Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, ngày 8/11, trong cuộc điện đàm với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, Tổng thống Palestine Mahmud Abbas đã chúc mừng chiến thắng của ứng cử viên đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử hôm 5/11, đồng thời bày tỏ sẵn sàng hợp tác với ông chủ sắp tới của Nhà Trắng để đạt được “nền hòa bình công bằng và toàn diện” ở Gaza “dựa trên tính hợp pháp quốc tế”.
Trong khi đó, Tổng thống đắc cử Mỹ “nhấn mạnh ông sẽ nỗ lực chấm dứt chiến tranh, sẵn sàng hợp tác với Tổng thống Abbas và các bên liên quan trong khu vực cũng như thế giới để tạo dựng hòa bình trong khu vực”.
Chiến thắng của ông Trump diễn ra trong bối cảnh Trung Đông đang rơi vào tình trạng hỗn loạn sau khi cuộc xung đột Gaza bùng nổ hồi tháng 10/2023 giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas.
Theo cơ quan y tế Palestine, cuộc chiến tại Gaza đến nay đã cướp đi mạng sống của khoảng 44.000 người và khiến khoảng 100.000 người bị thương. Hầu hết thương vong là dân thường, trong đó trẻ em và phụ nữ chiếm khoảng 70%.
Trong những ngày qua, nhiều nhà lãnh đạo khu vực cũng đã gửi lời chúc mừng và bày tỏ mong muốn Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sẽ thúc đẩy nỗ lực chấm dứt xung đột tại Trung Đông, trọng tâm là cuộc chiến kéo dài hơn 1 năm qua tại Dải Gaza giữa quân đội Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas.
Trong diễn biến khác, chính quyền Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Joe Biden ngày 8/11 đã xúc tiến giải pháp ngoại giao nhằm đạt được các thỏa thuận chấm dứt tình trạng xung đột của Israel ở Dải Gaza và Libăng, thông qua những cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Antony Blinken với những người đồng cấp Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE) và Ả-rập Xê-út.
Giới chức Mỹ cho biết chính quyền của Tổng thống Biden sẽ thực hiện nỗ lực thúc đẩy cuối cùng để đạt được các thỏa thuận chấm dứt xung đột, mặc dù không rõ Washington hiện nắm giữ bao nhiêu đòn bẩy đối với Israel và các nhân tố khác trong khu vực, vốn đang tập trung vào chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller, trong các cuộc điện đàm, Ngoại trưởng Blinken đã khẳng định mong muốn xuyên suốt của chính quyền Biden là đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza càng sớm càng tốt và giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột Israel - Hezbollah ở Libăng, cũng như thảo luận về tình hình nội chiến ở Sudan.
Trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Ả-rập Xê-út - Hoàng tử Faisal bin Farhan bin Abdullah, ông Blinken đã bàn về “những nỗ lực nhằm đảm bảo mục tiêu trả tự do cho con tin và thiết lập lộ trình phía trước để cho phép người Palestine ở Gaza xây dựng lại cuộc sống, cũng như thúc đẩy quản trị, an ninh và công cuộc tái thiết”.
Với người đồng cấp Sheikh Abdullah bin Zayed Al Nahyan của UAE, Ngoại trưởng Blinken “đã thảo luận về những nỗ lực đạt được giải pháp ngoại giao tại Libăng, tạo điều kiện cho dân thường ở cả hai bên Đường Xanh được trở về nhà”.
Cũng trong ngày 8/11, một quan chức cấp cao yêu cầu giấu tên trong chính quyền Mỹ tiết lộ Washington đã yêu cầu Qatar đóng cửa Văn phòng chính trị của Hamas ở nước này sau khi phong trào Hồi giáo này bác bỏ đề xuất mới nhất về thỏa thuận ngừng bắn và trả tự do cho các con tin. Quan chức Mỹ chia sẻ: “Chúng tôi đã nêu rõ quan điểm đó với Qatar sau sự bác bỏ của Hamas đối với một thỏa thuận phóng thích con tin khác trong những tuần trước”.
Theo quan chức Mỹ, phía Qatar đã đưa ra yêu cầu trục xuất đối với Hamas khoảng 10 ngày trước đây. Washington đã trao đổi và nhấn mạnh với Doha rằng hiện giờ chính là thời điểm đóng cửa Văn phòng chính trị của Hamas.
Tuy nhiên, 3 quan chức của Hamas đã phủ nhận thông tin về việc Qatar trục xuất các nhà lãnh đạo của phong trào này. Hiện cũng không rõ liệu Qatar có đưa ra thời hạn cụ thể để các nhà lãnh đạo Hamas rời khỏi quốc gia Trung Đông này hay không.
Qatar, cùng với Mỹ và Ai Cập, đóng vai trò quan trọng trong những vòng đàm phán đến nay vẫn không mang lại kết quả nhằm làm trung gian cho thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza và trả tự do cho các con tin đang bị Hamas giam giữ ở vùng lãnh thổ của Palestine.
Trong diễn biến khác, ngày 8/11, lực lượng Houthi ở Yemen tuyên bố đã phóng một tên lửa đạn đạo về phía Căn cứ không quân Nevatim ở miền Nam Israel. Trong tuyên bố, người phát ngôn quân sự của Houthi, Yahya Sarea, cho biết loại tên lửa được phóng đi là tên lửa đạn đạo siêu thanh và đã đạt mục tiêu. Trước đó, Houthi đã nhiều lần tuyên bố sẽ đẩy mạnh các hoạt động để hỗ trợ Hamas ở Gaza và Hezbollah ở Libăng chống lại các hành động quân sự của Israel ở Trung Đông. Mới đây nhất, ngày 7/11, nhóm này khẳng định sẽ tiếp tục các hoạt động quân sự ở Biển Đỏ để thể hiện sự ủng hộ Palestine, bất kể những thay đổi chính sách tiềm tàng sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.
Kể từ tháng 11/2023, Houthi đã phóng hàng trăm tên lửa đạn đạo, thiết bị bay không người lái và tàu không người lái vào các tàu hải quân và tàu thương mại quốc tế liên quan tới Israel ở Biển Đỏ cũng như các vùng biển khác ngoài khơi Yemen, nhằm gây sức ép buộc Israel chấm dứt các cuộc tấn công nhằm vào Hamas ở Gaza, dẫn tới cuộc khủng hoảng nhân đạo chưa từng có tại đây. Đáp lại, liên quân Mỹ - Anh đã tiến hành các cuộc không kích và tấn công bằng tên lửa nhằm vào các cơ sở của Houthi ở Yemen.
Trong một diễn biến liên quan cùng ngày 8/11, Houthi tuyên bố đã bắn hạ một thiết bị bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ. Quân đội Mỹ xác nhận rằng một video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy một thiết bị bay không người lái bốc cháy và rơi xuống khu vực al-Jawf của Yemen, nhưng từ chối xác nhận máy bay này là của Mỹ.
Thiết bị bay không người lái MQ-9 Reaper có thể đạt độ cao lên tới hơn 15.200 mét và được quân đội Mỹ triển khai tại Yemen. Đây là lần thứ ba Houthi bắn hạ một chiếc MQ-9 Reaper trong vài năm trở lại đây.
H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)
