Từ xã lên thị trấn, lên phường, từ huyện lên thị xã, từ thị xã lên thành phố và từ đô thị loại IV lên loại III, loại II…, quá trình này đồng nghĩa với kết cấu hạ tầng được đầu tư, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng thương mại dịch vụ. Chất lượng cuộc sống của người dân nhờ đó cũng từng bước được nâng lên.

Lãnh đạo tỉnh kiểm tra quy hoạch đô thị tại TP Tuy Hòa. Ảnh: MINH DUYÊN

Nhiều đổi thay

Từ năm 2022, người dân ở phường Hòa Xuân Tây (TX Đông Hòa) bắt đầu được sử dụng nước máy. Cùng với hệ thống đường bê tông, nhà văn hóa…, công trình nước sạch đi vào hoạt động giúp hoàn thiện hơn hạ tầng kỹ thuật khu dân cư, góp phần nâng cao đời sống người dân. Chị Nguyễn Thị Dung ở khu phố Nam Bình 1, phường Hòa Xuân Tây, vui mừng nói: Bao nhiêu năm sử dụng nước giếng, nước bơm, nay chúng tôi mới thỏa được mong mỏi có nước máy kéo về tận nhà. “Từ ngày huyện Đông Hòa lên thị xã (năm 2020) và xã Hòa Xuân Tây thành phường, tôi thấy cuộc sống thay đổi mọi mặt. Đi ra ngoài, đường điện sáng trưng, nhà đổ mê, nhà cao tầng thay thế nhà mái tôn, mái ngói. Hàng quán mở ra, dịch vụ phát triển phục vụ mọi mặt đời sống. Trước đây, kinh tế gia đình tôi trông vào vài sào đất, nay có khu công nghiệp, vợ chồng tôi có thêm việc làm, có thêm thu nhập…”, chị Dung bày tỏ.

TP Tuy Hòa là đô thị trung tâm của tỉnh. Quá trình từ thị xã lên thành phố, từ đô thị loại III lên loại II đã giúp thành phố bứt phá trở thành đô thị phát triển với bản sắc riêng. Trong đó, hạ tầng cơ sở được đầu tư giúp mở rộng không gian đô thị, tạo đà phát triển thương mại, du lịch, dịch vụ. Ông Cao Đình Huy, Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa, cho biết: Từ hai tuyến giao thông chính ban đầu là đại lộ Nguyễn Tất Thành và đại lộ Hùng Vương, giờ đây đô thị Tuy Hòa mở rộng thêm những tuyến đường mới như Lê Duẩn, Độc Lập, Trần Phú… Đặc biệt, nhiều tuyến được quy hoạch phục vụ phát triển du lịch và sinh hoạt cộng đồng như đường ven biển, tuyến phố đi bộ cuối tuần… Cùng với đó, đường sắt và đường hàng không cũng góp phần mở cánh cửa rộng hơn cho thành phố trong liên kết phát triển vùng và giao thương với cả nước. Trong nội đô, các công trình kiến trúc, những di tích vật thể truyền thống như tháp Nghinh Phong, hồ điều hòa Hồ Sơn, núi Nhạn… được quy hoạch hài hòa với các trục đường, khu dân cư, khu đô thị mới vừa phát huy văn hóa truyền thống vừa đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa.

Theo UBND tỉnh, hiện toàn tỉnh có chín đô thị gồm một đô thị loại II (TP Tuy Hòa), một đô thị loại III (TX Sông Cầu), một đô thị loại IV (TX Đông Hòa) với 21 phường nội thị và sáu đô thị loại V (sáu thị trấn tại sáu huyện Tuy An, Sơn Hòa, Sông Hinh, Đồng Xuân, Phú Hòa, Tây Hòa). So với năm 2018, cả tỉnh tăng thêm một đô thị loại IV và năm phường nội thị.

Tiếp tục nâng tầm

Các đô thị trong tỉnh đang bứt tốc nâng tầm theo mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 là: TP Tuy Hòa lên đô thị loại I, TX Sông Cầu lên thành phố, huyện Tuy An lên thị xã và xã Ea Ly lên đô thị loại V.

Tại đô thị Tuy Hòa, việc sớm đưa Trung tâm Điều hành đô thị thông minh TP Tuy Hòa (IOC) đi vào hoạt động là một bước chuẩn bị quan trọng để thành phố đạt mục tiêu lên đô thị loại I vào năm 2025. Ông Nguyễn Khoa Khang, Trưởng phòng Quản lý đô thị thành phố, cho biết: Hiện IOC đang hoàn thiện những hạng mục cuối cùng và tích hợp thêm một số kênh thông tin về xử lý ô nhiễm môi trường, cẩm nang du lịch, hệ thống liên lạc cấp phường, xã, khu phố… Dự kiến trong tháng 10, IOC sẽ đi vào hoạt động. Khi vận hành chính thức, IOC giúp tăng khả năng quản lý, giải quyết các vấn đề xã hội cũng như cuộc sống của người dân nhanh, minh bạch và hiệu quả hơn.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy vừa ban hành Chương trình hành động 19 thực hiện Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị khóa XIII về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo Bí thư Tỉnh ủy Phạm Đại Dương, tỉnh tập trung xây dựng, phát triển hệ thống đô thị của tỉnh theo ba trục chính là trục đô thị ven biển, trục đô thị Đông - Tây và trục đô thị Bắc - Nam ở phía tây. Trục đô thị ven biển là trục động lực chính gồm chuỗi đô thị Sông Cầu - Tuy An - Tuy Hòa - Đông Hòa. Tại đây xây dựng một đô thị thông minh trung tâm cấp tỉnh. Trục đô thị Đông - Tây là chuỗi đô thị phát triển dọc theo tuyến quốc lộ 25 và 29 nằm hai bên bờ sông Ba gồm Đông Hòa - Tuy Hòa - Phú Thứ - Phú Hòa - Củng Sơn - Hai Riêng. Trên trục này hình thành thêm hai đô thị loại V gồm Sơn Thành Đông (huyện Tây Hòa), Ea Ly (huyện Sông Hinh). Trục đô thị Bắc - Nam ở phía tây là chuỗi đô thị dọc tuyến quốc lộ 19C gồm các đô thị hiện hữu như Hai Riêng (huyện Sông Hinh), Củng Sơn (huyện Sơn Hòa), La Hai (huyện Đồng Xuân) và các đô thị dự kiến gồm Sơn Long (huyện Sơn Hòa), Xuân Phước (huyện Đồng Xuân). Mục tiêu của tỉnh là đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng đô thị hóa, phát triển đô thị bền vững theo mạng lưới, hình thành một số đô thị, chuỗi đô thị động lực, thông minh kết nối với các tỉnh trong khu vực và cả nước; kinh tế khu vực đô thị tăng trưởng nhanh và bền vững; chất lượng sống tại đô thị ở mức cao; kết cấu hạ tầng đô thị nhất là hạ tầng kỹ thuật khung và hạ tầng công cộng, xã hội thiết yếu được đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại, bảo đảm đáp ứng cơ bản nhu cầu của cư dân đô thị.

MINH DUYÊN