Nhìn lại thời điểm dịch COVID-19 bùng phát (2020-2021), nhiều doanh nghiệp không thể trụ nổi phải phá sản, nhưng các HTX đơn vị nòng cốt của thành phần kinh tế tập thể (KTTT) chưa ghi nhận trường hợp nào phá sản, ngừng hoạt động. Cùng với đó, trong 10 năm trở lại đây (từ khi Luật HTX 2012 có hiệu lực), nhiều hộ kinh doanh cá thể, nhiều doanh nghiệp chọn mô hình HTX hoặc tham gia một phần cùng thành phần kinh tế này, nhưng không ghi nhận HTX nào chuyển sang mô hình kinh tế khác hoạt động. Thực tế điển hình này cho thấy, HTX đang tồn tại tốt trong giai đoạn hội nhập hiện nay. Đã đến lúc KTTT cần được nhìn nhận đúng để được đầu tư tương xứng với nhiệm vụ chính trị mà Đảng và Nhà nước giao.
Nghị quyết 20/NQ-TW hội nghị lần thứ V Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới nêu quan điểm chỉ đạo: KTTT là thành phần kinh tế quan trọng, phải được củng cố và phát triển cùng kinh tế Nhà nước, trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Phát triển KTTT là xu thế tất yếu trong bối cảnh hội nhập quốc tế, phù hợp với kinh tế thị trường định hướng XHCN…
HTX cũng như các đơn vị kinh doanh, vốn là tiềm lực đầu tiên quyết định năng lực nội tại. Trên thực tế, các HTX không phải không có vốn. Nhiều HTX là kênh cung cấp vốn cho hộ gia đình, đơn vị kinh tế khác thông qua hoạt động tín dụng nội bộ. Ông Phan Văn Thuận, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Hòa Quang Nam (huyện Phú Hòa), cho biết: HTX không thiếu vốn nên không có nhu cầu vay vốn các ngân hàng thương mại. Dư nợ cho vay của HTX qua dịch vụ tín dụng nội bộ là 5,1 tỉ đồng. HTX hoạt động theo mô hình đa ngành nghề với hơn 10 dịch vụ cho doanh thu hơn 20 tỉ đồng/năm.
Trong định hướng phát triển, HTX lấy yêu cầu và năng lực của thành viên làm thước đo. Theo ông Trần Tấn Khoa, Giám đốc HTX Nông nghiệp An Nghiệp (huyện Tuy An), mục tiêu của HTX là phục vụ đời sống thành viên nên nhu cầu của bà con tới đâu HTX phát triển tới đó. Cụ thể, bà con cần giống cho sản xuất, HTX phát triển mô hình giống nông hộ và đầu tư sản xuất nâng cao chất lượng giống lúa. Giai đoạn hiện nay, bà con cần HTX hỗ trợ tiêu thụ nông sản thì HTX đẩy mạnh xây dựng thương hiệu sản phẩm, tăng cường hợp tác giúp tăng sản lượng bán ra và tăng giá trị kinh tế cho hạt lúa.
Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Nhìn vào những HTX ra đời từ năm 1979, đó là hình ảnh những giám đốc lớn tuổi, đi xe đạp hoặc xe máy cũ, trụ sở với mái ngói rêu phong. Những HTX mới ra đời sau này, đã có giám đốc di chuyển bằng ô tô, hoạt động với cơ sở hạ tầng hiện đại. Nhưng xét về hiệu quả kinh tế, chưa chắc HTX sau đã có doanh thu cao hơn HTX cũ còn tồn tại đến ngày nay. Nói điều này để thấy rằng, những thứ cũ không còn phù hợp đã dần bị đào thải. Cái tồn tại được theo thời gian nằm ở giá trị nền tảng của HTX là đồng hành cùng kinh tế hộ thành viên…
MINH DUYÊN