Đó là một cây cầu đường sắt dài hơn 350m, bắc qua dòng sông hẹp, bên cạnh là nghĩa trang chôn cất những người đã chết vì tham gia xây cầu. Hàng năm nơi đây, thu hút trên 15 triệu du khách, mang về lợi nhuận không nhỏ cho “ngành công nghiệp không khói” của Thái Lan.

Một góc cầu Kwai - Ảnh: H.VÂN

Để xâm lược Myanmar và một số nước châu Á, quân đội Nhật và đồng minh đã cho xây dựng tuyến đường sắt dài 415km, trong đó 2/3 xuyên qua Thái Lan. Cây cầu sắt bắc qua sông Kwai chỉ là bộ phận nhỏ trên tuyến nhưng có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành bại của chiến lược xâm lăng. Cây cầu sắt cũ kỹ đang hiện hữu là kết quả xây dựng lần thứ 3; vì trước đó, quân đội Nhật sau khi chiếm đóng Thái Lan đã 2 lần xây dựng cây cầu để vận chuyển vũ khí, nhưng bị đối phương ném bom đánh sập.

Thời gian xây cầu và hệ thống đường sắt đi qua phải khẩn trương trong thời gian rất ngắn (16 tháng), bắt đầu từ ngày 16/9/1942. Ngày đó, quân đội Nhật đã sử dụng hầu hết các tù nhân chiến tranh và lao động tại địa phương. Những lao công tù binh, kỹ sư phải làm việc dưới thời tiết khắc nghiệt và địa hình khó khăn, nguy hiểm, trong hầm, cheo leo nơi sườn núi; vìvậy hàng nghìn con người xấu số phải bỏ mạng nơi đây. Theo tài liệu của di tích, ước tính có khoảng 90.000-100.000 tù binh lao công từ các trại tập trung ở Thái Lan, Myanmar, Malaysia, Indonesia đưa đến đây đã bị chết.

Những người đã chết vì lao động và bảo vệ công trình này đã được an táng tại 2 nghĩa trang gần khu vực cầu Kwai, một ở phía bắc cây cầu và một ở phía tây dòng Kwai.

Sát con đường rộng của TP Kanchana Bury, chúng tôi vào tham quan một trong hai nghĩa trang này. Những ngôi mộ xinh xắn, đầy hoa, bia ghi rõ tên tuổi, huy chương của những người lính ở nhiều quốc tịch khác nhau… Hàng năm, vào cuối tháng 12 âm lịch, những người châu Âu đã đến đây thăm phần mộ của thân nhân họ; vì vậy thời điểm này TP Kanchana Bury tràn ngập khách quốc tế. Theo thống kê, hàng năm có hơn 16 triệu du khách đến thăm viếng.

Cầu Kwai được xem như là chứng tích của một cuộc chiến tranh phi nghĩa, vànótrởthành điểm du lịch nổi tiếng bởi người Thái đã biết khai thác và tôn tạo những chứng tích lịch sử của nó. Bên cạnh đó điện ảnh cũng đã góp phần không nhỏ khi bộ phim “Cầu sông Kwai” (The Bridge on the River Kwai) được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên: Le Pont de la Rivière Kwai của nhà văn Pháp Pierre Boulle, phim được công chiếu lần đầu tiên năm 1957 tại Anh, Mỹ và sau đó là một số quốc gia khác. Bộ phim đã đoạt giải Oscar năm 1957 và Viện phim Anh xếp The Bridge on the River Kwai thứ 11 trong 100 phim Anh hay nhất mọi thời đại.

HUY VÂN