh em phải dùng dây dù quấn ga rô, rồi dùng cây thong nòng súng để quay thít chặt, cho đỡ mất máu. Sau một đêm mê man, tôi tỉnh dậy thấy một bên chân… trống trơn, một số mảnh mìn khác găm trong người. Sau đó, tôi được chuyển qua một số bệnh viện nữa, rồi phục viên với thương tật hạng 3/4”.

“Anh yêu” 8 mảnh và tiếng thét giữa chợ

Một đồng đội của Bốn Bằng - ông Tạ Phong Quang ở huyện Tây Hòa, nhận xét: “Bốn Bằng sống bộc trực, tình cảm, yêu ghét rõ ràng. Hồi cùng đơn vị ở chiến trường K, anh em đều nể tính cách dũng cảm, mưu trí của A trưởng Bốn Bằng. Anh luôn thực hiện tốt nhất mệnh lệnh cấp trên, bằng sự quả cảm, khéo léo trong đánh địch nhưng phải làm sao giảm thiểu thương vong. Nghe bạn bè đồng hương bị thương là anh tìm mọi cách thăm hỏi, động viên. Là thương binh phục viên, anh chẳng nề hà việc gì để làm ăn nuôi con, không bao giờ… vỗ ngực công thần”.

Với Bốn Bằng, ấn tượng “khác biệt” từ chiến trường K thì có nhiều, nói không xuể. Ví như ông kể, có cuộc hành quân, đến điểm nghỉ thì trời đã sập tối. Anh em bộ đội lấy nước giữa rừng cho vào cơm gạo sấy để ăn. Thế nhưng rạng sáng, nhìn phần cơm còn lại thấy… đen sì, dòi bọ lúc nhúc! Thì ra, trong nhập nhoạng tối, đâu ai biết vũng nước đen giữa đống lá mục có lẫn côn trùng…

“Thôi giờ nói chuyện tình lính. Hồi đó, chiến trường K khốc liệt, các đơn vị đều phải đóng quân xa các khu dân cư, để lỡ có bị tập kích thì tránh thương vong cho người dân. Cho nên lính tráng chỉ có thể nhìn phụ nữ… từ xa. Hồi Bệnh viện Khánh Hòa tăng cường sang 2 cô y tá, thì chỉ có các sĩ quan… được phép lại gần, chứ lính tráng cũng… phải nhìn từ xa! Sung sướng nhất đời của mình là được một cô bạn học viết thư, trong đó có chữ “anh yêu”. Thực ra, trước khi đi lính, mình và cô ấy không hề có tình ý gì. Thế mà bỗng dưng nhận được lá thư cô ấy viết có hai chữ quý giá đó, ôi thôi, mình cứ đọc đi đọc lại đến nhàu nát lá thư. Hễ dừng bước hành quân, đào hầm, mắc võng xong là… lại đọc. Rã cẳng đi bộ, vác đồ đạc súng ống cả ngày, vậy mà nhìn vào hai chữ anh yêu là thấy nhẹ nhàng cuộc đời…! Đến nỗi do mở ra gấp lại lâu ngày, lá thư lìa thành 8 mảnh… vẫn ghép lại đọc!”, ông Bằng hào hứng.

Thế nhưng chuyện “yêu qua thư” rồi cũng không đi đến cùng. Bốn Bằng xuất ngũ về làm nông, rồi cưới vợ, chuyển sang buôn bán nguyên phụ liệu làm bánh ở chợ Tuy Hòa. Sau đó, vợ chồng ông đầu tư mở cửa hiệu chuyên làm bánh sinh nhật Bích Phượng (đường Trần Quý Cáp, TP Tuy Hòa). Vợ ông là cô giáo mầm non vừa nghỉ hưu cuối năm 2016. Hai con ông hiện đã có công ăn việc làm và thành đạt. Thế nhưng, ông nói tôi không “ca” chuyện làm bánh, bởi nhiều tế nhị làm ăn. 

Ông Phạm Hồng Ân, hàng xóm của ông Bằng, nói: “Bốn Bằng có hoa tay viết chữ trên bánh sinh nhật rất đẹp, làm ăn rành mạch lắm. Tôi nhớ hồi có một đám chuyên quậy phá ở chợ Tuy Hòa kéo đến quầy hàng Bốn Bằng. Ảnh chèo chân ra từ tốn nói chuyện phải quấy, thế nhưng đám này nhứt quyết nhào vô. Bốn Bằng thét lên một tiếng động trời, rồi rút một thanh sắt dài… dữ tướng bước tới! Thế là cả bọn khựng lại, “biết tánh” Bốn Bằng, im re rút lui, sau đó đến “quy phục” làm bạn em…”.

ĐÀO ĐỨC TUẤN