Hỏi: Cháu bé nhà em thường bị ho sốt, sổ mũi, cứ phải đi bác sĩ hoài nên rất mệt. Em có thể cho cháu dùng thuốc như các toa trước, đều có kháng sinh, hạ nhiệt, vitamin?

Phan Ngọc Hân

(phường Phú Đông, TP Tuy Hòa)

Trả lời: Ho, sốt, sổ mũi là chứng bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, nhưng gốc bệnh thường khác nhau. Nguyên nhân bệnh khác nhau, nên tùy tình huống khám bệnh cụ thể, bác sĩ sẽ cho chỉ định phù hợp. Nhìn đơn thuốc thấy quen, nhưng thực tế không đơn giản, trừ các thuốc vitamin, hạ nhiệt thông thường, việc sử dụng kháng sinh phải tuân thủ chế độ điều trị chặt chẽ. Những kiểu dùng thuốc sai lầm nên tránh:

- Sử dụng thuốc không đúng liều lượng, số lần dùng trong ngày.

- Dùng lại thuốc thừa từ đợt uống trước hoặc tự mua như toa trước.

- Khi chỉ mới bớt bệnh, chưa khỏi bệnh hẳn đã tự ý ngưng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, sớm hơn thời gian chỉ định của bác sĩ.

- Khi bệnh chưa cải thiện lại tự ý kéo dài thời gian dùng thuốc, thay vì đi tái khám để bác sĩ đánh giá khả năng đáp ứng của thuốc để xem xét phương án đổi thuốc hay tiếp tục sử dụng.

- Chỉ dẫn người khác uống thuốc khi thấy triệu chứng tương tự như mình.

Tự ý sử dụng thuốc, nhất là thuốc kháng sinh, không có chỉ định của bác sĩ, có thể dẫn đến các nguy cơ sau:

- Có thể có tác dụng phụ như tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa… dị ứng, thậm chí độc tính trên gan, thận, xương khớp, máu…

- Đề kháng kháng sinh hay còn gọi nôm na là “lờn thuốc”. Hậu quả là tăng chi phí điều trị, phải đổi nhiều loại thuốc kháng sinh khác nhau và dễ dẫn theo kháng thuốc chéo, tăng thể bệnh nặng, biến chứng, thậm chí tử vong liên quan đến vi khuẩn kháng thuốc.

Ho, sốt, sổ mũi là do viêm đường hô hấp, đa số do nhiễm siêu vi trùng (vi rút), dùng kháng sinh không có tác dụng, điều trị chủ yếu là hỗ trợ bằng các thuốc hạ nhiệt, long đờm, nâng cao thể trạng. Nếu trẻ thường bị tái đi tái lại, bác sĩ sẽ khám kiểm tra kỹ các ổ nhiễm trùng ở đường tai mũi họng (amidan, vòm họng, tai giữa), có thể cần làm thêm xét nghiệm máu để khẳng định có nhiễm trùng mới chỉ định thuốc kháng sinh. Trong chỉ định kháng sinh, bác sĩ luôn cân nhắc loại phù hợp nhất, ít tác dụng phụ, liều dùng hàng ngày cũng như liệu trình cần thiết.

Tốt nhất, mặc dù phiền phức, em cố gắng đưa cháu đi khám, có thể hỏi kỹ bác sĩ trực tiếp thăm khám về bệnh tình của cháu cũng như thuốc được chỉ định để an tâm hơn, không ngại.

BS ĐOÀN VĂN HẢI