Hỏi: Tác hại của việc lạm dụng rượu bia liên quan với tai nạn giao thông và nhiều thảm kịch gia đình đã được nói nhiều, nhưng mới đây, có thông tin cho rằng rượu bia còn có thể gây ung thư, có đúng như vậy không thưa bác sĩ?

Nguyễn Công Thành (xã An Chấn, huyện Tuy An)

Trả lời: Từ năm 1988, IARC (Cơ quan Nghiên cứu ung thư của Tổ chức Y tế thế giới) đã xếp các "đồ uống có cồn" vào nhóm những chất có thể gây ung thư (nhóm 1, cùng nhóm với tia cực tím và siêu vi gan B). Phân loại này đã được tái xác nhận vào năm 2007, 2010, càng dùng nhiều nguy cơ càng cao. Các loại ung thư liên quan nhiều nhất là: miệng, họng, thanh quản, thực quản, gan, đại trực tràng, ung thư vú ở phụ nữ, thứ đến là ung thư tụy.

Cơ chế sinh học gây ung thư của rượu chưa được biết rõ hoàn toàn. Tuy nhiên người ta đã biết, các thức uống có cồn chứa ít nhất 15 hợp chất có thể gây ung thư gồm: acetaldehyde, acrylamide, aflatoxins, arsenic, benzene, cadmium, ethanol, ethyl carbamate, formaldehyde, và chì. Trong đó ethanol và chất chuyển hóa ethanol là thủ phạm chính.

Chất chuyển hóa đầu tiên và gây độc nhiều nhất của ethanol là acetaldehyde. Acetaldehyde cũng có tự nhiên ngay trong các đồ uống có cồn. Chất này gây ung thư và gây biến đổi gen khi tiếp xúc với lớp biểu mô miệng, hầu họng, thực quản bằng cách gây sự tăng sinh quá mức của các tế bào biểu mô.

Cơ chế khác gây ung thư của rượu là gây rối loạn hấp thu và chuyển hóa folate (một vitamin nhóm B cần cho sự tổng hợp acid nhân và ổn định gene). Nguy cơ gia tăng bệnh tùy thuộc vào vị trí tiếp xúc với rượu, cao nhất là miệng họng, thực quản, tiếp đến là đại trực tràng, gan; dù dùng loại rượu gì: vang, bia hay rượu mạnh. Vừa hút thuốc vừa uống rượu, làm cộng hưởng nguy cơ gây ung thư.

Uống rượu là một hành vi nguy cơ có thể thay đổi. Mặc dù, khoảng 60% ung thư không thể biết được nguyên nhân, nhưng chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ ung thư bằng cách hạn chế rượu. Bác sĩ không nhất thiết quan tâm đến tiền sử uống rượu bia của mọi bệnh nhân, nhưng đối với những người có các bệnh có thể liên quan đến rượu bia, bác sĩ cần hỏi về thói quen, tần suất sử dụng rượu bia của họ, cân nhắc với những nguy cơ về sức khỏe để đưa ra những lời khuyên hợp lý.

BS ĐOÀN VĂN HẢI