* Mỹ công bố đề xuất thu hút đầu tư 50 tỉ USD dành cho Palestine

Ngày 22/6, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã tái khẳng định quan điểm phản đối kế hoạch hòa bình Trung Đông của Mỹ, nhấn mạnh rằng một giải pháp chính trị phải là bước đi đầu tiên.

Phát biểu trước Ủy ban trung ương của phong trào Fatah tại thành phố Ramallah ở khu Bờ Tây, Tổng thống Abbas tuyên bố Palestine sẽ không tham dự hội nghị kinh tế mà Mỹ tổ chức trong tuần tới ở Bahrain.

Ông nêu rõ: "Lý do là không nên thảo luận tình hình kinh tế trước tình hình chính trị. Chừng nào chưa có giải pháp chính trị, chúng ta sẽ không thể giải quyết bất cứ vấn đề kinh tế nào”.

Trước đó cùng ngày, Ủy viên Ủy ban điều hành Tổ chức Giải phóng Palestine đồng thời là cố vấn của Tổng thống Palestine, Hanan Ashrawi, đã lên tiếng phản đối kế hoạch của Mỹ, nhấn mạnh việc mà Washington cần làm trước tiên là chấm dứt sự chiếm đóng của Israel tại các vùng lãnh thổ Palestine.

Trên trang mạng Twitter, bà Ashrawi nêu rõ: "Đầu tiên là bãi bỏ sự vây hãm Gaza, chấm dứt việc Israel đánh cắp đất đai, tài nguyên và các nguồn tài chính của chúng tôi, mang lại cho chúng tôi sự tự do trong hoạt động di chuyển và kiểm soát biên giới, không phận, vùng biển... của chúng tôi. Sau đó chứng kiến chúng tôi xây dựng một nền kinh tế thịnh vượng với tư cách là một dân tộc tự do và có chủ quyền”.

Chung quan điểm trên, Jordan khẳng định không giải pháp nào có thể thay thế giải pháp hai nhà nước, qua đó đảm bảo quyền của một nhà nước Palestine và quyền tự do của người dân. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Jordan nhấn mạnh nước này chỉ ủng hộ giải pháp hai nhà nước dẫn đến việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập với thủ đô là Đông Jerusalem. Theo quan chức trên, mọi sự hỗ trợ về kinh tế đều không thể thay thế được sự dàn xếp chính trị dựa trên giải pháp hai nhà nước. Tuy nhiên, Jordan xác nhận sẽ tham dự hội nghị Bahrain để lắng nghe tất cả các vấn đề được đưa ra thảo luận.

Trong diễn biến khác, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/6 đã tiết lộ một đề xuất đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng trị giá 50 tỉ USD dành cho Palestine. Mục đích của Washington là đưa đề xuất này trở thành động lực kinh tế chính hỗ trợ cho Kế hoạch hòa bình Trung Đông được mong đợi từ lâu.

Theo bài đăng trên trang web chính thức của Nhà Trắng, kế hoạch kêu gọi nguồn đầu tư kết hợp giữa tài chính công và tư và dự kiến sẽ tạo ra ít nhất một triệu việc làm mới cho người Palestine.

Kế hoạch kéo dài 10 năm kêu gọi vốn cho các dự án có tổng trị giá 27,5 tỉ USD ở Bờ Tây và Gaza, bên cạnh số dự án trị giá lần lượt 9,1 tỉ USD, 7,4 tỉ USD và 6,3 tỉ USD cho người Palestine ở Ai Cập, Jordan và Libăng. Chúng bao gồm những dự án trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, giáo dục, điện, nước, công nghệ cao, du lịch và nông nghiệp.

Nhà Trắng cũng kêu gọi thành lập một "quỹ tổng thể" để quản lý tài chính và thực hiện các dự án. Đây được cho là giống với Kế hoạch Marshall đã giúp tái thiết châu Âu sau Thế chiến 2. Kế hoạch cũng kêu gọi liên kết Bờ Tây và Gaza thông qua một mạng lưới giao thông hiện đại, bao gồm cả dịch vụ đường sắt cao tốc. Những ý tưởng như vậy đã được đưa ra trong các đề xuất hòa bình trước đây nhưng đã vấp phải những lo ngại về an ninh của Israel.

Theo các tài liệu, kế hoạch này dự kiến sẽ giúp tăng hơn gấp đôi Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Palestine, giảm tỉ lệ đói nghèo xuống một nửa cũng như hạ tỉ lệ thất nghiệp đang ở mức cao kỷ lục xuống còn một con số. Tuy nhiên, những tài liệu này không nêu chính xác các dự án sẽ được tài trợ như thế nào.

Kế hoạch được Nhà Trắng công bố trước khi Hội thảo "Hòa bình vì thịnh vượng" dự kiến sẽ diễn ra vào 25-26/6 trong khuôn khổ Hội nghị kinh tế do Mỹ chủ trì tổ chức tại Bahrain. Một điều đáng chú ý là hội thảo này không có sự tham gia của cả Israel và Palestine. Bên cạnh đó, kỳ vọng về khả năng thành công của kế hoạch này khá thấp khi còn tồn tại những diễn biến bất ổn tại khu vực, sự nghi ngờ về tầm nhìn chính trị của kế hoạch cũng như sự xao nhãng của cộng đồng quốc tế mọi sự chú ý đang đổ dồn vào cuộc xung đột tiềm ẩn giữa Mỹ và Iran.

Trong cùng ngày công bố kế hoạch trên, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã nhắc lại việc bác bỏ kế hoạch hòa bình của Mỹ, đồng thời khẳng định một giải pháp chính trị phải là bước đi tiên quyết.

Phát biểu trước Ủy ban trung ương của Fatah tại TP Ramallah, ông Abbas nhấn mạnh: “Chúng ta đã khẳng định rằng, chúng ta sẽ không tham dự hội nghị ở Bahrain. Lý do là tình hình kinh tế không nên được đưa ra thảo luận trước giải pháp chính trị. Nếu không có giải pháp chính trị, chúng ta sẽ không thể giải quyết bất cứ vấn đề kinh tế nào”.