Tỉ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) là một trong những tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới (NTM), NTM nâng cao. Các địa phương đã áp dụng nhiều giải pháp vận động người dân tham gia và thụ hưởng chính sách BHYT, tạo niềm tin cho Nhân dân.

Cách làm hay ở huyện Phú Hòa

Hòa Trị là một trong bốn xã của huyện Phú Hòa đăng ký về đích NTM vào cuối năm 2015. Trước khi được công nhận xã đạt chuẩn NTM, toàn xã chỉ có 9.937 người tham gia BHYT, tỉ lệ bao phủ đạt 50,4%. Bằng sự nỗ lực, cấp ủy, chính quyền và Nhân dân xã Hòa Trị đã nỗ lực, quyết tâm hoàn thành các tiêu chí về NTM. Trong đó, tiêu chí về BHYT đạt được kết quả vượt trội, với tỉ lệ người tham gia BHYT nhiều năm liền đạt 98%, trở thành một trong số ít địa phương của tỉnh về đích NTM sớm.

Để đạt tỉ lệ người dân tham gia BHYT theo tiêu chí NTM, cấp ủy, chính quyền địa phương đã xây dựng kế hoạch cụ thể vận động người tham gia BHYT. Với phương châm “Đi từng ngõ, gõ từng nhà”, UBND xã Hòa Trị đã phân công cán bộ phụ trách địa bàn cùng với trưởng thôn đến từng hộ tuyên truyền, vận động để hoàn thành chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHYT. Đồng thời, UBND xã đưa chỉ tiêu phát triển BHYT là một trong những tiêu chí đánh giá chất lượng đảng viên, cán bộ, công chức cuối năm và là chỉ tiêu thi đua của mỗi thôn, mỗi chi bộ. Bên cạnh đó, UBND xã chỉ đạo hệ thống nhân viên đại lý thu vào cuộc quyết liệt, nêu cao tinh thần trách nhiệm, nhằm tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia BHYT.

“Thông qua các cuộc họp, hội nghị của đoàn thể, chi bộ, chúng tôi đều lồng ghép tuyên truyền, triển khai đồng bộ đến hội viên, người dân về chính sách BHYT, BHXH... Tuyên truyền, vận động một lần chưa được thì hai lần, ba lần, cho đến khi người dân hiểu sâu và tham gia, từ đó nâng cao tỉ lệ bao phủ BHYT như hiện nay”, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Trị chia sẻ.

Nhiều năm tham gia, thụ hưởng chính sách BHYT, ông Trần Văn Hùng (thôn Quy Hậu, xã Hòa Trị) khẳng định tham gia BHYT rất có lợi cho người dân, cộng đồng, nhưng một số người vẫn đang xem nhẹ, chưa hiểu sâu về chính sách nhân văn này. “Khi không may ốm đau, bệnh tật, người dân sẽ được BHYT chi trả, hỗ trợ số tiền rất lớn, góp phần đảm bảo sức khỏe”, ông Hùng nói.

Xã Hòa Quang Bắc (huyện Phú Hòa) cũng là địa phương điển hình có nhiều giải pháp đồng bộ trong vận động, phát triển người dân tham gia BHYT. Xác định chỉ tiêu bao phủ BHYT là một trong những tiêu chí quan trọng để xét công nhận xã đạt chuẩn NTM, Đảng ủy, UBND xã đã tập trung chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, chính trị - xã hội đẩy mạnh công tác tuyên truyền chủ trương xây dựng NTM, gắn với vận động người dân tham gia BHYT, BHXH; trong đó tập trung tuyên truyền sâu rộng về lợi ích của BHYT, chính sách an sinh quan trọng chăm sóc sức khỏe Nhân dân, giảm gánh nặng chi phí khi đi khám chữa bệnh nhằm tạo sự đồng thuận, chung tay thực hiện của người dân. Song song đó, chính quyền tạo mọi điều kiện để người dân phát triển kinh tế, mở rộng mô hình kinh doanh, sản xuất tăng thu thập, có điều kiện tham gia BHYT. Nhờ vậy, nhiều năm qua, tỉ lệ người dân tham gia BHYT ở xã Hòa Quang Bắc luôn đạt 99,8%...

Ông Nguyễn Thế Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Quang Bắc nói: “Dù khó khăn nhưng để đạt mục tiêu về đích NTM theo lộ trình, xã đã đề ra nhiều giải pháp, huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc thực hiện các tiêu chí, trong đó có việc nâng cao tỉ lệ bao phủ BHYT toàn dân”.

Cán bộ xã Xuân Phương (TX Sông Cầu) tư vấn chính sách BHYT cho người dân thôn Dân Phú. Ảnh: LỆ VĂN

Xây dựng NTM gắn với phát triển BHYT bền vững

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, tính đến nay, toàn tỉnh có 63 xã (tỉ lệ 76%) đạt chuẩn NTM với mức đạt bình quân 17,34 tiêu chí/xã; 15 xã đạt NTM nâng cao. Song, thực tế tại nhiều xã đã được công nhận xã đạt chuẩn NTM, việc duy trì tỉ lệ bao phủ BHYT toàn dân theo quy định đang gặp nhiều khó khăn, thách thức.

Theo thống kê của BHXH tỉnh, tính đến 30/9, nhiều địa phương trong tỉnh mặc dù đã được công nhận xã đạt chuẩn NTM nhưng không giữ được tỉ lệ bao phủ BHYT theo bộ tiêu chí mới như các xã Xuân Thịnh, Xuân Phương (TX Sông Cầu); Ea Bar, Đức Bình Tây (huyện Sông Hinh); An Định, An Xuân, An Lĩnh (huyện Tuy An); Bình Kiến (TP Tuy Hòa).

Nguyên nhân dẫn đến nhiều xã sau khi đạt chuẩn NTM không giữ vững được tỉ lệ bao phủ BHYT toàn dân theo quy định, theo ông Trần Văn Toán, Giám đốc BHXH tỉnh, trước hết là do một số xã đã không quyết liệt chỉ đạo công tác tuyên truyền, vận động người tham gia BHYT liên tục. Mặt khác, Chính phủ đã điều chỉnh tăng tỉ lệ người dân tham gia BHYT trong bộ tiêu chí công nhận xã đạt NTM, NTM nâng cao dẫn đến nhiều địa phương chưa đạt được tỉ lệ theo tiêu chí mới.

Ông Phạm Ngọc Hùng, Chủ tịch UBND xã Xuân Phương (TX Sông Cầu) cho biết: “Địa phương được công nhận xã đạt chuẩn NTM từ năm 2020, tuy nhiên đến nay, tỉ lệ bao phủ BHYT chỉ đạt 72,3% dân số. Xuân Phương không còn thuộc xã bãi ngang ven biển nên người dân không còn được ngân sách Nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí, dẫn đến tỉ lệ tham gia BHYT giảm mạnh. Mặt khác, công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách BHYT chưa kịp thời, hiệu quả, người dân chưa hiểu kỹ, nên chưa mặn mà tham gia BHYT”.

Theo ông Trần Văn Toán, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, NTM nâng cao đã và đang giúp nhiều vùng nông thôn thay đổi, đời sống Nhân dân được cải thiện, được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe BHYT. Vì vậy, để đạt được tiêu chí tỉ lệ bao phủ BHYT (một trong hai tiêu chí về y tế để xét chọn xã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao), sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng mục tiêu chăm sóc sức khỏe Nhân dân gắn liền với công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng NTM tại mỗi địa phương là rất cần thiết. 

VĂN TÀI