Thời gian qua, ngành Dân số Phú Yên đã triển khai nhiều chương trình hành động nhằm giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tuy nhiên, nguy cơ mất cân bằng giới tính vẫn còn hiện hữu. Truyền thông giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của ngành Dân số tỉnh trong tương lai.

HIỆU QUẢ TRUYỀN THÔNG

Năm 2014, tỉ số giới tính khi sinh của Phú Yên là 113 trẻ sơ sinh trai/100 trẻ sơ sinh gái, báo động tình trạng mất cân bằng giới tính nghiêm trọng. Đến cuối năm 2015, tỉ số này đã giảm còn 112 trẻ sơ sinh trai/100 trẻ sơ sinh gái. Đây là kết quả của chương trình hành động nhằm giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Phú Yên.

Ông Vũ Ngọc Dững, Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, cho biết: “Chi cục đã chủ động xây dựng hướng dẫn, kế hoạch tổ chức các hoạt động hưởng ứng chiến dịch truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh, trong đó chú trọng tập trung truyền thông trực tiếp ở cơ sở, truyền thông đại chúng”.

Hiện nay, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã xuất bản hàng ngàn bản tin với chủ đề: “Không phân biệt giới, không lựa chọn giới tính thai nhi” cung cấp đến cán bộ hội đoàn thể các cấp. Công tác truyền thông lồng ghép được duy trìthường xuyên tại 42 CLB Cha mẹ và vị thành niên/thanh niên về sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục, 27 CLB Chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng đồng, 15 CLB Giảm thiểu tảo hôn và kết hôn cận huyết thống tại các xã, phường, thị trấn. 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh đều treo băng rôn, khẩu hiệu hưởng ứng chiến dịch truyền thông mất cân bằng giới tính khi sinh.

Phó Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Sơn Hòa Nguyễn Văn Hòa cho hay: “Trung tâm đã phối hợp với Huyện đoàn tổ chức truyền thông, tư vấn nhóm nhỏvề giáo dục chuyển đổi hành vi DS-KHHGĐ, bình đẳng giới tại các xã Sơn Phước, Phước Tân, Suối Trai và Krông Pa cho đoàn viên cơ sở; đồng thời tổ chức truyền thông về các nội dung giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh tại các xã Sơn Hà, Sơn Nguyên, Suối Bạc, Sơn Xuân, Sơn Long, Sơn Định và thị trấn Củng Sơn.

Chị Kim Oanh ở xã Hòa Phú (huyện Tây Hòa), chia sẻ: “Tôi có nghe thông tin thừa nam thiếu nữ trầm trọng trong thời gian tới sẽ gây ra nhiều hệ lụy được phát trên đài phát thanh xã. Trong cuộc họp thôn, tôi cũng được phát tờ rơi không phân biệt giới tính thai nhi. Nhiều chị em trong xóm tôi cũng đã nói về chuyện này, có người không quan trọng chuyện sinh con trai hay con gái nhưng có người vẫn chưa thông”.

GIẢM THIỂU NGUY CƠ

Mặc dù công tác DS-KHHGĐ đã có nhiều chương trình hành động nhưng tỉnh đang đối mặt với các nguy cơ, thách thức làmức sinh chưa ổn định, một số nơi xảy ra tình trạng sinh con thứ 3 trở lên, mất cân bằng giới tính khi sinh đang ở mức cao. Theo khảo sát của Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, hiện nay, mất cân bằng giới tính khi sinh của Phú Yên ở vùng thành thị cao hơn nông thôn. Tỉ số giới tính khi sinh theo lần sinh có xu hướng tăng ở lần sinh thứ 2, thứ 3. Đáng lo ngại là tỉ số giới tính khi sinh tăng tỉ lệ thuận với trình độ học vấn người mẹ. Theo các nhóm kinh tế - xã hội thì nhóm giàu nhất có tỉ số giới tính khi sinh cao hơn nhóm nghèo.

Ông Vũ Ngọc Dững phân tích: “Tâm lý xã hội truyền thống với tư tưởng Nho giáo phải có con trai nối dõi tông đường, thờ cúng tổ tiên đã ăn sâu vào tiềm thức người dân. Bởi áp lực mỗi cặp vợ chồng chỉ có 1-2 con, các cặp vợ chồng mong muốn phải có con trai đã phải tìm các dịch vụ y tế, xã hội để lựa chọn giới tính khi sinh. Hiện nay, khoảng 70% dân số sống ở nông thôn không có lương hưu, họ cần con trai để phụng dưỡng chăm sóc”.

Nhận thức được hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh, ngành Dân số Phú Yên đã chủ động tham mưu cho các cấp ủy đảng, chính quyền về các giải pháp nhằm hạn chế mất cân bằng giới tính khi sinh tại địa phương; tăng cường sự phối hợp liên ngành trong chỉ đạo triển khai các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức, thái độ và chuyển đổi hành vi của người dân, dần xóa bỏquan niệm phải có con trai nối dõi tông đường. Cùng với đó, ngành đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành các quy định chính sách ưu tiên quan tâm tới những gia đình sinh con một bề là gái; tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát các cơ sở y tế công lập và tư nhân trên địa bàn nhằm phát hiện ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm lựa chọn giới tính thai nhi khi sinh; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định của Pháp lệnh Dân số về nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi.

DIỆU ANH